Dagboek van reserve-Majoor J. Kruitbosch
| Afschrift Dagboek van Commandant III-46 R.I. over het tijdvak van 10 t/m 15 Mei 1940. ------------------------- |
| Mei 9 | 22.40 uur. Van commandant 46 Regiment Infanterie aan commandant 3e bataljon 46 Regiment Infanterie: 1e: Van de grens komen zeer verontrustende berichten. Weest derhalve hedennacht bijzonder op Uw hoede. 2e: Op 10 Mei 1940 te 4.00 uur tot nader order graad van strijdvaardigheid 3. 3e: Draglines en ander materieel voor stellingbouw in de hoofdweerstandsstrook ter plaatse laten. 22.50 uur. Aan compagniescommandanten doorgegeven met opdracht voor afmarsch naar Kesteren. |
||
| Mei 10 | 3.20 uur. Van verbindingsafdeeling bericht ontvangen, dat de noodige verbindingen alle in orde zijn. Doorgegeven aan regimentscommandant. 3.45 uur. Aan regimentscommandant telefonisch medegedeeld, dat de automatische wapens van mitrailleurcompagnie, 1e compagnie en 3e compagnie in stelling staan en graad van strijdvaardigheid 3 is bereikt. 4.30 uur. Van regimentscommandant telefonisch order ontvangen voor graad van strijdvaardigheid 4. 4.35 uur. Telefonisch opdracht gegeven aan compagniescommandanten: Graad van strijdvaardigheid 4. 4.50 uur. Telefonisch aan regimentscommandant gemeld, dat graad van strijdvaardigheid 4 is bereikt. 5.50 uur. Van regimentscommandant: "Parachute troepen boven Nederland". 7.15 uur. Van regimentscommandant: "Alle burgers moeten uit het stellinggebied weg". Doorgegeven aan compagniescommandanten. 13.00 uur. Van regimentscommandant bericht ontvangen, dat zoeklichten kunnen worden afgehaald. Den geheelen dag hebben vijandelijke vliegmachines boven onze stellingen gevlogen en ons bestookt met mitrailleurvuur. Geen verliezen. |
||
| Mei 11 | De Grebbeberg wordt door vijand hevig aangevallen. In ons vak geen vijandelijke aanval. 8.00 uur. Van regimentscommandant: "Asperges in spoorbaan sluiten en draden doorknippen." Doorgegeven aan commandant 1e compagnie, 3e bataljon. "Asperges in Tielschestraat stellen, doch met een opening voor wielrijders. Nog geen draden doorknippen." Opdracht gegeven aan commandant 3e compagnie, 3e bataljon. 10.38 uur. Van commandant 1e compagnie, 3e bataljon: "Opdracht asperges spoorbaan uitgevoerd." Doorgegeven. 10.45 uur. Van commandant 3e compagnie, 3e bataljon: "Opdracht asperges Tielschestraat uitgevoerd." Aan regimentscommandant: "Versperring spoorbaan gesteld". 10.45 uur. Aan regimentscommandant: "Versperring Tielschestraat gesteld". 11.20 uur. Van regimentscommandant: "De mitrailleurcompagnie van het 1e bataljon van 46e Regiment Infanterie zal zich hedennacht opstellen langs den Bandijk - Veerhuis - Zwaantje." Doorgegeven aan compagniescommandanten. In den avond van den 11en Mei kwam over den Rijn terug een luitenant van ons leger met een afdeeling soldaten. De verhalen door deze menschen gedaan, hadden tot gevolg, dat de troep, waaronder ook officieren, ernstig geschokt waren. Toen vergde het van de commandanten de uiterste kracht, den troep rustig en vastberaden te houden. |
||
| Mei 12 | 7.45 uur. Van regimentscommandant: "Zend officierspatrouille in het voorterrein tegen parachutisten." Opdracht gegeven aan commandant 1e compagnie, 3e bataljon. Negatief resultaat. 17.30 uur. Van regimentscommandant: "Zend twee secties infanterie onder commando van een officier naar Commandant stoplijn". Van 1e compagnie, 3e bataljon en 3e compagnie, 3e bataljon een sectie aangewezen, onder commando van den 1e Luitenant Grootes. 17.50 uur. Vijf Nederlandsche vliegtuigen boven Grebbeberg, Waarvan helaas twee neergeschoten door vijand. De moreele uitwerking op den troep bij het zien van eigen vliegtuigen is zeer gunstig. 19.07 uur. Bericht ontvangen, dat de 1e Luitenant Grootes met twee sectiën te 18.45 uur naar Commandant stoplijn is gedirigeerd. Doorgegeven aan regimentscommandant. Uit het bataljonsmunitiedepot extra munitie aan deze twee sectiën gestuurd. In ons vak nog geen vijandelijke aanval. Wel veel lichtsignalen. In den morgen van den 12en Mei bereikt mij telefonisch het bericht, dat de hulppost in mijn bataljonsvak was verlaten. Ik heb mij terstond daarheen begeven en trof de hulppost totaal leeg. Daarna heb ik mij in verbinding gesteld met commandant 1e compagnie, 3e bataljon en bij troepenonderdeelen geïnformeerd. Het bleek mij toen, dat in den avond van 11 Mei de Officier van Gezondheid 2e klasse W. Renout per vrachtauto met al zijn personeel was vertrokken. Ook was op een motorfiets medegegaan de sergeant Knietel met een anderen militair, zoodat ik terstond een ander onderofficier als Commandant van de pantserafweergeschut en 6-veld moest aanwijzen. Toen ik - het zal ongeveer 11.00 uur geweest zijn - hiertoe wilde overgaan, kwam ik weer langs de hulppost en was de Officier van Gezondheid 2e klasse W. Renout terug met zijn personeel en met den sergeant Knietel. Het onderzoek, dat ik wilde houden was zeer moeilijk, omdat met dr. Renout niet viel te praten. Ik heb me toen begeven naar den regimentscommandant, die me mededeelde, dat hij van een en ander reeds op de hoogte was en dit had doorgegeven. |
||
| Mei 13 | Den 13en Mei was de dag, waarop van de zenuwen van ieder, het meeste werd gevergd. Ik ben in den voormiddag persoonlijk langs de liniedijk geweest en heb ieder aangemoedigd door o.a. het legerbericht, dat gunstig was, voor te lezen. Het eerste verontrustende bericht bereikte mij te 16.45 uur van regimentscommandant en luidde : "De vijand is bij Ochten doorgebroken en U kunt een aanval in de richting Kesteren verwachten". Ik heb toen commandant 1e compagnie, 3e bataljon (rechter vóórcompagnie) opgedragen twee lichte mitrailleurs te plaatsen op den weg, die naar Ochten loopt. Mijn eigen personeel van den Staf heb ik laten verzamelen en zoodanig opgesteld, dat een aanval op Kesteren kon worden tegengegaan. Daarna meldde mij het Regiment, dat zoowel van rechts, vanuit de richting Ochten, als links, vanaf de brug te Rhenen, de vijand ons Regiment bedreigde. Op last van regimentscommandant zijn toen te 17.15 uur de mitrailleurs uit de kazematten voor de liniedijk teruggenomen en hebben 4 stukken zware mitrailleurs en 2 lichte mitrailleurgroepen stelling genomen aan den spoorbaan Kesteren - Tiel en 2 stukken pantserafweergeschut bij Wachthuis 22 en 23. Ondertusschen kreeg ik te 17.20 uur het bericht, dat de voorposten terugtrokken op last van commandant Brigade A. Te 18.15 uur kreeg ik het volgende telefonische bericht van regimentscommandant: "Er is nog geen sprake van terugtocht. Door tegenaanvallen kan de toestand wederom zoo worden, dat wij niet langer links en rechts door den vijand in den rug bedreigd worden. Mocht echter toch een bevel tot den terugtocht gegeven worden, dan is het goed reeds tevoren de maatregelen overwogen te hebben. Daarom geef ik U het navolgende in overweging: "Bij eventueele terugtocht wordt een scherm achtergelaten onder commando van kapitein Snater. Bij snijpunt Liniedijk - Tielschestraat een stuk pantserafweergeschut, een stuk 6-veld, een stuk zware mitrailleur, een lichte mitrailleur op onze rechtervleugel een stuk pantserafweergeschut, een zware mitrailleur, twee lichte mitrailleurs. Definitief bevel zal zoonoodig volgen. Laat U Kapitein Snater bij U komen en bespreek een en ander." Daarop heb ik Kapitein Snater bij mij geroepen en voorloopig een en ander besproken. Op het moment, dat wij klaar waren stormde de Luitenant Huyboom mijn commandopost binnen met het bericht, dat afdeelingen van mijn bataljon terugtrokken. Ik ben toen met Kapitein Snater in een auto naar voren gerend en heb inderdaad een afdeeling van de mitrailleurcompagnie terug moeten sturen, evenals een afdeeling tirailleurs. De liniedijk bleek verder bezet al maakte de bezetting zich ongerust. Toen wij aanwezig waren was de normale toestand snel hersteld. Bij mijn terugkomst op de commandopost had de Luitenant-Adjudant het definitieve bevel voor den terugtocht in ontvangst genomen. Het was toen ongeveer 20.00 uur. Dit bericht luidde: "De terugtocht moet zoo spoedig mogelijk aanvangen, zooals besproken. Het terugtochtsvak wordt begrensd door Zuid: Zuidgrens van het Regimentsvak; Noord: de Rijn. Terugtochtsweg: Kesteren, Lienden, Ommeren, Ingen. Maurik, Everdingen, Vianen, in welke laatste plaats gelegerd wordt. Het scherm blijft tot 0.30 uur en trekt daarna terug. Het zal worden opgenomen door auto's van het IIIe Legerkorps. 1 kilometer West van het kanaal in aanleg Zoelen - Tiel. Volgorde voor den terugtocht: Staf 46e Regiment Infanterie, 3e bataljon, 2e bataljon, 1e bataljon en 2e afdeeling 22e Regiment Artillerie volgen. Voor 22.00 uur mag de lijn Amerongen - Tiel niet worden overschreden." |
||
| Mei 14 | In Vianen aangekomen heb ik de compagnieën over het mij toegewezen vak verdeeld en is tot legering overgegaan.
|
|
