Fokker C.X (C.10)

Klik hier voor een uitvergroting
Fokker C-X en route naar de Grebbeberg op 13 mei 1940.
De Fokker C-X was een tweepersoons verkenningsvliegtuig en lichte bommenwerper met een Rolls-Royce Kestrel V motor van 608 pk. Het werd in eerste instantie ontworpen voor de Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indische Leger. Het eerste prototype vloog op 9 oktober 1934 en Koloniën bestelde 13 exemplaren. De Luchtvaartafdeling in Nederland kreeg echter ook belangstelling, de voor verkenningsdoeleinden gebruikte C-5'n uit 1925 waren sterk verouderd en behoeften dringend aanvulling. In 1934 werd dan ook door de Luchtvaartafdeling een eerste order geplaatst voor vier C-X'n, de nummers 700 t/m 703 later gevolgd door een order voor 16 stuks, de nummers 704 t/m 719. De eerste serie toestellen werd geleverd in 1935, de tweede serie een jaar later. De kostprijs van een C-X was in 1935 ongeveer fl. 30.000,-.

Naast Nederland hadden ook Spanje en Finland belangstelling voor de C-X. De Spaanse Republiek kocht in het geheim een exemplaar met een 850 pk. Hispano-Suisa motor en uitgerust met een 20 mm. kanon. Het was de bedoeling de C-X in licentie te gaan bouwen. Finland bestelde in 1937 vier exemplaren van de C-X uitgerust met een Bristol Pegasus stermotor. In de jaren 1938 - 1942 bouwden de Finnen 35 C-X'en onder licentie welke tijdens de oorlog met de Russen (1939-1940 en 1941-1944) met succes werden ingezet als verkenner en (duik)bommenwerper. De laatste Finse C-X verongelukte in 1958.

Klik hier voor een uitvergroting
Fokker C-X
De C-X had één voormitrailleur die door het schroefvlak schoot en één achtermitrailleur. Onder de linker- en rechterondervleugel waren bominrichtingen gemonteerd, waardoor het vliegtuig acht bommen van 50 kg., zestien van 25 kg. of vier bommen van 100 kg. kon meevoeren.

Helaas was de C-X, op het moment van indienststelling, in 1936, niet meer geschikt voor het beoogde doel. In de ons omringende landen werden voor de strategische verkenning reeds snelle tweemotorige vliegtuigen gebruikt. In ons land waren wij echter zover nog niet. Wel waren dergelijke toestellen in 1940 in Duitsland besteld, doch deze zijn niet meer geleverd.

Tijdens de meidagen van 1940 hebben C-X'n verschillende malen opdrachten in de omgeving van de Grebbeberg uitgevoerd zoals het bombarderen van Duitse stellingen.

Kenmerken

Soort:  verkenningsvliegtuig of lichte bommenwerper
Fabriek:  Fokker (Nederland)
Bemanning:  2
In dienst bij LvA:  tussen 1935 en 1940
Motor:  Rolls-Royce Kestrel V motor van 608 pk.
Bewapening:  één mitrailleur voor en één mitrailleur achter.

Beeldmateriaal

Klik hier voor een uitvergroting
Klik hier voor een uitvergroting
Klik hier voor een uitvergroting
Klik hier voor een uitvergroting
2057