Discussiegroep

Beste lezers,

Via een familielid heb ik begrepen dat er naast het bekende complex te Kornwerderzand eveneens een (veel minder bekend) complex bij de sluizen van Den Oever (NH) ligt, aan de andere zijde van het IJsselmeer. Mijn familielid gaf daarbij aan een neef te hebben gehad die daar gelegerd was ten tijde van de oorlogsdagen, maar ook dat hij/zijn afdeling eerder in de stelling bij Kornwerderzand gelegen was.

Kan iemand een nadere toelichting geven over de gebeurtenissen bij de stelling bij Den Oever en de mogelijke uitwisseling van eenheden met Kornwerderzand?

Bvd voor eventuele reacties.

» Dit bericht is geplaatst op 11 december 2006 14:10

De Stelling Den Oever is natuurlijk veel minder bekend geworden, omdat zich daar vrijwel niets noemenswaardigs heeft afgespeeld in de meidagen.
Wat is er dan wel gebeurd?
Het detachement ( er waren aparte detachementen voor Den Oever, Breezand en Kornwerderzand / commandant van het detachement - Den Oever was res.kapitein Kuiken ) was om 4.30 uur op de 10e mei 1940 volledig gevechtsvaardig en werd in de loop van de dag versterkt met marinegeschut.
Om enige bescherming tegen luchtaanvallen, werd door de Commandant - Stelling Den Helder op de 10e mei de torpedo-inschierboot Hr.Ms Mercuur bewapend met een dubbelmitraillleur van 12,7 cm bij de Stelling den Oever gestationneerd.
Afgezien van beschietingen door vliegtuigen en het afwerpen van bommen in de nabijheid deden zich bij het detachement geen bijzonderheden voor. Wel was men natuurlijk getuige van het doortekken van burgerij uit de noordelijke provincies, van de troepen van de Territoriale Bevelhebber Noord en van de bezetting van de Wonsstelling.
Op 12 mei werd het dorp Den Oever bezet door een bataljon van de terugetrokken troepen uit de noordelijke provincies, terwijl in de nacht van 12 op 13 mei enige luchtdoelbestrijdingsmiddelen naar de omgeving van Den Oever ( en zoals bekend, Kornwerderzand ) werden verplaatst. In verband met dat laatste keerde Hr.Ms Mercuur op 13 mei terug naar Den Helder.
Op de 12e mei werd tevens door pioniers van de 12e compagnie pioniers de vernieling van de brug bij Den Oever en van de bewegingsrichting van de schutsluizen voorbereid. Op 14 mei tenslotte werd ook de haveningang versperd, maar is Hr.Ms Gruno ( onderdeel van het " IJsselmeer - flotielje " er toch nog in geslaagd zich met veel moeite en overleg door de versperring naar buiten te begeven.

Wat betreft een mogelijke uitwisseling van onderdelen van Den Oever en Kornwerderzand het volgende. Het is niet geheel onmogelijk, maar het wordt door het volgende fragment uit het Stafwerk Den Helder alweer wat onwaarschijnlijker.
Er staat namelijk geschreven dat op 10 mei 1940 het detachement - Kornwerderzand AL LANGER DAN EEN JAAR ter plaatse was. Verder dat "dankzij de inrichting der werken en de wijze leiding van de commandant ( kapitein Boers ) het hele detachement een onwrikbaar vertrouwen had in de kracht van het complex, dat het zou moeten verdedigen." Dat wijst niet op eventuele grotere uitwisselingen, maar op een ingewerkte eenheid. Dat er mogelijk wel eens een bescheiden uitwisseling heeft plaatsgevonden is een ander verhaal. Bovendien is het natuurlijk ook zo dat beide complexen in grote lijnen identiek waren en daardoor de omstandigheden niet hemelsbreed van elkaar verschilden. Een concrete aanwijzing voor een of andere vorm van uitwisseling heb ik echter nergens kunnen vinden.

» Deze reactie is geplaatst op 11 december 2006 16:05

wellicht nog als aanvulling, de regering zag bij de bouw van de afsluitdijk de strategische problemen die er aan vast zaten (directe doortocht naar den Helder, gevaar voor Vesting Holland)duidelijk in en de beide verdedigingscompexen bij Kwz en DeN Oever waren van het begin af aan opgenomen in de plannen voor de afsluitdijk en er is ook naar nederlandse begrippen redelijk royaal geinvesteerd in de kwaliteit van de verdedigingswerken.

M. de Regt

» Deze reactie is geplaatst op 8 maart 2007 20:46

Ik kan het mis hebben maar ik geloof dat de fondsen voor de bewapening niet van het Departement van Defensie kwamen maar van Provinciale Staten.
Wat Defensie betreft denk ik niet dat we zo gul waren...

» Deze reactie is geplaatst op 8 maart 2007 23:18

Nee, van de kant van het Ministerie van Waterstaat.

» Deze reactie is geplaatst op 8 maart 2007 23:43

Op het voormalig eiland Wieringen stonden twee Vickers luchtdoel batterijen. Een ervan moet bij Den Oever gestaan hebben, maar ik vraag mij af waar de tweede batterij stond. Ik ben opgegroeid op Wieringen en de Kazematten hebben altijd een enorme aantrekkingskracht gehad. Voor de lokale historische vereniging schrijf ik nu een hoofdstuk van een jubileumuitgave over de afsluitdijk. Het gaat over de werken Kornwerderzand en Den Oever.

Overigens werd de voorste stelling van Kornwerderzand in april 1939 bezet. Was dit in het teken van de tweede BUOV?

» Deze reactie is geplaatst op 12 maart 2007 20:26

Op de 10e mei stond op Wieringen de 21 batterij LUA iets ten NW van Middenmeer, in de nacht van 12 op 13 werd een positie ingenomen iets west van Den Oever ( bij Vatrop ) en daarna, in de nacht van 13 op 14 mei werd deze laatste stelling verwisseld voor een zuid-oost van Den Oever, nabij het gemaal Leemans.
Misschien dat dit de indruk heeft gegeven van meerdere batterijen.
Verder was op Wieringen aanwezig het 2 Pel.Lu.Mitr, eerst opgesteld ( 10 mei ) bij het hulpvliegveld Wieringermeer, dit werd later ( nacht 12 - 13 mei ) verplaatst naar Kornwerderzand.
Zo nodig wil ik de betreffende kaarten wel scannen.
Andere luchtafweer-onderdelen heb ik ( Stafwerk Den Helder + kaarten ) op Wieringen niet aangetroffen.
Noordelijker stonden richting Den Helder nog wel enkele batterijen LUA, zoals de 1e, de 2e, de 101e en 102e.

» Deze reactie is geplaatst op 12 maart 2007 23:15