De Greb wil herstel gesloopte schans

Door Pieter de Vries

Klik hier voor een uitvergroting
De villa van aannemer G. van Dam staat prominent middenin een monumentaal verdedigingswerk. De stichtingen De Greb en Menno van Coehoorn vinden dat het karakter van de schans is aangetast nadat de wal en de gracht zijn gladgestreken tot een gazon en een vijver. Een bunker, die naast de boom rechts stond, is verdwenen onder een hoop zand.
RHENEN - De Stichting De Greb maakt zich grote zorgen over de afbraak van een 250 jaar oud militair verdedigingswerk aan de voet van de Grebbeberg. In het zogenoemde ‘hoornwerk’ is een oude woning vervangen door een riante villa, en passant is ook een oude verdedigingswal verdwenen.

De eigenaar van de villa, aannemer G. van Dam heeft het allemaal met de gemeente geregeld. Maar de Wageninger B. Cornielje van Stichting De Greb en dr. H. Deys, namens de Stichting Menno van Coehoorn vragen zich af of Van Dam de grenzen van de bouwvergunning heeft overschreden. In een brief aan de gemeente Rhenen vragen ze burgemeester en wethouders de kwestie te laten onderzoeken.

De 18e eeuwse schans ligt vanuit de lucht gezien in de vorm van een ster rond de voormalige inundatiesluis bij de Grebbeberg. Een stelsel van verdedigingswallen, met daarvoor een gracht, moest voorkomen dat de vijand de sluis in handen kreeg en via de berg op weg kon naar het westen van ons land.

Cornielje en Deys menen aan de hand van een reeks foto's uit de periode 1930 tot heden aan te kunnen tonen dat het cultuurhistorisch monument (met natuurwaarden) in de afgelopen twee jaar is beschadigd. De aarden wal is verdwenen - er ligt nu een gazon - de geul is uitgediept tot een soort vijver.

Van Dam heeft dit volgens Deys en Cornielje gedaan zonder de vereiste aanlegvergunning. Overigens had de gemeente de sloopplannen van het 250 jaar oude cultureel erfgoed nooit mogen toestaan, stellen beide woordvoerders. Ze vragen het college te onderzoeken of Van Dam een aanlegvergunning nodig had. Als blijkt dat het sloopwerk illegaal is gebeurd, dan moeten B en W er op toezien dat het hoornwerk in de oude staat terugkeert. Wethouder H. van den Berg heeft het rapport van de twee stichtingen nog niet gezien. Hij herinnert zich dat het gemeenteraadslid voor D66, W. Hoorn enkele keren vragen over de kwestie heeft gesteld. Hij heeft haar een rapport gegeven, waarin staat wat de status van het hoornwerk is. "Verder heb ik nog geen aanleiding gezien de zaak te onderzoeken."

Aannemer G. van Dam heeft het rapport dat over zijn werkzaamheden is opgesteld evenmin gezien. Maar hij stelt op voorhand dat hij het hoornwerk niet heeft beschadigd. "Er lag een wal, maar die heb ik zelf heb aangelegd. Die lag er dus nog niet in de oorlog..." Hij wijst er op dat hij zijn woning heeft gebouwd met toestemming van de gemeente. "Ik heb de zaak samen met wethouder Vink en oud-wethouder Fukkink doorgesproken. We hebben toen via een artikel-19 procedure een deel van het natuurgebied omgeturnd in een bouwkavel."

Van Dam ergert zich aan de ophef: "Wat heb ik aan die apenverhalen in de krant?". Hij vindt dat de leden van de stichting De Greb zich druk maken over zaken waar ze geen verstand van hebben. De omgeving is dankzij hem alleen maar opgeknapt: "De gracht is schoner geworden, beter zichtbaar."

Ook de zorgen van de stichtingen over een onzichtbaar geworden kazemat uit de mobilisatietijd zijn onterecht. De bunker staat er namelijk nog, Van Dam heeft er alleen een hoop zand overheen gegooid. "Ik wil toch niet tegen dat vieze betonnen ding aankijken, met al die uitsteeksel, waaraan mijn kleinkinderen zich bezeren. Als die mensen zich zoveel zorgen maken, laten ze dat ding dan zelf netjes opknappen..."

Bron: het Gelders Dagblad - Regio Vallei en Veluwe van dinsdag 12 juni 2001, pagina 1

150