Discussiegroep

Onderwerp: Bruggenhoofd Moerdijk

» Dit onderwerp is gesloten
Totaal berichten: 103
2.407 keer gelezen
3 reacties
Categorie: Zuidfront Vesting-Holland en Rotterdam / Gevechten en gevechtsomstandigheden
Hallo Allert,

Bij het doornemen van het gedeelte over het Zuidfront kwam ik onder Moerdijk het navolgende tegen:

“De Duitsers verdeelden zich in drie aanvalsgroepen. Een trok richting landhoofden [drie Züge 7/FJR1], de volgende richting het dorp Moerdijk [Kampfgrupp van 7/FJR1 onder Leutnant Lemm] en de derde richting station Lage Zwaluwe [tenminste 2 Züge van 8/FJR1 met zware machinegeweren]. De Kampfgruppe Lemm bestond uit de Kompanietrupp, Zugtruppen, de Granatwerferzug [8/FJR2] en twee Züge infanteristen.”
Daarnaast wordt ook vermeld dat Leutnant Lemm Zugführer van de 1e Zug van 7./FJR1 was.

Ik denk dat er hier toch enigszins sprake is van een kleine verwarring.
= 7./FJR1 bestond namelijk uit een Kompanie-Stab, 3 x Infanterie-Zug, Mörsertrupp (3 x leGrWrf 36).
= 8./FJR1 bestond uit Kompanie-Stab, Nachrichtentrupp, 2 x sMG-Zug, 1 x s-Gr.Wrf.-Zug (6 x 81mm)(Zelfde indeling als bij de Wehrmacht MG-Kompanieën alleen zonder de “Kolonne”).

Kort door de bocht genomen tel ik dan 6 Zuggen. Kijk ik naar bovenstaand lijstje dan tel ik er al snel 8, en dat zijn er m.i. 2 teveel. De teksten doen mij overigens denken aan een gedeelte van een Duits verslag waarvan ik enkele maannden geleden een afschrift aan Dhr. Brongers doorgemaild heb. (Ik hoop overigens binnenkort een hoeveelheid Duitse verslagen in afschrift te mogen ontvangen, maar dat is een ander onderwerp.)

In het verslag wordt namelijk duidelijk verwezen naar de 3 Züge van 7./FJR1, te weten:
- Zug Lt. Tietjen (Cord Tietjen, niet te verwarren met Hans-Geord Tietjen van 5./FJR1)
- Zug Lt. Lehmann
- Zug Fw. Kliem (Deze werd in eerste instantie in reserve gehouden)
(Overigens wordt er in Duitse boeken ook nog wel eens gesproken over een Lt. Michael van Sondergruppe Michael. Ik heb behoudens die vermelding nooit kunnen achterhalen wie deze persoon was en welke speciale opdracht hij dan had).

Met betrekking tot Lt. Lemm staat vermeld dat zijn Kampftrupp bestond uit:
De Kp-Trupp en de Zug- und Granatwerfer-Trupps van het 1e en 2e peleton(I und II Zuge)
En dat hij tesamen met een Zug van 8./FJR1 (Zug Olt. Schwarzmann) op Moerdijk af moest.
Gelet op deze vermelding, en ik persoonlijk ben nog nergens in de geschriften een andere samenstelling tegengekomen, is er hier dus duidelijk sprake van een veel kleinere Kampfgruppe van Lt. Lemm.

Gelet op de indeling van een gemiddeld FJR-Kompanie, en de wijze waarop de Duitsers uit de beschikbare hoeveelheden personeel gevechtsgroepen samenstelden, mag je er volgens mij vanuit gaan dat de Kampfgruppe van Lt. Lemm bestond uit(maximaal):
1) Kp-Trupp = overvloedig personeel Kp-Stab = 2/3 van 13 = 8
2) Zug-trupp = overvloedig personeel Zug-Stab= 2/3 van 6 = 4
3) Gr.Wrf.-Trupp = 7
2) en 3) 2 x dan hebben we het over: 30 man maximaal

(Voor dit rekensommetje baseer ik me op Bruce Quarrie’s German Airborn Divisions van de Osprey-serie.). En dat is toch aanzienlijk minder dan wat er in eerste instantie vermeld staat.
Bovendien staat in het verslag ook vermeld dat “Der Kampftrupp der Lt. Lemm wurde dürch slechtes Absetzen sehr zerrissen”, m.a.w. de club was door het uit het verband(verstrooid)raken al veel kleiner dan de bedoeling(dit wordt mede bevestigd door het feit dat de Zug Fw. Kliem die in reserve gehouden werd, ter ondersteuning naar Moerdijk komt).

Dit alles lijkt mij niet geheel onbelangrijk in het kader van de ontwikkelingen.
» Dit bericht is geplaatst op 23 december 2007 01:50
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Hugo, dank voor deze bijdrage.

Het is zonder meer lastig een exacte samenstelling te geven van de eenheden ingezet. Uit de meldingen van Nederlandse manschappen en officieren kunnen we enigszins opmaken hoeveel man waar geland zijn, maar het blijft een 'guestimate' zoals de Britten dat zo mooi zeggen.

Ik ben er van overtuigd dat er slechts maximaal zo'n 100 man in en om het dorp Moerdijk hebben geopereerd. Daarbij wordt melding gemaakt van de groep onder Lemm, de zug onder Kliem en een groepje dat via het zuidwesten van het dorp langs de andere kant van de dijk komt. Volgens jouw telling kom je uit op de groep van Lemm alleen al ca 80 man, en dat lijkt me accuraat.

Ten noorden van het station Lage Zwaluwe worden door enkele NL bronnen 50-150 man genoemd die net ten noorden van het station landen. Mijns inziens zullen het er beslist niet meer dan ongeveer 60-75 zijn geweest in eerste instantie. Bij de bruggen zelf komt ongeveer een compagnie terecht.

Wat een groot probleem is, is dat de samenstelling van 7.FD puur giswerk is. Het is daarbij ook nauwelijks voor te stellen dat slechts drie pelotons parachutisten-infanteristen en drie ondersteunende pelotons uit de 8e compagnie geheel Moerdijk moesten veroveren. Ik ga dan ook voorlopig uit van vier pelotons in 7/FJR.

Dat de KG van Lemm verspreid neerkwam zegt me niet zo veel. In principe waren de afstanden zodanig dat men snel weer kon bijsluiten. Bovendien werden de verbanden snel ad-hoc aangepast, zo blijkt ook wel. Het inschakelen van de zug van Kliem gebeurde overigens ook pas nadat de bruggen allang verzekerd waren. Dat is consistent met de verslagen van bijvoorbeeld de VED die pas vlak voor het vertrek uit de haven melden dat ze nu ook over de dijk werden aangevallen. Dat was zeker anderhalf uur na de landing.

Waar het aan ontbreekt zijn betrouwbare Duitse gegevens over de inzet. Die heb ik van de strijd op het eiland van Dordt en Ysselmonde in grotere mate. Van die bij Moerdijk niet. Daarom blijft het puzzelen met de exacte cijfers. Maar ik geloof dat we er voorlopig aardig uit zijn.
» Deze reactie is geplaatst op 23 december 2007 18:08
Totaal berichten: 103
Hallo Allert,

Inderdaad is het zo dat 7FD redelijk veel giswerk is, echter hoe meer boeken je aanschaft, hoe meer info er, zij het mondjesmaat en tegen hoge prijs, binnenkomt.

Zo wist ik dit jaar "Die geschichte des Fallschirmjäger-Regiment 2" van Willi Kammann te bemachtigen.

En daarin worden naast navolgende opsommingen, aangegeven dat de opzet van FJR2 gelijk was aan die van FJR1.
[IMG http://i63.photobucket.com/albums/h146/Ypenburg/Tarnkleidung%20IR16/Tollstarke.jpg[/IMG]

[IMG http://i63.photobucket.com/albums/h146/Ypenburg/Tarnkleidung%20IR16/Tollstarke2.jpg[/IMG]

Overigens kan ik mij niet echt vinden in het bestaan van 4 peletons in 7./FJR1. De motivatie die ik daarvoor heb is dat je nagenoeg overal een improvisatie tegenkomt van Duitse zijde, naar mijn bescheiden mening vanwege het feit dat men er eigenlijk qua personeelssterkte bij de Fallschirmjägers nog niet klaar voor was. De inzet in het Noorden vergde personeel toch wel het een en ander en met name het verlies van 1./FJR1 heeft er aardig ingehakt omdat deze kompanie opnieuw opgesteld diende te worden. Daarnaast was er veel personeel ontrokken vanwege de inzet bij Eben Emael en nabij gelegen bruggen. Een aderlating van enkele honderden manschappen. Als je vervolgens de stukken goed leest kom je tegen dat bijv. het peleton van Lt. Genz(3./FJR2) bij Ockenburg bestond uit 2 Schützengruppe(in plaats van 3), een Gr.Wrf.gruppe en een PzBüchs-gruppe. Dat is dus al onder sterkte, en van de 2 Schützengruppe bestond er 1 nog eens uit reservisten.
Vervolgens blijkt ook nog eens dat bijv. 3./FJR2 en 6./FJR2 elk 2 zware mitrailleurs aangelevert kregen vanuit 4./FJR2. Ditzelfde gebeurde ook bij de landing bij Dordrecht. Frhr. Brandis werd namelijk doodgeschoten terwijl hij mannen toeschreeuwde die 2 zware mitrailleurs opzetten. Die kwamen dus bij 4./FJR1 vandaan en waren 3./FJR1 toegedeeld als versterking. De FJ-kompanies destijds beschikten niet over deze "zware mitrailleurs."(Lees organiek hadden hun mitrailleurs de 3-poot niet).
Dit soort verschuivingen duiden er duidelijk op dat men probeert het gebrek aan personeel op te vangen met vuurkracht.

Gaan we terug naar de Kampfgruppe Lemm, is het feitelijk hetzelfde verhaal. Wat hij toebedeelt krijgt zijn de "left-overs", te weten de mortiergroepen van de 1e en 2e Zug van 7./FJR1, en wat er aan personeel gemist kan worden uit de Stab-groepen van 1e Zug, 2e Zug en Kompanie. Dat is dus gelijk 1 peleton(Zug), maar opgebracht vanuit de bestaande sterkte. Men bracht dus de Staben terug op krepeersterkte om een "extra" aanvalsgroep op te brengen.

Zodra ik echter de verslagen die mij toegezegd zijn ontvangen heb zal ik je bericht geven, waarschijnlijk zullen daarmee een aantal vraagtekens weggenomen kunnen worden...... of uitgebreid want het kan raar lopen in de krijgsgeschiedkunde :)
» Deze reactie is geplaatst op 23 december 2007 20:33
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Helemaal met je eens dat er veel geimproviseerd werd! Overigens geloof ik er niets van dat FJR2 gelijk was aan FJR1. FJR2 was aan alle kanten bij elkaar geschraapt, en er was allerhande geimproviseerd met de compagnieën. Dat 6/FJR2 er vuurkracht bij kreeg was logisch. Ze hadden een loodzware taak, door als enige para's bij Valkenburg te landen. Maar FJR2 was tweede garnituur, all over. 'Prima deal' van Student t.o. Von Sponeck om I/FJR2 plus een compagnie uit te ruilen tegen het beste regiment van 22.LD, de 16e. Het II/FJR2 kreeg ook een matsopdracht [overdrachtelijk gesproken] door de brug bij Barendrecht te mogen bezetten. Niet bepaald de heetste kastanje in het vuur. Ze mochten nog met drie compagnieën invliegen ook.

Overigens is er een redelijke kans dat er van 7 en 8/FJR1 ook een of meer toestellen verloren gingen. Er verschenen volgens tellingen maar 21 toestellen Ju-52 boven Moerdijk. Dat zijn 5 te weinig om de beide compagnieën volledig af te zetten. Nadeel is dat de tellingen uiteraard matig betrouwbaar zijn. Maar zeker is dat er veel toestellen werden neergehaald van de eerste golf, met name rond Leeuwen. Daar zaten dus vooral para's in.

Het blijft gissen, en ik ben altijd blij met nieuwe informatie vanuit betrouwbare bronnen. Helaas zijn boeken dat lang niet altijd. Kurowski bijvoorbeeld is voor mij echt een secundaire bron. Teveel feitelijke fouten in zijn werk. Zo zijn er meer. Zeker is wel dat de para afdelingen lang niet zo zwaar waren bezet als de reguliere landmacht eenheden. Dat zijn we beslist eens. Ik reken dan ook niet ruim.

Overigens ben ik het niet met je eens dat de oude I/FJR1 nu een aderlating was voor de aanval op NL. Dat bataljon was al direct in oktober 1939 aangewezen. Dat hierin juist de para's van het eerste uur zaten ben ik onmiddellijk met je eens, maar van quit af aan werden die weloverwogen voor Eben Emael en de beide bruggen over het kanaal bewaard. Dat was weloverwogen en al ruim van te voren. De klappen die I/FJR1 echter kreeg door de aanzienlijke verliezen in Noorwegen waren wel een aderlating. Onterecht wordt wel gezeg dat de compagnie van Von Brandis zeer ervaren was. In tegendeel, het gros der 'veteranen' was uitgeschakeld door sneuvelen of verwondingen. Von Brandis had veel nieuwe para's onder zich.

Andere vraag. Heb jij nog meer informatie over IR72 [van 46.ID]? Daarvan zijn tenminste vier compagnieën geland op Waalhaven, en zeven man gesneuveld [Dordrecht en Hoogvliet]. Maar qua informatie is er muv Student zijn biografie weinig te vinden. De divisie analen van 46ID benoemen de inzet niet eens.
» Deze reactie is geplaatst op 24 december 2007 00:30
» Dit onderwerp is gesloten
2554