Oude mannen en tieners in ban van de Slag

Door onze verslaggever

Klik hier voor een uitvergroting
Aan de voet van de Grebbeberg staat een informatiepaneel waarop de functie van de ernaast gelegen kazemat wordt uitgelegd. Rhenens wethouder Guichelaar onthulde zaterdag dit tekstbord.
Betraande ogen ontbreken, maar toch zijn emotie en respect voelbaar aan de voet van de Grebbeberg. Zaterdag is kazemat S-15 na restauratie opgeleverd. Alsof de tijd ruim zes decennia terugstapt.

Rhenen - Het zijn de types die bij de officiële plichtplegingen en toespraken zeker niet vooraan hoeven te staan. Wel betrokken, absoluut vol respect, maar rustig wachtend tot de ceremonie weggalmt. Om na de massa in alle rust hun grote passie te zien, te ruiken en te voelen. Kazemat S-15 is hersteld en heeft - zover je daar bij bunkers over kunt spreken - weer glans. En doet dan ook de deur nog een dagje open.

Na de restauratie van kazemat S-17, iets noordelijker en hoger op de berg gelegen, heeft de Stichting de Greb zich bekommerd om de S-15. Naar schatting zo’n tweehonderd mensen wonen op zaterdagochtend de officiële heroplevering bij. Een zeer divers gezelschap: van hoogbejaarde oud-strijders en motorrijders op tweewielers uit de jaren ’40 tot tieners, die zich interesseren voor de Slag om de Grebbeberg.

 Na de toespraken en het trompetgeschal gaan de motorrijders er vandoor. Met de herrie, het gepruttel en geknal, dat bij motoren uit de oorlogsjaren hoort. Nostalgie die met een glimlach begroet wordt. "Dit hoort er ook bij", vindt een oud-strijder en lid van de Wapenbroeders uit Ede.

De meeste belangstellenden werpen een blik in kazemat S-15 en gaan daarna het bos in. Behalve de ware kenner en liefhebber. Die wacht tot de massa verdwenen is en gaat als laatste naar het betonnen gebouw. Alleen dan kun je echt honderd procent ervaren hoe het leven er op 11, 12 en 13 mei 1940 moet zijn geweest. Alleen dan kun je met je ‘hobbygenoten’ de meest bijzondere details doornemen. "Kijk eens naar die strepen op het beton. Zie je de bekisting van planken nog op terug", zegt een dertiger uit Leiderdorp. Hij is helemaal bezeten van de Grebbeberg en de oorlogstaferelen die zich er hebben afgespeeld. "De Greb was toch de enige plek in Noordwest-Europa waar in mei 1940 de Duitsers drie dagen zijn tegengehouden."

Met het binnenklimmen van de bunker wacht hij ‘tot het wat rustiger is’. De man weet wat hij mag verwachten: "Kazemat S-17, die vorig jaar is opgeleverd is eigenlijk veel mooier. Met heel bijzonder wapentuig erin."

Intussen wandelt het merendeel van de belangstellenden de berg op en het bos in. Bij de S-17 wordt een borrel geschonken en geven deskundigen, gestoken in militaire tenues uit 1940, uitleg over de toenmalige wapens en het bunkerleven. Jong en oud zijn één en al oor en oog.

Onderweg hangen tussen bomen doeken, waarop in een kort verhaal telkens het relaas van een soldaat is te lezen. Terwijl de vogels in de bomen fluiten, leest beneden iedereen stil het verhaal over de landmijnen die bij de spoorwegovergang Achterbergsestraatweg waren gelegd. En waar door een speling van het lot Nederlandse militairen de dood vonden; ze liepen er argeloos in.

Anno 2003 geen tranen meer, wel respect en even slikken in het Grebbebos. De opgeknapte S-15 brengt de oorlogstaferelen van toen weer even dicht bij.

Bron: de Gelderlander - De Vallei van maandag 19 mei 2003, pagina 1

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 3.66 MB)

2002 »