Heldenherdenking op den Grebbeberg

12 Maart 1944 - De Heldengedenkdag van het vijfde oorlogsjaar
In tegenwoordigheid van den Rijkscommissaris en Mussert.

Eeresaluut aan Nederlandsche en Duitsche soldaten

De Grebbeberg bij Rhenen, waar in Mei 1940 Duitsche en Nederlandsche soldaten tegenover elkaar stonden, en later een gemeenschappelijke rustplaats hebben gevonden, was ook dit jaar weer het centrale punt van de heldenherdenking in Nederland.

Zondagmorgen is hun een militair eeresaluut gebracht tijdens een korte plechtigheid, welke o.a. werd bijgewoond door den Rijkscommissaris en door Mussert.

Onder de nog kale takken van de boomen, welke in den zomer aan deze plek zulk een koele rust verzekeren, stonden ter weerszijden van het hoofdpad rond de Duitsche oorlogsvlag de eereformaties opgesteld. Het waren een eerecompagnie van een SS-Standarte met muziekcorps, een leidersgroep van de N.S.D.A.P., een deputatie van de N.S.B., een groep W.A. en een van den Nationalen Jeugdstorm. Op den rechtervleugel hadden verder officieren van de Marine, Luchtmacht en Leger, benevens de voorman der Germaansche SS in Nederland, Feldmeyer, de commandant der W.A., Zondervan en de gemachtigde van den Leider voor financiën Van Bilderbeek een plaats ingenomen.

Voor het centrale kruis was een spreekgestoelte opgericht, dat geflankeerd werd door hakenkruisvlaggen, de vlag der SS en die der N.S.B. Daarachter stond een eerewacht opgesteld.

Nadat een SS Gruppenführer en luitenant-generaal der Waffen SS de gelederen had geïnspecteerd, arriveerden om half elf de Rijkscommissaris en Mussert met hun gevolg, waarop een muziekcorps de plechtigheid met treurmuziek inleidde. Vervolgens sprak de SS Gruppenführer en luitenant-generaal der Waffen SS de herdenkingsrede uit.

(fragment uit de rede weggelaten daar dit de toenmalige politieke situatie bespreekt)

Hier op den Grebbeberg rusten dappere kameraden naast Nederlanders. Eens stonden zij als tegenstanders tegenover elkaar. Dit feit moet men aanvaarden als een op een weg vol offers, die het Germaansche ras heeft te gaan om tot de uiteindelijke overwinning te geraken.

Nadat spreker woorden van Adolf Hitler aanhalend, de overtuiging had uitgesproken dat het ijzeren front van den grauwen stalen helm een symbool der onsterfelijkheid zal zijn, herdacht hij de hier gevallenen en zette het muziekcorps, terwijl de geweren gepresenteerd werden, het lied in van den trouwen kameraad.

Vervolgens legden de Rijkscommissaris en Mussert de kransen neer, waarna de plechtigheid met een betuiging van onwankelbare trouw en gehoorzaamheid aan den Führer en het spelen der volksliederen werd besloten.

Er waren o.a. kransen van den Reichsführer SS Himmler, den Rijkscommissaris, Mussert, den Höheren SS- und Polizeiführer SS-Obergruppenführer und General der Polizei Rauter, den Beauftragte van den Rijkscommissaris voor Utrecht, Partij en Weermacht.

Bron: Sneeker Editie van de Westergoo 3e jaargang no. 11 van vrijdag 17 maart 1944
De Arnhemsche Courant 131e jaargang no. 17709 van dinsdag 14 maart 1944

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 41.76 MB)