Documentatie bij 'vergeten slag' om Grebbeberg

door Harold Schuil

Klik hier voor een uitvergroting
Het Militair Ereveld op de Grebbeberg - 2001
RHENEN - 23 oktober 2001 - Eigenlijk zou de bouw van een documentatiecentrum bij de erebegraafplaats op de Grebbeberg in Rhenen al na de bouwvak begonnen zijn. Maanden later heerst op het militaire ereveld nog een serene rust. Van bouwactiviteiten is geen sprake. Bernier Cornielje van Stichting De Greb is het een doorn in het oog.

In het hok - zoals Cornielje het rietgedekte toiletgebouwtje op de begraafplaats noemt - is een klein deel voor documentatie over de slag om de Grebbeberg ingericht. Drie fotocollages laten zien welk drama zich hier in de meidagen van 1940 heeft afgespeeld.

Een aantal jaren geleden werd een bestaand documentatiecentrum afgebroken. Het zou plaats maken voor een beheerderswoning - inmiddels gebouwd - en een nieuw documentatie- annex stiltecentrum. De eigenaar, Defensie, zou daar zorg voor dragen. Volgens Cornielje heeft de vertraging alles met geld te maken, getouwtrek over wie wat moet betalen.

In het oude documentatiecentrum werd naar mening van Conielje onevenredig veel aandacht besteed aan de Oorlogsgravenstichting: "Mensen komen voor wat hier gebeurd is. Niet voor het - overigens lovenswaardige - werk van de stichting."

Het bevreemdt Cornielje dat inmiddels wel een gebouw is ontworpen, maar dat de discussie over wat daarin komt nog niet afgerond is. "Een essentieel onderdeel van een documentatiecentrum lijkt mij toch de documentatie." Stichting De Greb (waar Cornielje voorzitter van is) werd gevraagd mee te denken over de inrichting van het centrum. Een van de ideeën is het maken van zes korte filmpjes, gebaseerd op historische feiten.

"Je moet in de gaten houden wie de doelgroep is. Defensie en de Oorlogsgravenstichting hebben scholieren voor ogen. Dan moet je met een snel en aantrekkelijk medium werken. Geen dia's van oorlogsgraven in Indonesië beelden maar acteurs die een beeld van die oorlogsdagen weten neer te zetten. We hebben het scenario voor één filmpje opgestuurd naar de Oorlogsgravenstichting die het vervolgens heeft doorgestuurd naar Defensie. Het antwoord laat al vier maanden op zich wachten."

Er is in Nederland naar mening van Cornielje weinig aandacht voor de Slag om de Grebbeberg. Een kazemat (correct Nederlands voor bunker, red.) in het bos achter de begraafplaats illustreert dat. De kazemat was goeddeels bedolven, uit angst dat junks er een onderkomen in zouden vinden. Cornielje: "We hebben het puin weggehaald, zullen na een opknapbeurt een documentatiepaneel plaatsen."

Een stuk verderop zijn nog de fundamenten van een oude gietstalen koepelkazemat tussen de boomwortels te ontwaren. "Als je weinig kennis van zaken hebt, kun je hier rondwandelen zonder iets van de oorlog te merken. In vergelijking met de Hollandse Waterlinie - waar al driehonderd jaar niet is gevochten - is voor de Grebbelinie weinig aandacht."

Woensdag wordt de bouwaanvraag van Defensie door de gemeente Rhenen gepubliceerd. Als binnen zes weken geen bezwaar wordt gemaakt kan met de bouw begonnen worden. Defensie heeft inmiddels toegezegd dat voor de herdenking op 4 mei 2002 het centrum klaar is.

Onderstaande informatie is overgenomen van de website van de Gemeente Rhenen:
Week 43: Burgemeester en wethouders maken bekend, dat bouwvergunning is verleend voor het geheel slopen opslag-/toiletruimte en bouwen stiltecentrum, Grebbeweg (nabij nr. 123).

Bron: het Gelders Dagblad van dinsdag 23 oktober 2001, pagina 1

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 1.62 MB)