Discussiegroep

Deze maand belooft de Staatsdrukkerij SDU ons dat een boek van Prof. Dr. Herman Amersfoort, de bekende plaatsvervangend directeur van het IMG, zal uitkomen.

Het is wellicht bekend dat het boek van Amersfoort en Kamphuis "mei 1940" indertijd veel stof deed opwaaien omdat de suggestie van dit document uitgaat dat de Duitsers niet massaal het oorlogsrecht zouden hebben geschonden tijdens hun veldtocht in Nederland. Sterker, onze militairen hadden vrijwel in gelijke mate het oorlogsrecht geschonden.

Een ieder die de geschiedenis van de Grebbeberg echt kent weet dat de conclusies uit het voornoemde boek van Amersfoort en Kamphuis op zijn zachtst gezegd creatief zijn, maar van bijzonder weinig inzicht getuigen. Alsof onze militairen op de Grebbeberg uberhaupt de tijd en inventiviteit konden vinden het oorlogsrecht te schenden. Herinnert u zich de passages uit het werk over de witte vlaggen op het Hoornwerk?

Oud strijders van 8RI - onder aanvoering van veteraan Jagtenberg en advocaat Knoops - vochten dez bizarre conclusies van de heren historici aan. De rechter oordeelde min of meer in het voordeel van de veteranen. Kamphuis en Amersfoort werd meegegeven dat in een nieuwe uitgave zaken anders omschreven diende te worden. Een veel te milde uitspraak, maar ach ... we leven in Nederland.

Nu komt een nieuw schrijven uit van Amersfoort. De wervende tekst voor het boek zal ik hieronder citeren. Ben benieuwd! Overigens zal de meest flagrante schending van het oorlogsrecht - de inval zonder voorafgaand ultimatum - wel niet besproken zijn. De tekst hieronder doet ons alvast vrezen voor de inhoud. Maar laten we niet vooruit lopen op de zaken. Wellicht worden we deze keer positief verrast...

"IK HAD MIJN RODE KRUISBAND AFGEDAAN"
Oorlogsrecht en gedragingen van Nederlandse en Duitse militairen in gevecht, mei 1940

Het oorlogsrecht moet de humaniteit waarborgen op een plaats waar deze van nature ver te zoeken is: het slagveld. Tijdens de oorlog van mei 1940 op Nederlands grondgebied hebben Duitse en Nederlandse militairen zich in het algemeen aan het oorlogsrecht gehouden. Zij vochten volgens de regels, verzorgden hun eigen en elkaars gewonden en behandelden krijgsgevangenen met respect. Beide partijen begingen schendingen van het oorlogsrecht, maar dat waren uitzonderingen op de regel. Schendingen als het doodschieten van krijgsgevangenen, het misbruik van krijgsgevangenen als levend schild of het beschieten van rode-kruisposten door Nederlandse en Duitse militairen in mei 1940 kwamen in bepaalde gevallen voort uit kwade opzet, maar konden ook het gevolg zijn van wraak, doodsangst, verwarring of lijfsbehoud. En in een enkel geval was een schending van het oorlogsrecht zelfs te verkiezen boven het respecteren ervan."
Uitgave verwacht: SDU maart 2005

» Dit bericht is geplaatst op 4 maart 2005 01:29

Ik vermoed dat Amersfoort een opvallende hypothese wil bewijzen zodat hij later herinnerd zal worden als de man die schending van het oorlogsrecht door nederlandse militairen heeft geponeerd tegen de gangbare stroom in of zo.

De begeleidende tekst over het boek belooft een wederom geforceerde stelling name. Het zal de strijd in heel Nederland wel betreffen maar zoals je al schreef is de verdedigende partij niet zo in staat om het oorlogsrecht te schenden als een aanvallende partij die immers grond verovert en krijgsgevangenen maakt.
De enige krijgsgevangenen die wij gemaakt hebben zijn die parachutisten waavan er 1200 zijn afgevoerd. Nederland heeft verder geen gifgas oid ingezet ter verdediging dus ik vraag mij af waarmee Amersfoort een boek kan vullen, een artikel over een incidentele neergeschoten duitse gevangene, die poolse groep en inderdaad witte vlaggen op een nabij gelegen stelling of huis zoals bij Oosterhesselen, kan ik mij voorstellen maar een boek?????

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 09:19

Laten we het boek afwachten voor dat we conclusies gaan trekken.
De tekst die de uitgeverij heeft rondgestuurd is niet voor niets een "wervend stukje".
Zo hebben ze alvast de aandacht op he boek gevestigd.
Kortom eerst lezen dan oordelen.

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 09:25

Epi - hij zal wel creatief genoeg zijn om zijn stellingen te bewijzen.

Vanzelfsprekend ben ik ook benieuwd naar zijn beweringen. Ik wacht nog even af. Een verdedigend leger kan natuurlijk ook het oorlogsrecht schenden. Hier en daar is dat ook gebeurd. Echter zeer incidenteel.
De Duitsers hebben het oorlogsrecht aan alle fronten geschonden. Maar bij de Grebbe vrijwel stelselmatig. Als iemand daar aan twijfelt en zich historicus noemt is er wat mis met zijn kennis. De (leib)standarten die aan het Grebbefront vochten hebben nog veel meer op hun geweten, zelfs al in mei 1940 toen ze in Frankrijk na zware verliezen een kleine honderd Britse gevangenen vermoorden. Uit de rijen der SS'ers die hier vochten kwamen prominente nazi-schoften voort als Wackerle en Peiper. Maar ook het reguliere leger maakte gebruik van actieve oorlogsrechter schendende methoden zoals vooral het schuilen achter krijgsgevangenen. Daarnaast was de inval al een oorlogsrechterlijke schending, net als het bombardement van Rotterdam.

Anderzijds - onze krijgsgevangen Nederlandse soldaten werden spoedig vrijgelaten, en veel werden zelfs nooit gevangen gezet maar eenvoudig gedemobiliseerd. Hier toonde de bezetter coulance.

Tenslotte - als laatste in prelude - zijn er reden denkbaar om het oorlogsrecht te schenden. Die zie ik ook. Ik vind alleen dat je niet moet stellen dat Duitsers en Nederlanders naar verhouding even vaak het oorlogsrecht schonden. Overigens - als dat al zo zou zijn - wie viel nu eigenlijk wie aan? Als er dan een partij enige extra rechten zou kunnen ontlenen - of verzachtende omstandigheden - dan was het wel het Nederlandse leger dunkt me!

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 09:32

De officiele presentatie is 18 maart a.s. om 15:30 uur. Ik heb inmiddels vernomen dat verschillende bezoekers van deze website een (officiele) uitnodiging hebben ontvangen. Mocht iemand ook hierbij aanwezig willen zijn, dan is het een optie om contact op te nemen met het IMG in Den Haag.

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 09:35

Allert, je schrijft: "Ik vind alleen dat je niet moet stellen dat Duitsers en Nederlanders naar verhouding even vaak het oorlogsrecht schonden." Je refereert hierbij (neem ik aan) naar het boek Mei 1940 (1990). De exacte insteek / conclusie van het nieuwe boek is natuurlijk nog niet duidelijk en kan wel een heel andere invalshoek hebben!

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 09:37

Uiteraard - we hebben het over het werk Mei 1940 waarvan Herman Amersfoort co-auteur was. Maar eerlijk gezegd vermoed ik - de prelude lezende - dat we een auteur gaan lezen die zich eerder verder ingraaft dan dat hij zijn ongelijk gaat toegeven. Desondanks loop ik met die conclusie vooruit op de presentatie op 18 maart. En dat is onaardig van me.

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 09:42

Misschien wel even aardig om te vertellen waar de titel van Amersfoort's nieuwe boek " Ik had mijn Roode-Kruis band afgedaan " ( Roode hier bewust met 2 o's )vandaan komt.
Deze zinsnede komt voor in een verslag van de Militair Arts paris van II - 8 RI.Toen in de nacht van 14 op 15 mei de commandopost van overste Hennink werd verlaten bleven een aantal gewonden achter met ( o.a ) dokter Paris.
Paris schrijft dat men zich zo stil mogelijk hield, maar dat in de morgen van 15 mei 2 vijanden de post naderden. Die had hij neergeschoten, nadat hij zijn Rode-Kruisband had afgedaan.
Natuurlijk kon Paris niet weten dat er inmiddels was gecapituleerd ( dat hoorde hij pas om 9 uur 's avonds van de teruggekeerde Hennink ), maar ik moet wel zeggen dat ik, dit voor het eerst lezend,eerst ook wel even stond te kijken.
Maar goed, dit zal Amersfoort dan wel opvoeren als een voorbeeld van een Nederlands "vergrijp".

Klik hieronder voor het volledige rapport van Dr. Paris: http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=verklaring-van-reserve-officier-van-gezondheid-1e-klas-ch-h-paris

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 11:10

En dat is dan dus geen schending van het oorlogsrecht! Allereerst de intentie van de man om het recht niet te schenden en ten tweede zijn onwetendheid van de capitulatie. Ik hoop dat hij ook de voorbeelden meepakt van de Duitse Sanitater / Hospikken die actief meestrijden. Zoals die soldaat die in de voorposten door zijn eigen Duitse (hospik) neef gevangen wordt genomen met een pistool in de hand.

Maar het is alleen al typerend - op voorhand mag dat geconcludeerd worden - dat zo'n titel gekozen wordt. Leuk dat je dit alweer gevonden hebt Hajo.

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 11:23

Tja, hij heeft toch netjes zijn rode kruisband afgedaan, zich dus bewust zijnde van de keuze die hij maakte: dokter of soldaat. Een bewuste keuze, maar is dat dan schending van het oorlogsrecht? Dr. Behr, die, voor zover ik kan achterhalen, wel zijn rol als dokter bleef vervullen werd van korte afstand door Duitse troepen door zijn hart geschoten. Was er uberhaubt sprake van keuze?

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 11:24

Ach Rutger - laten we hopen dat Amersfoort zich voor de verandering eens vanuit de militaire visie weet te uiten. Voorlopig ben ik bang dat een burgerambtenaar / historicus een vreselijk rationeel zwart/wit plaatje gaat neerleggen wat volkomen voorbij gaat aan de militaire praktijk. De titel zegt wat dat betreft al genoeg, qua suggestie dan. Dat we allemaal niet zo hoopvol gestemd zijn komt niet alleen door zijn eerdere werk en reputatie, maar tevens door de tekst van de aankondiging. Niet erg hoopgevend. Ik hoop dat ik mezelf weer eens moet rectificeren over twee weken, maar ben bang van niet.

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 11:29

Met een duidelijke slag om de arm:

Ik verwacht concessies in de geruchtmakende zaak - MIGCHELBRINK ( met name ook uit tactische overwegingen ), maar tegelijk toch ook dat wordt geprobeerd het in 1990 geschetste beeld in stand te houden o.m door het aanvoeren van nieuwe "gevallen " van schending van het oorlogsrecht aan Nederlandse kant.

» Deze reactie is geplaatst op 4 maart 2005 13:27

In de "wervende tekst" laat professor Amersfoort uit zijn pen vloeien: "Beide partijen begingen schendingen van het oorlogsrecht, maar dat waren uitzonderingen op de regel".
Hiertegenopver stel ik de werkelijlkheid die al mijn mede militairen en ik vanaf het begin van de gevechten op 11 mei moesten ondergaan: gevangen genomen in een veldlazaret van waaruit geen schot was gelost werden wij gebruikt als levend schild en als trekdier voor de Duitse kanonnen. Overal om mij heen gebeurde hetzelfde vernam ik later, zeer systematisch en geroutineerd. In de archieven van professor Amersfoort liggen tientallen persoonlijke getuigenissen van hen die dit soort schendingen aan den lijve hebben moet ondergaan. De Bijbel schrijft drie getuigenissen voor om als bewijs te kunnen dienen.'k Ben benieuwd welk aantal VERGELIJKBARE FEITEN, gepleegd door Nederlandse militairen professor Amersfoort heeft kunnen vinden om alleen al zijn "wervende tekst"waar te kunnen maken. Of hem dat lukt of niet, in elk geval komt hij toch wel erg laat met zijn feiten.

» Deze reactie is geplaatst op 7 maart 2005 20:19

Zojuist is er door iemand van onze Stichting gebeld met het verzoek om ook aanwezig te mogen zijn bij de boekpresentatie op 18 maart a.s. Als onderdeel van de selecte groep serieus geinteresseerden in dit onderwerp, de titel van het boek verwijst zelfs naar een gebeurtenis op de Grebbeberg, leek het ons niet meer dan logisch dan dat ook wij daar aanwezig zouden mogen zijn. Tot onze verbazing staat het IMG dit niet toe, zogenaamd is het alleen voor 'belangrijke mensen' toegankelijk. Ik denk dat de classificatie 'geselecteerde mensen' meer van toepassing is ;-) Een gemiste kans!

Binnenkort op deze website het Dossier Oorlogsmisdaden waarin we uitgebreid zullen ingaan op de schendingen van het oorlogsrecht op / bij de Grebbeberg en de rechtszaak van december 2000 (o.l.v. dhr. Jagtenberg e.a.). Dit als achtergrondinformatie voor verdere discussies!

» Deze reactie is geplaatst op 10 maart 2005 18:03

Ach, boekpresentaties zijn meestal alleen maar obligate reclame- en lofuitingen aan het adres van de auteur(s). Amersfoort is vermoedelijk gewoon bang voor sportieve uitdagingen vanuit de hoek van veteranen en (goed bedoelende) amateur historici (zoals hij ons graag omschrijft). Zo gaat dat nu eenmaal. Ik was al niet van plan te gaan! Strak geregisseerd wordt het dus, met een hoop klapvee eromheen. Wie wil daar nu bij zijn?!

Het is uberhaupt een beetje onbegrijpelijk dat er vanuit de leidende hoek van de Sectie Militaire Geschiedenis (niet door iedereen!) zo onsportief gedrag wordt vertoond jegens onze Stichting. Ze profiteren namelijk wel steeds van de nieuwswaarde van onze site, en de reconstructie van de kazematten en liniedelen. Daarnaast delen wij alle nieuwe feiten, foto's, verslagen en studies wel gewoon belangenloos met hen. Het IMG kan een groot voorbeeld nemen aan de bereidwilligheid en het enthousiasme die de Sectie Luchtmachthistorie uitstraalt. Als je daar op bezoek bent - wat ik gister weer even was - dan valt je op dat je onder vak- en hobbygenoten vertoeft. Mensen die enthousiast zijn over ons werk, over het onderwerp krijgsgeschiedenis en de nieuwsvergaring. Altijd de volste medewerking wordt ontvangen, soms zelfs buiten kantooruren om! Helaas - de secties moeten fuseren met elkaar. Ik hoop dat de mensen van de Sectie luchtmacht historie iets van hun positief enthousiasme over weten te brengen op het leidinggevende deel van het aan de overkant gelegen IMG. Het is ontzettend jammer dat de mensen van het IMG onze stichting en onze werkzaamheden blijkbaar niet beschouwen als ondersteuning van het uitdragen van de krijgsgeschiedenis. Zou het iets te maken hebben met onze kritische houding op Amersfoort en Kamphuis boek "mei 1940"? Nee - zo onsportief zijn die mensen niet. Zeker niet als ze menen gelijk te hebben. Het moet wat anders zijn.

We wachten gewoon tot 21 maart als het nieuwe boek verkrijgbaar is. Niets mis mee.

» Deze reactie is geplaatst op 10 maart 2005 18:27

Ik vind overigens wel dat we op moeten passen dat we niet de positieve kant van een zeer toegankelijk instituut voor Militaire Geschiedenis moeten vergeten. We hebben in Nederland een zeer overzichtelijke collectie, die professioneel wordt beheerd. Als je op de secties komt dan word je snel en vaak kundig geholpen. Je mist een kop koffie of simpelweg een glas water, maar verder heb je alle rust en ruimte om de archieven te bestuderen. Daarnaast kun je copieren, alhoewel je je kunt afvragen of 0,10 ct per A4 voor auteursrechtvrij materiaal nu zo schappelijk is. De overheid heeft een taak in het beheren van haar geschiedenis en het kan als vreemd worden ervaren dat de geinteresseerde deerlijk moet betalen voor kopieerwerk. Maar dat is dan een detail. Iedere onderzoeker, iedere hobbyist kan terecht bij de secties die onze militaire geschiedenis inventariseren en dat is een groot goed. Verschil van mening over bepaalde gebeurtenissen moet niet leiden tot een verwrongen verhaal wat negatief zou uitstralen op het IMG. Tenslotte zijn de meeste mensen alleen maar geinteresseerd om de krijgsgeschiedenis van ons land te dienen, en zou het toch als "vloeken in de kerk" moeten worden ervaren als wij als geinteresseerden c.q. (amateur)historici elkaar nota bene constant in de haren zouden zitten.

Wat ik met bovenstaande wil duidelijk maken is dat verschil van inzicht over elementen van de geschiedenis niet direct moet leiden tot zwart maken van het IMG. De mensen van het IMG kunnen uit hoofde van hun functie niet eens reageren op dit forum, en het is in dat opzicht ook aan ons om ons fatsoenlijk en eerlijk naar hen op te stellen. Zeker gezien het feit dat het boek van Amersfoort nog niet is gepubliceerd. Na publicatie is het vroeg genoeg om ons te wijden aan positief en/of negatief kritische bijdragen. In die zin zijn we wellicht al een beetje te ver voor de fanfare uitgelopen - althans voor dit moment.

» Deze reactie is geplaatst op 11 maart 2005 01:07

Om in de vriendelijke sfeer te blijven: alles ligt altijd keurig volgens aanvraag klaar en de collectie is inderdaad uitermate overzichtelijk.
Verder is een glas water zeker mogelijk, je moet dan alleen wel zelf je glas meenemen.

» Deze reactie is geplaatst op 11 maart 2005 10:20

Haha ja, men gaat er wel vanuit dat je je PSU op de man hebt!

» Deze reactie is geplaatst op 11 maart 2005 10:26

De beer is los. Het boek is afgelopen vrijdag in bevriende kring van de auteur gepresenteerd. Wij kennen inmiddels al enkele essentialia van het boek en weten dat de insteek is ... dat de oorlogsmisdaden bij de Grebbeberg vooral incidenten waren.

Wij zijn al een paar weken bezig een hele nieuwe sectie OORLOGSMISDADEN op te zetten voor de bezoekers van deze site, met het ECHTE verhaal. Wij hebben hiertoe besloten omdat we wel verwachtten dat men met deze insteek naar buiten zou komen.

De oorlogsmisdaden van de SS bij de Grebbeberg waren methodisch en weloverwogen. Eind volgende week zult u de bewijzen op onze site lezen, waarbij wij ook aandacht hebben voor de incidentele Nederlandse schendingen van het oorlogsrecht.

Tevens bespreken wij in onze uitgebreide inleiding o.m. de nog in mei 1940 gepleegde Duitse oorlogsmisdaden in de Westfeldzug. In mei werd door de SS Leibstandarte in Wormhoudt (noord-Frankrijk) een 45-70 tal (exact aantal is onbekend) Britse krijgsgevangenen opgesloten in een huisje. Ze gooiden hier handgranaten in. De overlevenden werden twee aan twee door het hoofd geschoten. Ook in mei, was het de SS Totenkopfdivision die in het zuidwesten van Belgie, bij het plaatsje Le Paradis, 99 Britse gevangenen mitrailleerden. Slechts 2 man overleefden (zonder dat de SS dit wist). Twee misdaden die niet zo algemeen bekend werden als de misdaden van de Kampfgruppe Peiper (Joachim Peiper vocht als Sturmfuhrer met de SS Leibstandarte in Nederland) in de Ardennen en de dorpmoorden in Tsjechie en Frankrijk door de SS uit represaillemaatregel.

Dit zijn twee INCIDENTEN (zouden sommigen zeggen), buiten de slag in ons land om, die nog in mei 1940 plaatsvonden en waarbij alleen vanwege de massaliteit de "krant werd gehaald" . Het gebeurde tijdens de SS confrontaties veel vaker dat gevangenen lukraak werden afgeslacht. En dit zijn dan slechts de voorbeelden van de Westfeldzug!

Binnenkort krijgt u van ons het hele verhaal. Dan weet u het vast.

» Deze reactie is geplaatst op 19 maart 2005 14:27

Het eerste nieuws in de krant:

Veteranen ongerust over boek meidagen

Door onze verslaggever

RHENEN - In kringen van Nederlandse oorlogsveteranen is, blijkens een discussie op internet, al op voorhand onrust ontstaan over een vrijdag verschenen boek van historicus Herman Amersfoort over schendingen van oorlogsrecht door Nederlandse en Duitse militaitren.

De titel Ik had mijn roode-kruisband afgedaan, verwijst naar een incident bij Rhenen. Veteranen vrezen dat Amersfoort de discussie heropent, die in 1990 ontstond over zijn boek Mei 1940. Daarin zijn voorbeelden aangehaald van schendingen door Nederlandse militairen. Boze veteranen spanden toen een rechtszaak aan, maar de rechter legde Amersfoort geen rectificatie op.

De titel van het nieuwe boek is ontleend aan een officiële verklaring van de latere Rhenense huisarts Charles Paris. Hij schoot twee Duitse militairen neer, zonder te weten dat Nederland op dat moment al had gecapituleerd. Paris was in de meidagen van '40 als officier van gezondheid verbonden aan de commandopost van regimentscommandant overste Henning op de Laarsenberg. "Woensdag 14 mei besloot de overste door het bos de Rijksweg (Grebbeweg, red.) over te steken, om naar de Betuwe te trekken voor versterking."

Op het moment dat overste Henning op zoek ging naar versterkingen, was de slag om de Grebbeberg nagenoeg gestreden. Henning slaagde er niet in met zijn onderdeel over de Rijn te komen, verklaart Paris in 1947 voor de commissie Militaire Onderscheidingen. Henning trekt zich terug in een kalkzandsteenfabriek.

'Ik ben in den commandopost gebleven om de gewonden te verzorgen', zegt Paris. ''s Nachts ben ik nog in Rhenen geweest om te fourageren, hetgeen mij niet is gelukt, er was niets meer te halen. Duitsers heb ik niet gezien, ik ben ze opzettelijk misgelopen. Bij de commandopost zijn 's nachts geregeld patrouilles geweest. Wij hebben ons zo stil mogelijk gehouden, in de hoop dat de overste over één of twee dagen zou terugkeren en ons weer bij een Nederlands onderdeel zou opnemen. Twee vijanden, die in den morgen van 15 Mei de commandopost naderden heb ik neergeschoten. Ik had mijn rodekruisband afgedaan.'

Dat gebeurde na de capitulatie, die de voorafgaande woensdagavond om zeven uur via de radio bekend werd gemaakt. Maar dat bericht heeft Paris, in zijn geïsoleerde positie in het bos niet bereikt, verklaarde hij. 'Donderdagavond 15 mei kwam de overste tegen negen uur terug om te vertellen dat er gecapituleerd was.'

Historicus Amersfoort, verbonden aan het Instituut voor Militaire Geschiedenis en de Universiteit van Amsterdam, twijfelt niet aan de oprechtheid van de verklaring van Paris. "Dat hij niet op de hoogte was van de capitulatie doet niet ter zake. Paris bevond zich in een verlaten commandopost, die op dat moment was opgegeven voor militair gebruik. Henning had de post omgeven door rodekruistekens. In de tweede plaats werden de 22 gewonden volstrekt niet bedreigd door de twee Duitsers die wel op de hoogte waren van de capitulatie. Paris had moeten vertrouwen op de bescherming als rodekruispost en hij had moeten afwachten wat er zou gebeuren."

Amersfoort heeft de uitspraak van Paris 'Ik had mijn rodekruisband afgedaan' als titel gekozen, omdat het de dilemma's van een militair illustreert. "Paris kwam in een spagaat tussen zijn verantwoordelijkheid als arts en zijn militaire oogmerk de vijand zoveel mogelijk schade toe te brengen." Amersfoort noemt in zijn boek tientallen schendingen van zowel de Nederlandse als de Duitse militairen. Hij concludeert anderzijds dat in de meidagen overwegend 'eervol' is gevochten. Ook voor SS-regimenten was het oorlogsrecht norm, zei Amersfoort bij de presentatie van zijn boek. "Het ging alleen mis op plekken waar zeer hard is gevochten: op de Grebbeberg, in Dordrecht en rond Den Haag."

(bron: Gelderlander, 22 maart 2005)

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 08:04

Vooral de slotopmerking "Paris had moeten vertrouwen op de bescherming als rodekruispost en hij had moeten afwachten wat er zou gebeuren." kan ik niet goed plaatsen. Volgens de conventie van Genève (27 Juli 1929) gelden voor een verbandplaats de volgende regels:

97. De mobiele geneeskundige formaties, namelijk die, welke bestemd zijn om de legers te velde te begeleiden, en de vaste inrichtingen van den geneeskundigen dienst moeten door de oorlogvoerenden worden ontzien en beschermd.

98. De aan de geneeskundige formaties en inrichtingen verschuldigde bescherming zal ophouden, als men er gebruik van maakt tot het verrichten van voor den vijand nadeelige handelingen.

99. Als redenen, welke een geneeskundige formatie of inrichting de bescherming, door punt 97 verzekerd, doen verliezen, zullen niet worden beschouwd:
1. het feit, dat het personeel van de formatie of de inrichting gewapend is en van zijn wapenen gebruik maakt tot verdediging van zich zelf of van zijn gewonden en zijn zieken;
2. het feit, dat, bij gebrek aan gewapende ziekenverplegers, de formatie of de inrichting wordt bewaakt door een piket of door schildwachten;
3. het feit, dat in de formatie of de inrichting draagbare wapens en munitie worden gevonden, die aan de gewonden en aan de zieken zijn ontnomen en nog niet aan den daartoe bevoegden tak van dienst zijn afgeleverd;
4. het feit, dat zich in de formatie of de inrichting personeel en materieel van den veeartsenijkundigen dienst bevinden zonder daarvan een integreerend deel uit te maken.

Uit punt 99.1 blijkt dus dat dr. Paris in zijn volste recht opereerde, ervanuitgaaande dat hij niet op de hoogte was van de capitulatie (en dat lijkt aannemelijk).

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 09:34

Even over het verhaal in de krant geplaatst door Rutger

Ik vertrouw het verhaal van dr Paris niet helemaal. In zijn verslag staat niet waarmee hij geschoten heeft maar twee duitse militairen neerschieten (bedoeld hij dood?) is niet makkelijk met een grendelgeweer waarbij de tweede persoon alle tijd krijgt om zich te dekken in een bos. Ook met zijn persoonlijke wapen, het pistool, is het niet makkelijk om ten eerste te treffen (bekend van handvuurwapens) en ten tweede vanwege de geringe stopping power iemand neer te schieten. De schietoefeningen in de mobilsatie tijd waren niet bepaaldelijk overdadig en het lijkt mij dat voor een Rode Kruis officier het leren schieten nog minder op de voorgrond stond.

Ik vraag mij tevens af of dit incident bekend is in de Duitse verslaggeving want twee slachtoffers na de capitulatie lijkt mij toch een item waar moeilijk over gedaan zou worden.
Ook dat hij naar Rhenen gegaan is s'nachts voor voorraden en geen Duitser gezien heeft op de 15e mei lijkt mij ongeloofwaardig vooral met de zin dat hij ze opzettelijk vermeden heeft. Voorraden liggen in winkels en dat is in het centrum waar de Duitse troepen door heen moesten trekken. Wellicht heeft hij in afgelegen huizen gezocht?

Klopt het dat Hennink zijn commando post in een rode kruispost heeft veranderd. Ik kon dat niet zo een twee drie vinden?

Bedoeld Amersfoort dat er ook SS gevochten heeft in Dordrecht en rond Den Haag of heeft hij het alleen over de schendingen die door het hele Duitse leger zijn gepleegd waar de strijd hevig was? Het zijn woorden van een journalist natuurlijk dus nog maar even afwachten

Heeft iemand het boek al?

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 10:04

Epi, Hennink schrijft in zijn dagboek dat hij voor vertrek de onderkomens met daarin gewonden doet voorzien van Rode Kruis tekens. Daarmee maakt hij in ieder geval een deel van zijn commandopost tot verbandplaats (o.i.d.).

Nog een kanttekening bij mijn voorgaande bericht: Je zou dus nog wel discussie kunnen voeren over de noodzaak van het neerschieten van deze 2 Duitse soldaten. Maar of die discussie over schending van het oorlogsrecht gaat betwijfel ik.

Overigens heb ik ook sterke twijfels aan de juistheid van het verhaal. Om zeer veel redenen. Het verhaal is van 1947, 7 jaar na de oorlog in een periode waarin je niet genoeg Duitsers kan hebben neergeschoten, en wordt, voor zover ik kan ontdekken, enkel door hemzelf bevestigd. Er is nog een verklaring van een hospitaalsoldaat (ook van Staf 8 R.I. en op deze website te vinden) die juist melding maakt van het feit dat hij de gehele tijd bij de gewonden en dr. Paris is gebleven en dat zij zich stil hebben gehouden en niet zijn ontdekt. Je ZOU hieruit kunnen afleiden dat het schietincident NIET heeft plaatsgehad of is hier sprake van 'bescherming'?. Daarnaast stond deze dr. Paris, woonachtig te Rhenen (!!), bekend als een echte mannetjesputter, had ook actief in het verzet deelgenomen door medische hulp te verlenen aan gewonde geallieerde vliegers. Kortom een stoere vent die in de meidagen toch wat minder 'daadkrachtig' had opgetreden (blijkens diverse rapporten), een reden temeer om dit aan het eind van zijn verhaal nog even op te vijzelen?

Dan heb je nog het schieten zelf. Ook ik denk dat het verdraaid lastig is (zoniet onmogelijk!) om met 1 geweer of pistool 2 man dood te schieten, los van de evt. opleiding. Herladen (in geval van een geweer) kost tijd, kostbare seconden waarin een tweede man zich makkelijk kan dekken. Ook kun je je afvragen of er in de buurt niemand is geweest die deze schoten kan hebben gehoord! In ieder geval heeft niemand de 2 Duitse soldaten gemist (!!) en is er geen verdere actie op ondernomen. Best vreemd toch? De lijst van gesneuvelden biedt in ieder geval geen uitkomst. Hier is niet duidelijk uit af te leiden DAT er 2 soldaten zijn 'gesneuveld' op die 15e mei 1940.

Mocht dit voorval toch plaats hebben gevonden, dan is deze ene man (van de 8.000+ tijdens de oorlogsdagen op/bij de Greb aanwezig) goed voor meer dan 1% van de Duitse doden op de Grebbeberg.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 10:56

Artikel uit Haagsche Courant van 18-03-2005

Duitsers vochten 'netjes' in de meidagen van 1940

door Herman Rosenberg

DEN HAAG | De Duitse militairen die in de meidagen van 1940 Nederland binnenvielen hebben net als hun Nederlandse tegenstanders over het algemeen eervol gevochten. In een aantal gevallen is in het heetst van de strijd door beide partijen het oorlogsrecht geschonden.

Dat staat in het boek 'Ik had mijn roode-kruis band afgedaan', dat vanmiddag in het voormalige Algemeen Hoofdkwartier aan het Lange Voorhout 7 is gepresenteerd. Auteur van de studie is prof. dr. Herman Amersfoort, verbonden aan de Instituut voor Militaire Geschiedenis en aan de Universiteit van Amsterdam.
"Zowel aan Duitse als aan Nederlandse kant was het oorlogsrecht de norm, ook voor SS-regimenten", zegt Amersfoort. "Het ging incidenteel mis op plekken waar zeer hard is gevochten: op de Grebbeberg, in Dordrecht en rond Den Haag. Het oude beeld was dat de Duitsers niet fair hebben gevochten en dat er daarom ook niet van ze te winnen was. Een begrijpelijke maar onjuiste visie."

Als voorbeeld van een ontsporing aan Duitse kant noemt Amersfoort een incident bij het toenmalige vliegveld Ypenburg, waarbij Duitse parachutisten een witte vlag toonden en vervolgens een aantal misleide Nederlanders gevangennamen. Op hetzelfde vliegveld ging een Nederlander in de fout, toen hij dekking zocht achter Duitse krijgsgevangenen. De titel van het boek, 'Ik had mijn roode-kruis band afgedaan', is ontleend aan een incident op de Grebbeberg. Op 15 mei 1940 schoot een Nederlandse militaire arts, niet wetende dat er gecapituleerd was, daar twee zich veilig wanende Duitsers dood.
De vraag of het bombardement van Rotterdam ook onder de noemer 'correct oorlogvoeren' valt, komt in het boek niet aan de orde. "Mijn onderzoek richtte zich op de gewone gevechtshandelingen. Het bombardement was iets van een andere orde, waarover op het hoogste niveau is besloten. We bereiden nu een nieuwe editie voor van het in 1990 verschenen boek 'Mei 1940' en daarin komen de nieuwste inzichten en gegevens over Rotterdam te staan", aldus de historicus Amersfoort.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 11:35

Als en indien dr. Paris uberhaupt geschoten heeft (vermoedelijk niet het geval), en als en indien de CP daadwerkelijk als Rode Kruispost is achtergelaten (Hennink verklaart dit zelf) en als en indien de CP niet werd bedreigd door de Duitsers dan is er wel degelijk sprake van het verbreken van de code door dr. Paris. Een belangrijke element echter wat dit verbreken zou opheffen zou zijn als en indien Paris zonder "teekenen van de Conventie" op patrouille ging of zich anderszins buiten de perimeter van de verbandplaats bevond, en toen meende aanleiding te zien twee Duitsers te doden.

Ik heb al eerder aangegeven dat ik vermoed dat Paris helemaal niet twee Duitsers dood schoot. Daar hoeven we niet hele academische casussen van te maken ten aanzien van zijn schietkunsten. Daarnaast zijn de daadwerkelijke omstandigheden van dit geval uit slechts een bron (de bron Paris) bekend. Als dat inderdaad zo is dan is het een weinig wetenschappelijke benadering om dit geval te nemen als voorbeeld van schending van de code.

Het schenden van het oorlogsrecht is uiteraard heel goed mogelijk. De code was uitgebreid (zie binnenkort hier op de site) en kent bovendien een enorm scala aan opgelegde regels. Voor verstandige mensen is het duidelijk dat het met voorbedachte rade in strijd met de code handelen, en in impuls tegen de code handelen twee fundamenteel andere zaken zijn. Voorts, het massaal en methodisch misbruiken van krijgsgevangenen en het te vaak doodschieten van krijgsgevangenen is een schending van het oorlogsrecht van de hoogste orde. Het laatste is door Nederlandse troepen aan de Grebbeberg NIET gebeurt. Door de Duitsers is dit massaal toegepast. Waarvan akte!

Daarnaast is het hele gebeuren natuurlijk een zielig vertoning. Het gekrenkte ego van een historicus in Nederland moest koste-wat-kost opgepoetst worden, en dan krijg je deze voor veteranen puur krenkende productie. Boekpresentatie mocht alleen binnen vriendenkring plaats vinden - zoveel vertrouwen had hij in eigen werk. Of was hij soms bang dat er een paar Nederlandse oorlogsveteranen NOG EEN LAATSTE KEER het oorlogsrecht zouden komen schenden tijdens zijn boekpresentatie? Nogal laf van meneer om geen tegengeluid te dulden. Typerend ...

Mijn respect voor de historicus Amersfoort - wat er zeker nog was naar aanleiding van sommige andere analyses - is volkomen weg. Ik kan me niet zo goed voorstellen dat deze man hoge functies bekleedt. Als hij straks in aanmerking zou komen voor de vacante leerstoel Strategie en Militaire Geschiedenis aan de KMA dan is het pas echt genant. Een man die het blazoen van de veteranen zo vervuild met onwetenschappelijk - (zijn eigen) egoversterkenende - en ondoordachte producties verdient geen leerstoel. Publiceren mag hij wat hij wil, maar als straks de meest voorname krijgshistorische positie bij de KMA naar deze man gaat, dan heb ik echt een probleem - en onze nieuwe officiersopleidingen ook. Neem toch een (oud-)militair met echt verstand van zaken!

Verder laten we onze site wel spreken van de week.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 12:21

Ongetwijfeld kun je inderdaad een meer of minder groot aantal vergrijpen of vermeende vergrijpen tegen het oorlogsrecht aan Duitse en Nederlandse kant (eigenlijk denk ik ook dat Paris fout zat ) tegen elkaar wegstrepen, maar het feit blijft keihard overeind dat UITSLUITEND aan Duitse kant sprake is geweest van het doelbewust, planmatig en herhaaldelijk toepassen van tegen het oorlogsrecht indruisende zaken als het op massale schaal gebruiken van krijgsgevangenen voor dekkingsdoeleinden. Vooral rond de Grebbeberg, maar niet uitsluitend. Je kunt b.v ook denken aan de strijd op het Eiland van Dordrecht, ik noem de opmars van het bataljon - Ravelli ( II - 28 ).

Het is daarbij NIET relevant dat de Nederlanders die kans sowieso niet gekregen hebben of er mentaal nog niet aan toe waren.
Dit soort afkeurenswaardige voorvallen hebben aan Nederlandse kant gewoon niet plaatsgevonden en dat is nu net het grote verschil.

Zou Amersfoort dat nu werkelijk niet inzien?

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 13:02

Tja - ik lees dan net de onzin die Amersfoort nog meer heeft uitgekraamd. Het is echt te genant voor woorden!


"Zowel aan Duitse als aan Nederlandse kant was het oorlogsrecht de norm, ook voor SS-regimenten", zegt Amersfoort. "Het ging incidenteel mis op plekken waar zeer hard is gevochten: op de Grebbeberg, in Dordrecht en rond Den Haag.

Ja, zo lust ik er nog een paar. Wat een ongelofelijke onzin!

Vermoedelijk (en dat is een pure schatting zeg ik ter relativering) is een kwart van onze slachtoffers bij de Grebbeberg door het schenden van het Oorlogsrecht gevallen. Zeg maar tussen de 75-100 doden. Dat is geen incident geweest; er was sprake van methodische opzet. De SS regimenten hadden niet het oorlogsrecht als norm, maar als streven. Als er maar enige aanleiding was - en zo bleek het de gehele oorlog lang - dan overtrad men het oorlogsrecht. Kennelijk heeft de auteur zich niet zo in de materie verdiept. En niet alleen in Nederland. In Belgie en Frankrijk hebben de SS eenheden ook massaal de oorlogsrechten geschonden, gevangenen voor zich uitgedreven en zijn twee (bij historici en ingevoerde hobbyisten) bekende grote incidenten aan de orde geweest. Wormhoudt (F) 45-70 doden, en Le Paradis (B), 97 doden. In beide gevallen ging het om wel doordachte executies van krijgsgevangenen. Ook in Belgie en Frankrijk maakte de SS gebruik van opdrijven van krijgsgevangenen en andere ernstige inbreuken op de oorlogsrechten. Het is mij niet bekend of ze daar ook "te lang" doorschoten op loopgraven en stellingen. De hele oorlog door zou de SS methodisch oorlogsrecht schendend gedrag blijven vertonen. Van begin tot het eind. Dat behoeft verder geen nadere bewijsvoering lijkt me. Amersfoort is gewoon een zot dat hij dit als non-autoriteit ontkent!

Ten tweede. De pracht conclusie in "Het ging incidenteel mis op plekken waar zeer hard is gevochten: op de Grebbeberg, in Dordrecht en rond Den Haag". Ja hehe. Het gaat altijd daar mis waar hard wordt gevochten. Normale militairen hebben ook altijd moeite hun emoties te controleren als de vijand zich tenslotte overgeeft terwijl er doden zijn gevallen in eigen gelederen. Bij de SS was men echter niet in staat die emoties te controleren omdat men simpelweg was getraind en gehersenspoeld om medogenloos op te treden. We roepen in herinnering dat de SS in eerste instantie als stoortroep werd gebruikt. Kanonnenvlees. Deze mannen moesten keihard en meedogenloos zijn. De SS vocht in Nederland vrijwel alleen aan de Grebbelinie (en de linies eraan voorafgaand). In het zuiden (Standarte Germania) troffen zij vooral de Fransen in Zeeland. De SS heeft bij de Grebbeberg niet incidenteel, maar MASSAAL het oorlogsrecht geschonden. Gegeven het feit dat deze eenheid (SS Leibstandarte Der Fuhrer) alleen aan de Yssellinie en aan de Grebbe vocht is er dus - op geen enkele grond - sprake van een incidenteel gedrag. Dit wordt in het vervolg van de oorlog bewezen.

Bij Den Haag en Rotterdam vochten parachutisten en luchtlandingstroepen. Hier werd inderdaad slechts incidenteel het oorlogsrecht geschonden. Daarover is geen misverstand.

Eigenlijk kan ik het werk van Amersfoort echt niet serieus nemen. Als je vanuit zijn functie dit soort onwetenschappelijke, wankele onzin uitkraamt. Mijn hemel! Dat de SS regimenten het oorlogsrecht als norm hanteerden is zulke gepatenteerde onzin. De SS STREEFDE naar die norm. Maar bij de eerste de beste aanleiding overtrad zij die. Sterker - de opleiding was erop gericht meedogenloze niets ontziende vechtmachines van hen te maken. Superstoottroepen. Die schrikken van niets terug. De SS stond niet alleen in militaire zin (lange tijd) buiten de orde. In Rusland, in juni 1941, kreeg de SS zelfs de expliciete bevelen in strijd te handelen met het oorlogsrecht. Fuhrerweisung 21 en het beruchte Kommissarbefehl spreken boekdelen. Alleen de SS beging tijdens Fall Gelb een aantal opzienbarende oorlogsmisdaden. Later in de oorlog bleven zij huishouden, in Frankrijk, Tsjechie, Rusland, Joegoslavie, enz. De mensen die in de rijen van de SS waren opgenomen, zoals de Peipers, de Wackerles; ze waren in de kern rot. Mensen die met opzet als vechtmachines werden aangewend. Maar gelukkig hebben ze nu in Nederland een beschermheer gevonden die roept dat ze eigenlijk modelsoldaten waren, en slechts incidenteel het oorlogsrecht schonden. Nederland heeft zijn eigen Mohammed-al-Sahaf, dames en heren.

Het spijt me als mensen zich ergeren aan deze eruptie van kwaadheid van mij. Dit forum is open voor discussie. Ik baal ontzettend van het feit dat wij in Herman Amersfoort een instituut op zich lijken te hebben die de bittere strijd van onze veteranen bezoedelt met zijn onzin en egofokkerij. Het is werkelijk niet te bevatten dat iemand die zich historicus noemt, en zichzelf een hele pief vindt, zulke dingen durft te debiteren. Dan begrijp je er werkelijk geen snars van.

Een witte zakdoek voor Herman Amersfoot graag! Ik zal geen misbruik maken van die witte vlag!

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 13:06

Aanvulling op de inzet van de SSeenheden in de meidagen in Nederland.

Afgezien van de IJssel- en Grebbelinie ( met vanzelfsprekend het tussenliggende gebied ) en Zeeland zou je eigenlijk alleen
nog moeten noemen het optreden van de LEIBSTANDARTE ADOLF HITLER (aanvankelijk ingezet op de noordelijke Veluwe, maar daar feitelijk overbodig geworden omdat de opmars daar sowieso niet erg opschoot en er tegelijk wel resultaat gloorde bij de Grebbeberg ) bij RAAMSDONKSVEER en KEIZERSVEER op 13 mei 1940. Deze gevechten verliepen zonder speciale " incidenten ", alleen al omdat de SS daar ditmaal niet eens de kans voor kreeg.
Deze eenheid stond uiteindelijk op 14 mei bij Rotterdam ( mede ) klaar voor de opmars over de Maas ( maar kwam daar om bekende redenen niet meer tot inzet ).

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 14:31

Inderdaad Hajo, en om nog duidelijker te bewijzen dat de Duitsers het oorlogsrecht vooral als streven - en lang niet altijd als norm - hanteerden mogen we toch ook wel wijzen op de Brandenburgers (het Sonder Kommando van waaruit de verraderlijke overvallen op onze strategische bruggen werd georganiseerd). Of zou Amersfoort dat ook verklaren als roddel en achterklap in de krijgsgevangenkampen of als defaitistische naoorlogse leugen van onze militairen? De inzet van de Brandenburger Kommando's was een vooropgezette, flagrante schending van het oorlogsrecht.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 14:39

Niemand weet dus of het Paris incident is vermeld in de Duitse annalen?

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 15:36

Nog even terugkomend op de zaak van een van onze medewerkers, die zijn verzoek om de presentatie van het nieuwe boek te mogen bijwonen, afgewezen zag met het argument dat " dit alleen bedoeld was voor belangrijke mensen ".
Dit is toch niets meer of minder dan een schoffering van de in dit verband
werkelijk BELANGRIJKSTE groep: de OUDSTRIJDERS zelf ( en hun vertegenwoordigers.)
Verder: dit boek is verschenen 15(!) jaar na de publicatie van Mei 1940.
Weer een groot aantal oud-strijders minder.
Je zou het eigenlijk nog later verwacht hebben.
DENK ik alleen maar.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 16:55

Heeft iemand het boek al daadwerkelijk gelezen?
Zo niet dan rest tot die tijd slecht zwijgen.
Waarschijnlijk word er nu gereageerd op een krantenartikel met een zeer sumiere omschrijving van wat er in het boek staat, niet echt een wetenschappelijk onderbouwd schrijven.

Blijft in mijn ogen wel buiten kijf dat de SS absoluut geen schone handen heeft als het om oorlogsrecht gaat, als dit wel word beweerd in het boek van Amersfoort dan is dat in mijn ogen een pertinente onwaarheid.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 17:03

Ach ja, wanneer we wat commotie weten te veroorzaken omtrent dit boek is met een beetje geluk het uitbrengen van de nieuwe druk 'Mei 1940' weer voor een aantal (5?) jaren uitgesteld ;-)

Hopelijk zijn we dan ook tot nieuwe (of oude) inzichten gekomen en behoort het huidige 'nieuwe beeld' eveneens tot het 'oude beeld' ;-)

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 17:04

Het boek is al in ons bezit! We werken nu hard aan een tegenpublicatie! Kortom, alle reden tot spreken ;-)

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 17:09

Prima,dan mag je m'n eerder geplaatste opmerkeing vergeten.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 17:14

Op bladzijde 38 van het boek staat een inleidend verhaal over hoe dr. Paris op de commandopost van Overste Hennink is terechtgekomen en wat de situatie aldaar was. Dan beschrijft Amersfoort de gebeurtenis die in de ochtend van de 15e mei plaatsvindt (bij een aantal passages is een (x) geplaatst ter referentie naar mijn opmerkingen):

"In de morgen van 15 mei - Nederland had inmiddels gecapituleerd, maar dat wist hij niet - zag Paris twee Duitse militairen op zich afkomen. Deze vermoedden niets, nu de strijd was beëindigd. Paris schoot ze pardoes neer (a). Dat moet van dicht bij zijn geweest. De commandopost lag in het bos en Paris had als persoonlijk wapen een pistool. Hij beoogde, zo verklaarde hij, zichzelf en de gewonden uit handen van de Duitsers te houden, omdat hij hoopte op de terugkeer van Hennink zodat hij zich weer bij een eigen eenheid zou kunnen aansluiten.

Paris zal in 1947 voor een dilemma hebben gestaan. Aan de ene kant was het verleidelijk de commissie te laten merken dat hij de vijand afbreuk had gedaan. Maar hij wist aan de andere kant heel goed dat hij, omgeven door rode kruizen, strafbaar had gehandeld. Van de Duitsers, die wel op de hoogte waren van de Nederlandse capitulatie, was immers geen enkele dreiging uitgegaan. (b) En niet alleen had hij strafbaar gehandeld, maar tevens heel riskant, omdat hij het leven van de aan hem toevertrouwde gewonden in gevaar had gebracht. Wat zou er met hen gebeurd zijn, indien hij op heterdaad was betrapt? Hij dekte zich in met de toelichting: "Ik had mijn roode-kruis band afgedaan." De commissie maakte er geen punt van. (c)

Deze en vele andere verklaringen vallen op door hun rijkdom aan details en levendige weergave van heel concrete gebeurtenissen en menselijke beslissingen onder moeilijke omstandigheden. Als zodanig zijn ze een ideale bron voor dit onderzoek.

Maar er zijn ook problemen. Keren we nog even terug naar Paris. De eerste vraag die zich opdringt, is of het eigenlijk wel waar is wat hij zegt. Viste hij wellicht naar een lintje? En als het waar is, vermeldde hij dan het werkelijke motief voor zijn twee schoten? Was hij misschien bang en handelde hij impulsief? Eerder in zijn verklaring zegt hij dat de nacht ervoor verschillende Duitse patrouilles de verbandplaats gepasseerd waren. Hij en zijn companen hadden zich zo stil mogelijk gehouden uit angst voor ontdekking.

Dat zijn gerechtvaardigde vragen, maar zij tasten in dit geval de betrouwbaarheid van het verhaal niet aan, ook al dateert het van zeven jaar na de gebeurtenissen. Er staat het nodige tegenover. Om te beginnen valt te overwegen dat, als het schietincident op fantasie berust, Paris het zich gemakkelijker had kunnen maken door het op 14 mei, voorafgaand aan de capitulatie, te dateren. (d) Verder worden de algemene strekking en allerlei details van zijn relaas bevestigd in andere verslagen. Het schietincident zelf ontbreekt daar weliswaar (e), maar in dit verband is interessant dat een verhitte Duitse militair, met het wapen in de hand, halverwege de ochtend van 15 mei in de buurt van Ouwehands Dierenpark, dus niet ver van de commandopost, korporaal G. Damink ter verantwoording riep omdat er die nacht "een Uberleut. [sic] und ein Unteroff. gesneuveld" waren. (f) Het is niet waarschijnlijk dat er die nacht en in die omgeving nog twee andere Duitsers zijn omgekomen. (g)"

Aldus het boek!

(a) Het is de vraag of deze Duitsers terecht niets vermoedden. Het is bekend dat overal op de Grebbeberg, zowel ten zuiden van de straatweg als ten noorden ervan groepjes geïsoleerde Nederlandse soldaten zaten die soms enkele dagen NA de capitulatie pas op de hoogte werden gesteld van de veranderde situatie. Getuige het verslag van o.a. de groep Hennink hebben er in die periode nog geregeld schotenwisselingen plaatsgehad. M.i. dus insinuerend daar de Duitsers alle reden hadden om voorzichtig te zijn, al was het alleen al om de (mogelijke) mijnen die nog her en der lagen! De term "pardoes" creëert in deze context onnodig een negatief beeld van de daad.

(b) Het woord "immers" slaat op het feit dat dr. Paris wist dat hij "strafbaar had gehandeld". Dit is op basis van de kennis van 1947 / nu, het is wel zo correct om hier het beeld te handhaven van 15 mei 1940. Een voorbarige conclusie?

(c) En dat is misschien wel begrijpelijk. De Commissie Militaire Onderscheidingen had als doel het onderzoeken van die personen die in aanmerking kwamen voor een onderscheiding, een enorme hoeveelheid werk. Zij ging zich niet ook nog eens druk maken over evt. schendingen e.d. De zin "De commissie maakte er geen punt van." had misschien beter geformuleerd kunnen worden als "De commissie had er geen (speciale) belangstelling voor". Nu klinkt het alsof de commissie het expliciet goedkeurde, dit hoeft natuurlijk per definitie niet zo te zijn!

(d) Kanttekening: de commandopost werd pas laat in de avond van de 14e mei (na 21.00 uur) verlaten door Hennink, juist omdat de activiteiten der Duitsers dan gering waren.

(e) De discussie die hier gevoerd wordt is JUIST die over het schietincident. Dat andere gebeurtenissen wel kloppen (lees: verifieerbaar zijn) wil nog niet automatisch zeggen dat het schietincident ook heeft plaatsgehad! Sterker, een andere bron (korporaal Keijzers), die naar eigen zeggen die 14e en 15e mei bij dr. Paris en de gewonden is gebleven, maakt helemaal geen melding van het incident! Daar lees ik (vooralsnog) niets over. Maar de achterliggende gedachte is natuurlijk dat dit soort kenmerken een rapport betrouwbaarder maakt.

(f) Opmerking: Interessant gegeven, m.b.v. de Duitse verlieslijsten is dit sneuvelen helaas niet te verifiëren. Uit de lijst van Duitse gesneuvelden, opgesteld door dhr. Brongers, komen namelijk geen duidelijke namen naar voren die mogelijk in aanmerking zouden kunnen komen als zijnde deze 2 Duitse militairen.

(g) Tja, dit is m.i. wel een beetje kort door de bocht. Zie ook punt a. Bijvoorbeeld: op nog geen 400 meter afstand (hemelsbreed) van deze Duitse militair, die bij het Ouwehand’s Dierenpark stond, zaten op dat moment (!!) ruim 100+ Nederlandse militairen o.l.v. Overste Hennink geïsoleerd in de meest oostelijke steenfabriek (ter vergelijking: de afstand tot de commandopost Hennink is bijna het dubbele, ca. 750 meter hemelsbreed!). Hennink schrijft in zijn dagboek onder andere: "Een aantal posten tegen overvalling worden uitgezet (...)". Diverse militairen maken vervolgens in hun verslag melding van schotenwisselingen gedurende die periode (o.a. "Hierna kregen wij steeds kleine Duitse aanvallen.", J. Noordanus). Bij één van die aanrakingen sneuvelde zelfs ten minste één Nederlandse militair. Ook op andere plekken (Noordhelling Grebbeberg, in een bastion in de frontlijn, etc.) blijken nog lange tijd na de capitulatie onwetende groepjes Nederlandse soldaten te verblijven. De conclusie van Amersfoort "Het is niet waarschijnlijk dat er die nacht en in die omgeving nog twee andere Duitsers zijn omgekomen" is dan ook voorbarig en gebaseerd op een onvolledig beeld.

Bronnen:
Hennink: http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=dagboek-van-luitenant-kolonel-w-f-hennink
Noordanus: http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=verklaring-van-korporaal-j-noordanus
Paris: http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=verklaring-van-reserve-officier-van-gezondheid-1e-klas-ch-h-paris

» Deze reactie is geplaatst op 23 maart 2005 12:59

Ik ben het werk thans aandachtig aan het lezen. Het valt me niet tegen. Het is wel onwetenschappelijk naar een conclusie toe geschreven. Maargoed, wie zegt dat de auteur een wetenschappelijk Opus wilde neerleggen?

De zaak van Dr. Paris is denk ik alleen vanwege de pakkende quote (de titel) van belang. De zaak zelf is flinterdun, en gebaseerd op slechts een bron. Het houdt tegen behoorlijk onderbouwde argumentatie absoluut geen stand, want het is onvolledig en zit vol feitelijke fouten.

Het boek excelleert (tot het punt wat ik heb gelezen) in het NIET benoemen van zaken (die de auteur vermoedelijk niet uitkomen in zijn vooringenomen conclusie), en concludeert en analyseert soms (niet altijd!) slordig en tendentieus.
Lezers die bijvoorbeeld wat weten van de SS zullen zich verbazen over de milde woorden die worden gesproken over deze militairen. Nergens wordt ingegaan op de geestelijke perversiteit van hoofdfiguren zoals Joachim Peiper of Wackerle in de regimenten die aan ons front vochten. Nergens wordt gezegd dat zeker in het begin de SS een verzameling ideologische randfiguren was van de bovenste plank. Nergens wordt genoemd dat de SS in oorsprong een nietsontziende stoottroep was, waarbij het oorlogsrecht geen norm maar slechts een streven was. Nee - de auteur meent voldoende grond te hebben te menen (en naar zijn mening in dit boek omstandig te bewijzen) dat de Duitse en Nederlandse legers (expliciet genoemd "ook de SS") het oorlogsrecht als norm (als standaard dus) hadden!

Een volkomen onwetenschappelijke conclusie! Het erge is dat die rode draad door het verhaal loopt. Je hebt vaak (niet constant) het gevoel een boek van een gefrustreerde Duitse auteur te lezen.

De Duitse legerleiding was helemaal niet a-priori bezorgd om het oorlogsrecht. Dat was nou net de botsing tussen Hitler en zijn keurige generaals, de botsing tussen de Pruisische traditiemilitairen en de "nieuwe orde".
In Spanje had men al aangetoond in de burgeroorlog dat men het oorlogsrecht op haar grenzen toetste. Later deed men dat weer door landen te overvallen zonder ultimatum, door schandalige behandeling van de Poolse krijgsgevangenen, door het bombardement van Warschau wat in aanvang pure terreur was.
Nederland werd ook aangevallen zonder ultimatum vooraf. Voor Fall Gelb waren de Sonder Kommando's van het Brandenburger Kommando opgericht. Een organsatie die van eminent belang was voor het slagen van de strategische overval. Het in Nederlands burger- en militaire kleding verkleden van Duitse militairen (misbruik maken van de vijandelijke uniform) was pertinent en apert in strijd met het oorlogsrecht. Dit was vooropgezet, en wel overwogen handelen van de Duitse legerleiding. Een en ander verband houdend met de snelle verovering van de strategische brugovergangen over Maas en Yssel, in Nederland en Belgie.
De SS zou bij de Grebbeberg methodisch - niet incidenteel - het oorlogsrecht schenden. De auteur doet dit af als Indianenverhalen, ontstaan in de naoorlogse (meioorlog) krijgsgevangenkampen. Nu is absoluut sprake van verdraaiing van enige verslagen, maar als de auteur in kwestie meent dat hij honderden verslagen van Nederlandse militairen in de prullebak kan gooien en de "koele en zakelijke" (zo wordt het roemend benoemd in het boek!) Duitse verslagen kan laten prevaleren, dan is alleen al daaraan maximaal slechts nog een zweem van wetenschappelijk onderzoeken en schrijven verbonden - beslist niet meer! Bekend is dat de Duitse oorlogsverslaggeving - zeker bij de SS - beslist NIET betrouwbaar was. De SS had immers een grote mate van concurrentie uit te staan met het Heer, en zelfs onderling met de andere Standarten. Maar de auteur hecht desondanks bijzonder veel waarde aan hun verslagen.
Wackerle, de man die in 1933 al werd ontslagen als directeur van Dachau omdat hij (ja serieus waar) "te sadistisch en grof" was wordt gespaard. De SS misdaden in Belgie en Frankrijk in mei 1940 ben ik nog niet tegen gekomen, maar klaar ben ik dan ook nog niet. Het kan nog komen. Laten we het hopen ...

De witte vlaggen kwesties, waar het werk van overloopt, is ontzettend uit proportie getrokken. Logisch want als je geen kanon hebt om mee te schieten dan schiet je je pistool leeg, zal de auteur gedacht hebben. Er worden conclusies getrokken die ik moedig vind; niet verstandig, en zeker niet getuigend van veel inzicht. Er wordt echter wel de conclusie aan verbonden dat het misbruiken van de witte vlaggen de SS aanzette tot wraaknemende acties. Het vermoorden van Nederlandse soldaten wordt daar dan kennelijk mee vergoeilijkt.

Op bepaalde punten heeft het boek overigens wel degelijk een waardevolle visie op zaken die gebeurd zijn. Er zijn beslist passages die ik kan onderschrijven, en ook een aantal zaken die ik absoluut nog niet wist. Mijn grootste kritiek op het boek, wat zeker niet in het tweede deel kan worden rechtgezet, is de toonzetting. De toon is dominant en - zoals gezegd - doorspekt van vooringenomenheid van de auteur. Dat zal iedere lezer met kennis van zaken storen. Tot zover.

» Deze reactie is geplaatst op 23 maart 2005 16:58

Wat ik zelf ook best verwarrend vind is het feit dat de besproken schendingen niet in een bepaalde volgorde, bijvoorbeeld op basis van regio, besproken worden. Dit zorgt ervoor dat we het ene moment praten over een schending in het westen van Holland en het volgende moment over een schending op de Grebbeberg. Dit zorgt ervoor dat het voor de lezer verdraaid moeilijk is om een patroon te ontdekken in de schendingen in een bepaalde regio, naar mijn mening een belangrijk gegeven daar in iedere regio andere Duitse en Nederlandse legereenheden tegenover elkaar stonden! Een (zeer belangrijk) deel van de context ontbreekt daardoor consequent, waardoor bepaalde conclusies eerder voor waar aangenomen zouden kunnen worden door de lezer. Daar waar wij proberen juist een regelmaat in de schendingen (met name bij de Grebbeberg) duidelijk te maken weet Amersfoort met deze indeling het ontdekken van dergelijke patronen een stuk lastiger te maken voor de lezer.

» Deze reactie is geplaatst op 23 maart 2005 17:11

Per e-mail van 12 maart jl. verzocht ik professor Amersfoort om:
a. een uitnodiging te mogen ontvangen om bij de presentatie van zin nieuwe boek aanwezig te zij;
b. de presentatie enige dagen uit te willen stellen teneinde ons de gelegenheid te geven zijn conceptboek in te zien.

Bij schrijven van 16 maart antwoordde professor Amersfoort dat:
a. de presentatie alleen voor genodigden toegankelijk was;
b. hij mijn verzoek om de presentatie uit te stellen niet kon ingewilligen.

Bij schrijven van 21 maart jl. zond professor Amersfoort mij ongevraagd een exemplaar van zijn nieuwe boek. Dit vanwege "mijn in de afgelopen jaren aan de dag gelegde belangstelling voor de onderzoeksactiviteiten van het Instituut voor Militaire Geschiedenis".
Wegens ziekte kon ik alleen het "Voorwoord" van drs. Kamphuis in het nieuwe boek lezen. Naast een uitgebreide lofzang op de werkwijze van het IMG wordt medegedeeld dat deze nieuwe publicatie "voortvloeit uit en gezien moet worden in samenhang met ons boek van 1990" namelijk met "hetgeen daarin is weergegeven over het operationneel optreden van de twee krijgsmachten en het verloop van de gevechten".
In mijn brochure "Geschiedvervalsing over de meidagen van 1940" heb ik met feiten aangetoond dat bedoelde weergave in het boek uit 1990 op essentiële punten niet op feiten, maar op fantasie berust: op "petito's principii" in optima forma. De auters van het boek uit 1990 hebben mijn uitspraken nooit tegen gesproken of aangevochten. En nu staat mij dus bij het verder lezen een vervolg van deze "sprookjes van Grimm" te wachten? 'k Ben benieuwd!

» Deze reactie is geplaatst op 24 maart 2005 11:15

Sprookjes van Grimm, ja.
Maar er is nog iets.
De heer Jagtenberg, n.b een direct betrokkenene , krijgt het boek toegestuurd omdat hij ( sic! ) " zich zo geinteresseerd heeft getoond in de actviteiten van het IMG". Hij wordt dus simpelweg gelijkgesteld met elke willekeurige andere belangstellende. Fijn, dat u ons werk zo trouw volgt!

Dat is onvoorstelbaar bot en respectloos.
Uit de vaderlandse geschiedenis herinner ik mij de kreet: " Bij u, over u, zonder u. " Hier uitermate toepasselijk.
Dat overste Brongers het boek eveneens toegestuurd kreeg als een soort " "troostpijs " wekte alleen mijn lachtlust op ( gelukkig ook de zijne ).
Maar dit slaat alles.

» Deze reactie is geplaatst op 24 maart 2005 12:54

Op de pagina's 11 t/m 16 van zijn nieuwe boek geeft professor Amersfoort een uitgebreid college over wat VOLGENS HEM oorlog is, hoe die moet worden beheerst en gereguleerd, over schendingen van het oorlogsrecht, over hoe het daarmee gaat op het slagveld, (hierover heeft hij mijns inziens heel weinig kaas gegeten), over beschaving en humaniteit, etc. Of dit college hier terzake en nodig is, betwijfel ik, maar als voorbode van de nog steeds geheime inhoud van de komende tweede herziene druk van "Mei 1940" zal dit college wel nuttig voor professor Amersfoort zijn.
Hij trapt in zij college heel wat open deuren in maar daar tussendoor probeert hij zijn EIGEN APARTE VISIE aannemelijk te maken. Bronvermelding die aangeeft waaruit hij zijn wetenschap heeft geput, ontbreekt. Op pagina 15 vat hij zijn betoog samen met de woorden uit 1944/1945 van ene Dick Peters: "war being what it is and people being what they are, a lot of times a fellow (...) loses control over himself and emotions take over". Wat denkt professor Amersfoort met het lanceren met deze algemeen aanvaarde waarheid te bereiken?
Denkt hij hiermee zijn vijftien jaar oude nooit bewezen en immer bestreden bewering te redden: "de schendingen van het oorlogsrechtdoor door de Duitsers zijn te beschouwen als incidentele afwijkingen van de norm, die net als aan de Nederlandse kant, spontaan voortkwamen uit de hitte van het gevecht"? (Mei 1940, pagina 301).
De woorden van Dick Peters zijn in het geheel niet van toepassing op de schendingen van het oorlogsrecht door de Duitsers in mei 1940. Zie wat ik hierover op 7 maart jl. op deze site schreef. Die schendingen waren zeer systematisch en zeer geroutineerd.
Professor Amersfoort gaat voorts geheel voorbij aan het verschil in positie tussen de overvaller en zijn slachtoffer:
---- enerzijds de, in vergelijking met de Duitse, slecht bewapende, getrainde, gemotiveerde Nederlanders die hun onverhoeds aangevallen vaderland moesten verdedigen;
---- anderzijds een overmachtig Duits leger van "uitnemend getrainde en geindoctrineerde vechtersbazen" (L. de Jong), "een Duits keurkorps van jonge misdadigers die opgeleid waren om te moorden" (D.H. Couvee) "plegers van oorlogsmisdaden als nimmer tevoren in de krijgsgeschiedenis" (Internationaal Militair Gerechtshof in Neurenberg). MIJN PERSOONLIJKE ERVARING IS MET DEZE TYPERINGEN GEHEEL IN OVEREENSTEMMING.

» Deze reactie is geplaatst op 26 maart 2005 20:59

Bron: Trouw - De verdieping, vrijdag 18 maart 2005

Correct gedrag in de hitte van de strijd

door George Marlet

Oorlogsrecht Hoe tegenstrijdig het ook mag klinken, ook voor het voeren van oorlog gelden regels. Het oorlogsrecht is bedoeld om op het slagveld de menselijkheid te bewaren. Het gaat dan om zaken als het verzorgen van elkaars zieken en gewonden, een fatsoenlijke behandeling van krijgsgevangenen en het begraven van de doden. Het Landoorlog-reglement, dat geldt sinds 1899, kent ook bepalingen tegen het gebruik van gifgas, het gebruik van wapens 'die noodelooze smarten kunnen veroorzaken', misbruik van de witte vlag en het uniform van de vijand en het vernielen of in beslag nemen van vijandelijk bezit.

Duitse militairen hebben zich bij de inval in mei 1940 niet wezenlijk slechter gedragen dan hun Nederlandse tegenstanders. Beide partijen hielden zich zoveel mogelijk aan het oorlogsrecht.

Uit het verslag van dienstplichtig grenadier A. Brouwer over de ochtend van vrijdag 10 mei 1940 op het vliegveld Ockenburg: "Tengevolge van dit optreden der Duitsers raakten wij zo geprikkeld, dat wij spontaan de Duitsers van repliek hebben gediend. Verschillende Duitsers zijn door ons vuur gesneuveld, anderen gaven zich over." Duitse parachutisten op het vliegveld hadden met de witte vlag gezwaaid, maar daarna was het groepje Nederlandse militairen beschoten, met één gewonde als gevolg. Dat leidde tot een wraakoefening, met enkele doden aan Duitse kant.

Lange tijd overheerste het beeld dat het Duitse leger in mei 1940 het oorlogsrecht aan zijn laars zou hebben gelapt, waardoor Nederland geen gelijke strijd kon leveren. Met het boek 'Ik had mijn roode-kruisband afgedaan' wil het Instituut voor Militaire Geschiedenis (IMG) van de Koninklijke landmacht 65 jaar na dato laten zien dat de werkelijkheid veel genuanceerder ligt. Auteur Herman Amersfoort, hoogleraar militaire geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam: "Er is niet een zwart-wit beeld mogelijk van schendende Duitsers en onschuldige Nederlanders die uitsluitend slachtoffer zijn. Dat is wel een element dat erin zit, maar de werkelijkheid is veel complexer en veel genuanceerder. Het totaalbeeld wordt daarmee veel realistischer, logischer en ook veel meer passend bij wat we van andere oorlogen weten."

Duitse militairen hebben het oorlogsrecht geschonden, maar dat geldt ook voor Nederlandse militairen. Zij hebben in de meidagen Duitsers doodgeschoten die zich wilden overgeven, krijgsgevangen geëxecuteerd en misbruik gemaakt van de witte vlag en het Rode-Kruisembleem. "Ik ging er steeds met de Roode-Kruisafdeling op uit en schoot of verbond al naar het nodig was. Dat had ik van de Duitschers afgekeken", beschreef hospik M. Ludemann zijn optreden in Dordrecht en wijde omgeving.

De titel van het boek, 'Ik had mijn roode-kruisband afgedaan', verwijst naar het relaas van een Nederlandse arts die tijdens de oorlogsdagen beurtelings als geneesheer (hospik) en als infanterist optrad. Hij schoot twee Duitsers dood. In de hoedanigheid van hospik had hij niet mogen schieten en wellicht waren de vijandige soldaten daardoor in verwarring gebracht. Hij verdedigde zich door te zeggen dat hij de rode-kruisband, die hem kwalificeerde als arts, had afgedaan.

Bij Nederlandse militairen, stelt Amersfoort, kwam "het hele scala voorbij dat je ook bij de Duitsers ziet: je ziet ze vreselijk in de fout gaan, zichzelf en anderen corrigeren en je ziet ze scrupuleus handelen. Dat hoort bij de dynamiek van gevechten. Een deel van de verklaring is dat er onder gevechtsomstandigheden nu eenmaal dingen gebeuren die tot schendingen leiden."

Amersfoort (54), plaatsvervangend directeur van het Instituut voor Militaire Geschiedenis, weet dat hij zich met zijn boek op glad ijs begeeft. In 1990 leidde het boek 'Mei 1940. De strijd op Nederlands grondgebied' tot heftige reacties bij Nederlandse veteranen die zich als oorlogsmisdadigers te kijk gezet voelden. Zo'n reactie kan nu opnieuw komen. "Ik houd er rekening mee dat sommigen dit boek als een soort nestbevuiling beschouwen. Ik zou daar tegenover willen stellen dat een volwassen militaire organisatie in een open democratische samenleving de guts moet hebben om zichzelf te verantwoorden."

Het is voor het eerst dat schendingen van het oorlogsrecht in mei 1940 zo systematisch zijn onderzocht. Amersfoort komt tot de conclusie dat de Duitse Wehrmacht en SS zich in de meeste gevallen aan het oorlogsrecht hebben gehouden. "Bij de inval in mei 1940 werden de beginselen van het oorlogsrecht in acht genomen. Dat is heel pregnant als je in aanmerking neemt dat het nationaal-socialistische regime au fond racistisch was. We zijn geneigd alles op één hoop te vegen, maar Duits archiefmateriaal toont aan dat Duitsers schending van het oorlogsrecht in 1940 zelf als een probleem hebben gezien en dat ze er in de opleiding en uitvoering heel veel aan gedaan hebben."

In zekere zin is het boek een aanvulling op en nuancering van het beeld dat de Nederlandse legerleiding zelf heeft geschapen. Al in het eerste legerbericht van 10 mei spreekt het Algemeen Hoofdkwartier over Duitse schendingen. Duitse parachutisten waren "in Nederlandsche uniformen gekleed". Het tweede legerbericht eindigt met de mededeling "Van verschillende plaatsen wordt gemeld, dat Nederlandsche krijgsgevangenen door Duitschers als dekking worden gebruikt".

Als bron van de studie heeft prof. Amersfoort getuigenissen en verklaringen van Nederlandse militairen gebruikt, die zijn opgemaakt tussen 1940 en 1952. Van de Duitse Wehrmacht en SS bestaat zulk bronnenmateriaal niet. Daardoor is het niet mogelijk om een getalsmatige vergelijking te kunnen maken tussen Nederlandse en Duitse schendingen. Amersfoort: "Wat niet kan worden beantwoord, is of de Duitsers zich in kwantitatief opzicht meer schuldig hebben gemaakt aan schendingen dan de Nederlanders. Dat is voor heel veel mensen een heel belangrijke vraag. Als je eerlijk bent, kun je daar geen overtuigend antwoord op geven. Het bronnenmateriaal is daar potentieel misleidend."

Daar staat tegenover dat de beschrijvingen van Nederlandse schendingen uit onverdachte bron komen. Zoals van een mitrailleurcompagnie die in een fabriek in Loosduinen op Duitsers stuitte. De omschrijving was nogal cryptisch: "...waarop de Duitsers eruit kwamen en in ons vuur liepen". Prof. Amersfoort heeft dat uit andere bronnen aangevuld. "De Duitsers deden geen poging uit te wijken, maar wilden zich overgeven en kwamen uit de fabriek tevoorschijn, in de richting van de Nederlandse compagnie. (....) Zonder pardon maaide de compagnie de Duitsers met mitrailleurvuur neer."

Het is niet altijd even duidelijk of een bepaalde handeling een schending van het oorlogsrecht oplevert. Er zijn verschillende interpretaties mogelijk. Bij de Grebbeberg dwongen Duitsers kapitein Hakkert, commandant van een Nederlandse infanterie-eenheid, om zijn twintig manschappen te bevelen dat ze zich moesten overgeven. De Duitsers hielden de commandant onder schot. Strikt genomen, zegt Amersfoort, is dat een schending van het oorlogsrecht, maar je kunt er ook anders tegen aankijken. "Er restte slechts de keus tussen het Duitse bevel opvolgen en een bloedbad. De Duitsers en Hakkert deden hier, achteraf gezien en vanuit het oogpunt van de humaniteit, wat het verstandigst was."

Bij schendingen was niet altijd opzet in het spel. Dat bleek eveneens op de Grebbeberg. Nederlandse militairen hielden op 11 mei stand in de zogeheten voorpostenstrook toen een andere sectie vlakbij een witte vlag uitstak. De Duitsers zagen niet dat het om twee groepen ging, omsingelden de stelling en schoten zonder pardon alle Nederlanders dood. Volgens het oorlogsrecht hadden zij de kans moeten krijgen om zich over te geven.

Op de Grebbeberg hebben zich veel schendingen voorgedaan. Amersfoort: "Daar speelde gebrek aan gevechtservaring een rol, ook aan Duitse kant en zeker ook de aard van het gevecht. Dat is een heel intens langdurig gevecht geweest onder heel moeilijke omstandigheden waarbij de emoties aan beide kanten zeer hoog opliepen. Gevechten zijn tot het uiterste gevoerd, tot mensen elkaars oogwit konden zien. Die factoren zijn minstens zo belangrijk als de SS-achtergrond. Je moet het niet laten bij de vaststelling dat het nou eenmaal SS'ers waren. Dat doet geen recht aan de realiteit."

Wat er in mei 1940 is gebeurd, is ook van belang voor huidige militairen. Het boek heeft al de belangstelling getrokken van docenten aan de Koninklijke Militaire Academie en het Instituut Defensieleergangen. "Dit boek geeft een realistisch beeld van hoe ingewikkeld gevechtssituaties zijn en wat daar allemaal kan gebeuren. Ik vind het een compliment aan een militaire organisatie als ze erin slaagt om gevechtsoperaties te laten verlopen volgens de regels van het oorlogsrecht. Maar ontsporingen kunnen ook nu plaatsvinden. Daar moet de krijgsmacht heel alert op zijn."

» Deze reactie is geplaatst op 29 maart 2005 18:30

Ja, een walchelijke en pregnante verkrachting van feiten en fictie. Zo zullen we hier spoedig bewijzen. Deze auteur is het stigma "onwetenschappelijk" meer dan waard. Het boek wat hij schreef is niet alleen een aaneenschakeling van uit het verband getrokken halve waarheden, het is ook nog eens verre van compleet [hij benoemd vele hoofdzaken die niet in zijn kraam passen totaal niet of "dismissed" deze zaken] en volkomen naar een conclusie toegeschreven.

Ik ben momenteel met een brochure bezig om aan te tonen hoe deze auteur zijn waarheid onderbouwt, zijn waarheid. Schaamteloos ook hoe dit soort zaken thans in de pers komen. Deze bullebak die roept dat het het bedrijf waar hij [helaas] voor werkt "de verantwoordelijkheid moet durven nemen". Ik hoop dat hij die neemt, want ik ben ontzettend verbolgen over dit aanmatigend belerend geschreven stuk onwetenschappelijk proza van de heer Amersfoort. Diepe schaamte past hem slechts!

» Deze reactie is geplaatst op 29 maart 2005 18:44

In de “rode Kruisband” kwam ik een foto (cover en bldz 132) en kort verhaal (bldz 126) tegen van de brug van Goseling. Hierin wordt gesteld dat de burgemeester per ongeluk aanwezig was en als zodanig een executie kon verhinderen. Dit verhaal klopt niet geheel. De burgemeester was speciaal op weg naar de brug van Goseling over de Lutterhoofdwijk om de kazemat bezetting te informeren om terug te trekken.
Deze strijd rondom Coevorden staat uitgebreid in het boek van Ir Brand: Die Lange Morgen in Mei.
Zoals we gewend zijn van Amersfoort wordt er maar een deel van het verhaal verteld en wel alleen het gedeelte dat de Duitsers afzagen van executie onder invloed van de burgemeester van Coevorden.
Het boek van Brand is natuurlijk niet wetenschappelijk in zijn ogen maar bestaat wel uit veel interviews van betrokken mensen en komt bij mij als zeer degelijk over. Helaas is de heer Brand reeds overleden en kon ik een aantal zaken niet verder navragen toen ik een maand geleden in Coevorden was en de verschillende strijdtonelen aldaar nog eens bezocht heb.
In tegenstelling tot de mening dat het vooral de SS troepen geweest zijn die oorlogsmisdaden begaan hebben zijn dit voorbeelden van schendingen van de Reiterbrigade bestaande uit vier ruiter regimenten te weten het 1ste, 2de, 22ste en het 21ste. Deze Reiterbrigade had ervaring in Polen opgedaan.
Tot mijn verbazing komen er op wel 12 punten schendingen voor van het oorlogsrecht in dit boek gepubliceerd in 1980. Toen ik het boek voor het eerst las is me deze hoeveelheid schendingen niet opgevallen. Het zijn voornamelijk misbruik maken van krijgsgevangen en burgers als schild en onaangename karweitjes zoals landmijnen opruimen, ondermijnde bruggen oversteken etc. Opvallend is ook hoe snel de Duitse cavaleristen toevlucht nemen tot het gebruik van krijgsgevangenen en burgers als schild. Het lijkt me toch dat het geleerd is in Polen of dat er instructies uitgegeven zijn. Ik heb even geen tijd meer om uit te zoeken of het voortdurend de zelfde groep is die vervalt tot het schenden van het oorlogsrecht. Ik ben uithuizig voor de komende anderhalve maand.
De schendingen:
op bldz 125 moet Harm Stedum landmijnen op ruimen
135: Twee nederlandse verkenners wordt gevangen genomen en meegenomen met de spits van de aanvallers
139: Woonwagen bewoner wordt gedwongen om voor de aanvallers uit te lopen naar Coevorden
163 Harm Stedum nog steeds bij de spits ontmoet de andere twee nederlanders van bldz 135 bij de brug van goseling en mag van een vriendelijke Duitser dan naar de achter hoede vertrekken. (voer voor Amersfoort)
164 De twee nederlandse verkenners van 135 worden wederom ingezet bij het benaderen van de brug van Goseling
171 Lege drankflessen bij de brugwachters woning van Nijenhuis en overal in het terrein bij de brug van Goseling
172 In het het huis van Hilbink worden 7 burgers gevangen genomen en voor de cavaleristen uitgedreven naar de brug van goseling. Gina Nijenhuis raakt hierbij gewond en ligt nog een uur in het roggeland terwijl dronken Duitsers soms op haar stappen. “ het waren net wilde honden” zou ze later zeggen
174 en 175 Het verhaal van de witte vlag buiten het gezichts veld van de verdedigers van de brug van Goseling en hoe de waardering voor de strijd van deze vier mannen omslaat in aggressie en hoe Burgemeester Gautier van Coevorden de situatie redde door te wijzen op het feit dat de witte vlag niet te zien was vanuit de aarden kazemat daarbij geholpen door cafehouder Hoffmeier die aangaf dat hij de witte vlag had uitgestoken. Gautier was op weg om de verdediging van de brug te verwittigen dat ze meosten terugtrekken maar dus te laat kwam en de strijd meemaakte van dichtbij. Gevangen genomen moest hij als eerste over de brug om met zijn eigen lichaamsgewicht te controleren op ondermijning van de brug.
181: Burger Smeenk wordt gedwongen onder bedreiging van een pistool om een aantal duitsers in zijn chevrolet te vervoeren om een nederlandse eenheid op fiets in te halen bij de Krim
192: Boer Bruins moet zijn melkwagen in spannen en zeven gewonde Duitsers vervoeren naar Duitsland vanaf de brug bij Oosterhesselen
201 Onduidelijjke dreiging van executie van de verdedigers van de brug bij Oosterhesselen maar dat wordt omgebogen in mee marcheren met de aanvallers in de richting van Hoogeveen
204 In Elim wordt de heer Guichelaar en twee van zijn buren gedwongen om voor de paarden van de Duitse cavaleristen uit te lopen omdat ze het niet vertrouwen of er wel of geen nederlandse tegenstand zal zijn.

» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2005 20:49

Dat "Mei 1940 " burgemeester Gautier van Coevorden TOEVALLIG bij Lutterhoofdwijk laat opduiken en niet met de door Epi genoemde missie, is
ietwat verwonderlijk als je weet dat WEL het genoemde boek van Brand voor de weergave van deze situatie als bron is gebruikt.

» Deze reactie is geplaatst op 28 juni 2005 14:38