(redactie)
Totaal berichten: 2.294
|
2 – 12 GB.
2 – 12 GB lag in de z.g O-lijn, de 1e vertragingslijn op korte afstand van/langs de Duitse grens. Iets westelijker lag de 2e vertragingslijn, de z,g Q-lijn. Daar lag ( op gelijke hoogte met 2 – 12 GB ) 2 – II – 36 RI. De terugtocht naar de Afsluitdijk zou samen met deze compagnie plaats vinden ( zie verderop ).
De commandopost van 2 – 12 GB ( commandant was reserve kapitein W.J Gerritsen ) was gevestigd in Beerta.
In de O-lijn lagen de volgende detachementen van 2 – 12 GB:
1. Boonerschans een sectie met 3 mitrailleurgroepen
2. Nieuwe Schans een sectie met 3 mitrailleurgroepen en een stuk PAG ( pantserafweergeschut)/ / commandant reserve 1e luitenant J.A Kok
3. Drieborg een sectie zware mitrailleurs
4. Klein Ulsda 1 mitrailleurgroep
5. Spoorbrug Buiskooldiep 1 mitrailleurgroep
6. Beersterhoogte ( tussen Beerta en Nieuw Beerta ) 1 mitrailleurgroep
Omdat uw vader dus kennelijk behoorde tot het detachement te Nieuwe Schans zal ik me daartoe beperken.
Bij Nieuwe Schans waren opgesteld een sectie tirailleurs ( infanteristen ) een stuk PAG aan de Noord-west kant van Nieuwe Schans aan de Westerwoldse A. Hiervan stond een mitrailleurgroep bij de spoorbrug, 2 mitrailleurgroepen en het stuk PAG bij de verkeersbrug. Op het station bevond zich nog een stationswacht. Om ongeveer 3.00 uur – 3.15 uur, terwijl er nog schemering was, overvielen de Duitsers de wacht op het station en de groep bij de spoorbrug. Die spoorbrug was niet ter vernieling voorbereid, maar wel opengedraaid. Vervolgens werd de sectie bij de verkeersbrug in front aangevallen, waarbij artillerievuur werd afgegeven en gelijktijdig in de rug bevuurd vanuit het station. De Duitsers draaiden de spoorbrug dicht waarna een pantsertrein het station binnenreed. Op dit ogenblik werd de sectie bij de verkeersbrug bijna geheel gevangen genomen.
De Duitse pantsertrein reed daarna door, maar de groep bij het Buiskooldiep ( zie boven ) slaagde er in de brug te laten springen zodat hij daar stil kwam te staan. Na enige uren hadden de Duitsers een en ander hersteld en kon de pantsertrein zijn weg vervolgen. Niet lang daarna kwam hij opnieuw tot stilstand bij de spoorbrug over het Zijlsterdiep en ditmaal definitief. Hij zou geen rol meer spelen.
Maar de Duitse opmars was inmiddels doorgegaan, richting Finsterwolde. Uiteindelijk kwam ( om 10.40 ) het bevel voor 2 – 12 GB om terug te gaan op de Q-lijn ( zie boven ). Het van te voren afgesproken verzamelpunt was Kiel – Windeweer, west van Veendam. Dit werd via Muntendam bereikt. In Kiel – Windeweer stond ook 2 – II – 36 RI gereed voor de terugtocht, die door beide compagnieen samen ( plus nog een detachement van het 9e Depot Bataljon ) werd begonnen om 12.30. Reserve kapitein H Kriegsman van 2 – II – 36 RI had daarbij de leiding .Hij verplaatste zich sprongsgewijs en onder beveiliging, in verschillende colonnes gesplitst. Hoe men zich verplaatste heb ik niet helemaal boven water kunnen krijgen. Zeker is wel dat zich bij colonne minimaal 2 autobussen bevonden van de firma “ Far away “ uit Veendam. Verder komt in het verslag ook de term “ gereden “ voor, wat toch ook wijst op autovervoer of gebruik van fietsen.
De route voerde via De Groeve, Zuidlaren , Dennenoord, Tinaarlo, Vries en Donderen naar Roden. Dat werd om 19.00 bereikt en vanwege dat al vrij late uur bracht de troep de nacht daar onder kantonnementsbeveiliging door.
Daar bracht de troep met kantonnementsbeveiliging de nacht door. Kapitein Kriegsman was zich er niet van bewust dat hij eigenlijjk al tussen de Duitsers zat, die nog op de 10e mei Assen en Groningen hadden bezet. Om 3.00 uur op de 11e mei zette Kriegsman de tocht voort, over Zevenhuizen en De Wilp naar De Haar. Hij vernam vervolgens ( tijdens een verkenning naar Drachten ) dat Duitse cavalerie was waargenomen ( bij hun inval in het noorden maakten de Duitsers gebruik van hun enige cavalerie-divisie / dus inderdaad met paarden ) en dat Duitse pantserauto’s hadden gereden op de weg van Groningen naar Leeuwarden. Hij besloot nu een andere route te nemen ( week dus van de voorgeschreven route voor de terugtocht af ) en wel over Nijega en Oudega naar Garijp. In Roordahuizum, waar heen hij per auto was vooruitgereden, hoorde hij dat Leeuwarden was bezet en dat er pantserwagens waren gezien in Heerenveen en Akkrum. Hij reed terug en liet de weg Leeuwarden – Heerenveen afsluiten, voordat hij verder ging. Deze voorzorg was juist op tijd genomen, want plotseling naderden 2 pantserwagens. Die 2 autobussen van “ Far away “ uit Veendam ( zie boven ) onbruikbaar schoten, maar verdwenen na door zware mitrailleurs onder vuur genomen te zijn. Een soldaat van 2 – II – 36 RI is hierbij gesneuveld ( De Rooij ). Met achterlating van beide autobussen werd verder gegaan richting Sneek, maar onderweg liet de burgemeester van Sneek waarschuwen dat daar pantserwagens waren geweest. Als gevolg hiervan reed men nu over Scharnegoutum naar Bolsward. Vandaar is gedeeltelijk over Witmarsum en gedeeltelijk over Schraard ( dit gold voor 2 – 12 GB )gereden naar Wons, daarbij geleid door gidsen langs binnenpaden. Bij aankomst voor de Wonsstelling ( die Kornwerderzand aan de landzijde afsloot ) werd men vanuit die stelling beschoten, omdat de bezetting niet direct door had dat het om Nederlanders ging. Daarbij raakten 2 Nederlanders gewond, waarvan een zwaar. Nadat het gelukt was binnen de stelling te komen ( die trouwens een dag later door de Duitsers zou worden opgerold ) is de troep bij Kornwerderzand verpleegd en tegen het vallen van de avond doorgereden naar Den Oever. Deze colonne is dus min of meer met de vijand opgereden ( Duitse verkenners bereikten vlak na de Nederlanders Wons, maar werden daar door vuur verdreven ) en door de voorzichtige leiding van de commandant heelhuids en met de Trein ( wagencolonne voor b.v wapens ne voedsel ) binnengekomen.
Gevolgde route vanaf Muntendam: Kiel-Windeweer – De Groeve – Zuidlaren – Dennenoord – Tinaarloo – Vries – Donderen – Roden – Zevenhuizen – De Wilp – De Haar – Friesche Palen – Ureterp – Drachten – Volgeren – Nijega – Oudega – Garijp – Wartena – Warga – Wirdum – Roordahuizum – Scharnegoutum – Bolsward – Schraard – Wons.
---------------------------------------------------------------------------------------------.
Op 12 mei werd 2 – 12 GB ingedeeld bij een nieuw gevormd bataljon ( bataljon Den Over ), dat bestond uit 4 compagnieen, 24 lichte mitrailleurs, 2 zware mitrailleurs en 2 stukken PAG, Bij dit bataljon zijn ook ingedeeld de militairen van 1 – 12 GB, die na de strijd in de Wonsstelling ( waar deze compagnie was ingedeeld ) over de Afsluitdijk zijn teruggetrokken. Dit nieuwe gevormde bataljon had als taak te beletten dat de Duitsers Den Over in handen zouden krijgen. Tot strijd is het hier door de Nederlandse capitulatie op de 14e mei niet meer gekomen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------.
Over 2 – 12 GB valt nog te melden dat de compagnie geen gesneuvelden telde. Een mij onbekend aantal militairen is de eerste morgen in de O-lijn gevangen genomen. Zeker bij Nieuwe Schans en het Buiskooldiep. » Deze reactie is geplaatst op 23 mei 2017 12:29 |