Discussiegroep

Er kunnen heel wat kanttekeningen worden geplaatst bij dit hoofdstuk, maar dat laat ik even voor wat het is.

Opvalt dat ook hier weer wordt gesproken van het feit dat Kampfgeschwader 4 [KG4] de beschikking zou hebben gehad over een Gruppe van 30 Ju-87B toestellen. Een Gruppe die wel te verstaan onder deze KG4 zou vallen. Dit is volledig onjuist. De onder generaal-majoor Putzier resorterende Fliegerkorps zum Besonderen Verwendung 2 had niet de beschikking over eigen Stuka's. Zijn taskforce was louter uitgerust met oppervlaktebommenwerpers, voornamelijk He-111 [een Gruppe III/KG4 met Ju-88] en jagers.

Stuka's moesten geleend worden van het VIII.Fliegerkorps [generaal-majoor von Richthofen]. Dit korps had echter als zwaartepunt van de inzet Belgie, maar diende vliegtuigen vrij te maken wanneer deze voor de gevechten in Nederland nodig waren. Zij hadden de beschikking over 6 Gruppen Stuka's, en wel I en III/StG2, I/StG76, I en II/StG77 [welke bij de Grebbe zouden worden ingezet] en IV/LG1.

Geen van deze Stuka Gruppen is OOIT ingedeeld geweest bij KG4. Het is apert onjuist en volkomen onverklaarbaar dat in dit boek dergelijke feitelijke fouten gemaakt worden. Het zijn eenvoudig verifieerbare zaken omdat van de Luftwaffe organisatie op 10 mei 1940 vrijwel uitputtende gegevens beschikbaar zijn. Het enige wat ik als verklaring voor dit soort feitelijke fouten kan aanwijzen is dat de auteur heeft geconstateerd dat de staf van KG4 eventueel tijdelijk verantwoordelijk werd voor de coordinatie van StG77. Andere verzachtende argumenten schieten me niet te binnen!

Het is een simpele kwestie. Op 10 mei in de loop van de ochtend werd de IVe Gruppe van het Lehrgeschwader 1 ingedeeld bij de Luftflotte zum Besonderen Verwendung 2 onder Putzier. Zij bombardeerden onder andere bij Mill, Moerdijk en Alblasserdam. Pas op 12 mei werden ook de twee groepen van StG77 tijdelijk ingedeeld onder Putzier, en ter beschikking gesteld van X.Armee [Grebbelinie].

Overigens weet deze auteur voorts te melden [dat was al bekend] dat het bombardement op Rotterdam alleen maar door 90 He-111 werd uitgevoerd omdat er geen Stuka's beschikbaar waren. Dit fabeltje waaraan deze auteur en zijn redactie vast blijven houden, kan tegen geen zinnig argument standhouden. Het toont een gebrek aan kennis EN inzicht aan. Het is bijzonder treurig dat men aan dit bizarre verkrampte beeld vasthoudt.

» Dit bericht is geplaatst op 5 augustus 2005 12:50

Nog een paar andere punten uit hetzelfde hoofdstuk 10.

Op blz. 353 wordt gesteld dat, bij een wat doortastender optreden, de Hoofdgroep van de Lichte Divisie in de middag van de 12e mei contact had kunnen maken met het bruggehoofd - Wieldrecht, waardoor de Duitse troepen bij de Moerdrijkbruggen afgesneden geweest zouden zijn van de rest van het Luftlandekorps. Hierna was in elk geval de mogelijkheid ontstaan om de Moerdijkbruggen te heroveren.
Hoezo mogelijkheid?
Jammer dat de auteur niet verder ingaat op de slaagkansen van deze laatste operatie.Die waren uitsluitend theoretisch en zelfs dan nog flinterdun.
Van vrijwel geen enkele grotere aanvallende actie is in de meidagen ook maar iets terecht gekomen.Niet zo vreemd, al was het alleen maar omdat hieraan door allerlei oorzaken in de voorliggende periode niet of nauwelijks aandacht was besteed. Voorbeelden van dat soort acties te over, ik noem hier alleen de tegenaanval bij de Grebbeberg en de volkomen mislukte zuiveringsacties bij de Wassenaarse Slag.
In dit specifieke geval hadden onze bataljons Wielrijders door volkomen open gebied moeten oprukken naar de bruggen om vervolgens onder een lawine van Duitse vliegaanvallen te worden vermalen. Natuurlijk zouden de Duitsers op dit voor hen cruciale front dit wapen hebben ingezet, net zoals ze dat een etmaal eerder bij Alblasserdam al hadden gedaan.
Bovendien bereikte in de namiddag van dezelfde 12e mei de voorhoede van de Duitse 9e Pantser Divisie de Moerdijkbruggen.

Ook het niet veroveren van de verkeersbrug bij laatstgenoemde stad in de nacht van 10 op 11 mei wordt ( blz. 349 ) beschreven als een gemiste kans. Dat is natuurlijk zo, maar wat zou erna zijn gebeurd? De eventuele nachtelijke opmars zou door de aanwezige Duitse eenheden zoveel mogelijk en waarschijnlijk met succes zijn afgeremd en zodra het licht was geworden zou ook hier de Luftwaffe hebben ingegrepen. Voordat Waalhaven ook maar enigszins in zicht zou zijn gekomen.
Het resultaat zou ook hier desastreus zijn geweest.
We kunnen wel theoretiseren over gemiste kansen, de werkelijkheid is dat er in feite nooit een echte kans op een andere afloop is geweest.Elke, ook maar kleine, suggestie van het tegendeel is onjuist.

» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2005 15:01

Volkomen juist geredeneerd Hajo! De slag om het zuidfront werd op 10 mei verloren. Ik wil wel een nadere opmerking maken op dat punt.

De grote omissie die gevoeld werd in de strijd om het zuidfront was de totale afwezigheid van luchtafweer en pantserwagens. Als we zien met welk een krampachtigheid alleen al enkele bataljons versterking naar Rotterdam worden gestuurd, en het feit dat men geen stuk luchtafweer naar het zuidfront stuurt - ondanks het enorme Duitse luchtoverwicht - dan mogen we best spreken van falend beleid op dat punt. Rond Den Haag werd alle luchtafweer zo'n beetje geconcentreerd. Dat terwijl de landingsmogelijkheden voor nieuwe Duitse eenheden door de versperring van de vliegvelden toch wel geminimaliseerd waren. Daar was geen groot strateeg voor nodig. De angst voor de directe bedreiging van de staven en het Koninklijk Huis lijkt hier zo sterk te hebben geprevaleerd dat de strategisch veel meer bedreigde zuidfront locaties simpelweg gespeend bleven van enige luchtafweer. Het had echter in de rede gelegen om een aantal eenheden van de kring Utrecht-Soesterberg - vrijwel volledig intact en relatief overdadig voorzien van luchtafweer - over te brengen naar het zuidfront. Met name verplaatsing van enkele eenheden uit de Groep Gorinchem had in de reden gelegen. Indien enkele eenheden van hier waren overgebracht dan had dit zeker kunnen bijdragen tot een betere optie tot succesvol ageren tegen met name Moerdijk. Daarbij ben ik realist genoeg om te beseffen dat de Luftwaffe een groot potentieel aan Stuka's in stelling kon brengen tegen dit front. Het dient alleen duidelijk te worden gesteld dat dit Duitse bruggenhoofd min of meer geisoleerd lag. Als er ergens een kans had gelegen met enige mate van haalbaarheid, dan was het Moerdijk geweest. Die kans had dan alleen op 12 mei haalbaar geweest. Na de aankomst van de pantserwagens was die kans uiteraard bekeken.

Als we de gang van zaken op het Eiland echter goed bestuderen, weten we dat de realiteit van zaken bijzonder weinig mogelijkheden had geboden om ook met enkele eenheden luchtafweer succesvol te opereren tegen Moerdijk. De centrale groep onder Van Diepenbrugge was niet zo sterk dat men de parachutisten onder Brauer zomaar even van de kaart had geveegd. Zonder directe steun van de Groep Kil was dit niet eens een serieuze overweging waard geweest. Desondanks was er een mogelijkheid, die we binnenkort zullen bespreken in onze uitgebreide studie naar de gebeurtenissen op het Eiland. Laten we eerlijk zijn. Wij kunnen met de kennis van vandaag beweren dat de kans klein was op succes; Brauer was wel doodsbang voor een Nederlandse offensieve actie. Zijn angst ontstond niet door overschatting van de tegenstander, maar door het besef dat zijn grote bruggenhoofd, met weinig troepen sterk onder druk zou komen te staan als vanuit drie zijden (Zeedijk, Wieldrecht, Kil) met steun van artillerie op hem zou worden aangevallen. Dat het zover niet kwam lag deels aan de passiviteit van Van Diepenbrugge en Vd Bijl.

» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2005 15:21

Een kans op een handreiking tussen de troepen van Van Diepenbrugge en het bruggehoofd - Wieldrecht is er inderdaad geweest en daarmee zou er een wig zijn gedreven tussen de Duitsers bij Moerdijk en diegenen die noordelijker actief waren.
Alleen, gezien vooral het Duitse luchtwapen, voor hoelang en wat dan?

» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2005 15:44

Die wig die men dan zou hebben gedreven zou de Duitsers zorgen hebben gebaard van grote orde. De kans erop bestond feitelijk vanaf 1100 uur in de morgen van 12 mei toen Wieldrecht bezet werd door 4-3GB. De Duitse compagnie bij Amstelwijck was dan in de sandwich gekomen en had men waarschijnlijk relatief eenvoudig kunnen uitschakelen. Op dat moment had Brauer niet direct troepen vrij kunnen maken voor een tegenactie, wat ook wel bleek op 12 mei toen hij pas in de loop van de avond een actie opzette tegen het bruggenhoofd Wieldrecht (waar 4-3GB zat). Dat was ruim 10 uur nadat onze troepen zich daar hadden genesteld. En deze zwakke aanval werd afgeslagen door onze mannen. We moeten ons wel realiseren dat indien deze verbinding zou zijn gemaakt de inzet van de groep onder Oberstleutnant de Boer, die nu aan de zuidoost kant (rond 1500-1600] werd ingezet, dan vrijwel zeker het noordfront van deze Nederlandse wig zou hebben bedreigd. Daarbij is echter wel duidelijk dat dit gebied door 23RA goed bestreken kon worden. De Duitse aanvalsmogelijkheden tegen een redelijk verschantste tegenstander waren dan beperkter geweest. Daarbij was deze Duitse troepenmacht niet groter dan 550-600 man en konden zij niet ongezin optrekken tussen de Zeehaven en Wieldrecht.

Zaak was geweest om zo spoedig mogelijk enkele stukken PAG daarheen te voeren. Rond 1700 uur immers had de Gruppe Wuttlitz (de pantserwagens van de 9.PD) zich gemeld, en direct kunnen ageren tegen dit bruggenhoofd. Zonder PAG was men daartegen weerloos geweest, maar PAG was aanwezig in de groep van Van Diepenbrugge. Overigens bij mijn weten maar 2 stuks in de centrale sector. Maar noordelijk had men nog enkele stukken kunnen aanvoeren voor 1500 uur. Als een dergelijk front was gevormd rond Wieldrecht / Amstelwijck / Oudendijk dan was dit wel degelijk een serieuze bedreiging geweest voor de Duitse corridor. Had men zelfs nog snel tot offensieve strategie gekozen in combinatie met de Groep Kil (bijvoorbeeld bij Catharinahoeve) dan had Brauer zijn aandacht tenminste over twee windrichtingen moeten verdelen, wat hem met schaarse troepen en middelen niet licht gevallen zou zijn. Dat is de enige kans die men gehad heeft wat mij betreft. Hadden daarbij twee of drie luchtafweer eenheden bij betrokken geworden, dan had dit de nu vrije jachtpartij van de Duitsers tenminste enigszins belemmerd. Deze geprojecteerde aansluiting van de twee meest succesvolle Nederlandse troepen is naar mijn mening beslist niet heel theoretisch. Twee dingen vallen op: de passiviteit van Van Diepenbrugge [die wel in de kennelijke wetenschap verkeerde van een Nederlands bruggenhoofd in Wieldrecht] en het feit dat kolonel van Andel geen versterkingen aanvoert vanuit de Groep Kil [in de besliste wetenschap van een succesvolle bezetting van Wieldrecht].

Het ging er in principe niet om Moerdijk te heroveren en te houden. Het ging erom het te bereiken en de brugsecties op te blazen. Daarna zou men zich in geschikte posities kunnen nestelen, die minder open waren voor luchtaanvallen. Dat dit op zich geen sinecure was - vermoedelijk onhaalbaar zelfs - zij helder gesteld hier, maar deze kans is wel degelijk aanwezig geweest. Vd Doel probeert dit in zijn werk wellicht aan te geven maar slaagt er niet in dit te motiveren, en dat stelt (opnieuw) teleur. Het werk draagt daarom bijzonder weinig bij aan wat al algemeen bekend was.

» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2005 16:03

Kun je zonder meer stellen dat het op 12 (!) mei niet de bedoeling was om de Moerdijkbruggen te nemen en te houden?
Er is toch pas in de nacht van 12 op 13 besloten er alles aan te doen om de bruggen te vernietigen? Misschien zou je het zo kunnen stellen dat het ook op de 12e al een voornaam punt was om de bruggen eventueel te KUNNEN vernietigen, waarbij men dus in elk geval in staat zou moeten zijn om dat te bereiken.
Herovering zou die kans sowieso vergroten.

» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2005 16:18

Daar heb je gelijk in. Op 12 mei zou het doel nog zijn geweest de bezetting van het bruggenhoofd, wat pas in de nacht van 12 op 13 mei zou worden omgezet in vernietiging.

» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2005 16:23