Uittreksel velddagboek van Majoor J.W. Merkestein

UITTREKSEL uit het VELDDAGBOEK van 1e Bataljon 44e REGIMENT INFANTERIE
Periode van 10 t/m 15 Mei 1940.
----------------------------

1940.  
10 Mei. Graad van gevechtsvaardigheid 4. Stelling bezet (pl.m. 4 00).
Staat van Oorlog. Sterke vijandelijke luchtstrijdkrachten overvliegen de stelling.
Aanval laagvliegende vliegtuigen op noordvak; verliezen: 1 soldaat gesneuveld; 1 officier lichtgewond.
Verschillende vijandelijke vliegtuigen binnen den gezichtskring worden afgeschoten. Dezen dag zijn honderden vliegtuigen vermoedelijk type transport gepasseerd. Na den voormiddag wordt er hooger gevlogen. Verpleging in den nacht; verloopt normaal.
11 Mei. Weinig vliegtuigen in de lucht. Hevig artillerieduel noord van ons bij ander hooger onderdeel. Het artillerievuur neemt tegen den avond toe en zwijgt daarna; branden in het noordoosten. Later op den avond veel mitrailleur- en geweervuur in het noorden. De voorcompagnie melden twee afgeschoten vliegtuigen. Behoudens de melding van roode lichtsignalen op eenige kilometer afstand in het voorterrein, (te pl.m. 21.00 uur gemeld door beide voorcompagnieën) geen bijzondere voorvallen. Enkele vliegtuigen passeeren laat in den avond. Het onderdeel krijgt opdracht paraat te zijn.
Commandant voorposten meldt te pl.m. 21.15: enkele patrouilles waargenomen voor de voorposten.
Speciale voorzorgen tegen overvallen door parachutisten. (In den loop van den dag - namiddag - is een parachutist waargenomen.).
Verpleging normaal; int. goed afgevoerd.
12 Mei. Geen bijzonderheden. Op aanwijzing van den Regimentscommandant kan pl.m. de helft van de bezetting der gevechtsopstellingen rusten in de afwachtingsdekkingen. Enkele vijandelijke vliegtuigen passeeren ons. Twee worden afgeschoten. In den namiddag vier Nederlansche en een Fransch vliegtuig boven de stellingen. De Commandant voorposten meldt het buitmaken van een stuk 3,7 met 100 pantsergranaten. Het stuk wordt in gebruik genomen. Tevens worden door hem 12 rijwielen buitgemaakt.
Heden het archief G. en P. vernietigd.
Te pl.m. 15.30 meldt Commandant 3e Bataljon 46e Regiment Infanterie de aanwezigheid van parachutisten in het vak van 1e Bataljon 44e Regiment Infanterie, in de stelling.
Melding doorgegeven aan Regimentscommandanten en onder compagnieën. Patrouilles uitgezonden. Terrein systematisch doorzocht. Geen resultaat. Dubbelposten om en bezetting door een mitrailleurgroep van de commandopost Bataljonscommandant. Analoge maatregelen gelast aan compagnieën der onderdeelen.
Verpleging normaal. Munitie aanvulling.
13 Mei. 2.00 Meldt Regimentscommandant dat alle onderdeelen de opstellingen moeten innemen. Te 3.15 meldt zich Sergeant Nawijn van 3e Compagnie 1e Bataljon 44e Regiment Infanterie op de commandopost met 10 man. Te 3.25 meldt de Commandant rechter voorcompagnie artillerievuur (één projectiel) noordelijk van de Linge, oostelijk Kesterensche straatweg; te 4.00 meldt hij dat de voorposten terugkomen.
Te 4.30 wordt gemeld dat de voorposten gedeeltelijk terugkomen. Commandant rechter voorcompagnie meldt de aanwezigheid van een patrouille parachutisten achter de linie van rechter neven bataljon. (rechter flank rechter voorcompagnie).
Te 8.15 vuursteun gegeven door beide secties van de Mitrailleur Compagnie op "Het Zand" op doorgedrongen vijandelijke patrouilles. Deze laatste worden teruggeslagen en achtervolgd door een reserve compagnie van het rechter nevenbataljon.
10.15: Regimentscommandant bericht dat een compagnie van het 2e Bataljon onder Kapitein Kruimer de vervolging heeft ingezet en zoo noodig krachtig zal doorstooten tot "de Tempel".
11.15: Van Regimentscommandant: een tegenstoot zal worden ondernomen tegen "Het Zand". Reserve sectie zware mitrailleur 1e Bataljon, opgesteld in de stoplijn, zal, gelijk met het artillerievuur; vuur 201 (200 meter Oostwaarts verlegd) afgeven. Vuuropdracht telefonisch doorgegeven aan Commandant Mitrailleur Compagnie.
11.22: Vuur rechtersectie Mitrailleur Compagnie - stoplijn op last Regimentscommandant afgelast. (telefonisch aan Commandant Mitrailleur Compagnie).
14.45: Een sectie zware mitrailleur moet vuur-voorbereid blijven op complex "Het Zand". (Telefonisch doorgegeven aan Commandant Mitrailleur Compagnie).
15.08: van Regimentscommandant: "Alle voertuigen bepakken. Ter plaatse blijven en standhouden" (Onderdeelen bevel doorgegeven) (Opdracht eveneens doorgegeven, te 15.25, aan peloton Luchtdoelmitrailleurs in het vak van rechter voorcompagnie).
15.30: van Regimentscommandant: "tot het uiterste standhouden" (doorgegeven aan de onderdeelen).
15.35: van Regimentscommandant: beide sectiën zware mitrailleurs stoplijn 1e bataljon 44e Regiment Infanterie bereiden vuur voor op "het Zand'. Opdracht verstrekt aan Commandant Mitrailleur Compagnie.
15.45: Opdracht van Regimentscommandant: "Secties aan de Kesterensche straatweg maken front Zuid en zullen vijand, die in de hoofdweerstandslijn is doorgedrongen, er uit werken."
Opdracht verstrekt aan Commandant 2e Compagnie 1e Bataljon 44e Regiment Infanterie om met twee sectiën van het 2e Compagnie 1e Bataljon 44e Regiment Infanterie en één sectie van het 1e Compagnie 1e Bataljon Regiment Infanterie de tegenstoot uit te voeren.
16.00: Regimentscommandant: "hoe staat het met de tegenstoot?" Beantwoord: "tegenstoot is reeds in uitvoering".
Te pl.m. 17.00 is de tegenstoot uitgevoerd.
Commandant 2e Compagnie 1e Bataljon 44e Regiment Infanterie meldt: oponthoud van pl.m. 2 uur door hevig mitrailleurvuur uit de richting "het Zand". Het voorwaarts gaan wordt overigens bemoeilijkt door vijandelijk artillerievuur. Te 1 17.00 uur Waalbandijk bereikt; in het dorp Ochten geen tegenstand ondervonden. Stellingen 2e bataljon 44e Regiment Infanterie verlaten bevonden.
Te pl.m. 19.00 herneemt 2e bataljon 44e Regiment Infanterie zijn opstellingen. Commandant 2e Compagnie 1e Bataljon 44 Regiment Infanterie is daarna teruggegaan en heeft zijn opstellingen in het compagnievak weder ingenomen.
pl.m. 17.00 De commandopost wordt uit de richting "het Zand" onder zware mitrailleurvuur genomen. Tegelijkertijd wordt artillerievuur ontvangen: springwolken worden waargenomen boven "De Kampen". De richting van het artillerievuur kan niet worden waargenomen. (Gemeld aan Regimentscommandant).
pl.m. 19.00 Regimentscommandant bericht dat, in verband met afluisteren, geen gebruik meer mag worden gemaakt van telefonische verbindingen. Bijzondere berichten moeten per ordonnans worden doorgegeven. (Doorgegeven aan compagnieën der onderdeelen).
Te 19.45 moet een betrouwbaar officier zich melden op commandopost Regimentscommandant.
Deze officier komt terug met het terugtochtsbevel. Doorgegeven aan de onderdeelen.
Te 22.30 moet het Bataljon verzameld zijn westelijk van de Pottemsche brug op den weg richting IJzendoorn.
Ter dekking wordt een scherm achtergelaten.
De compagnieën der voorcompagnieën opdracht verstrekt om elk een detachement van 2 groepen onder een officier aan te wijzen (geheel onder commando van den oudsten luitenant).
Taak: Opstelling blijven bezetten en standhouden ter dekking terugtocht van het Bataljon. Het scherm houdt stand tot 0.30 uur en aanvaardt daarna den terugtocht.
Nadat het bataljon op bevolen plaats en tijdstip was aangekomen en verzameld werd in westelijke richting afgemarcheerd.
14 Mei. Te pl.m. 3.00 uur vlogen vijandelijke vliegtuigen op groote hoogte boven het Bataljon.
Na een geforceerde marsch te 12.30 uur te Everdingen aangekomen, kwartieren voorbereid.
Het Bataljon krijgt opdracht te legeren van 14 / 15 Mei in de boomgaarden in de omgeving, teneinde aan de bewaking van de brug bij Culemborg te kunnen deelnemen.
In den namiddag hebben de Officieren met het personeel van het scherm zich teruggemeld. Commandant scherm meldt: geen vijand waargenomen; te 0.30 den terugtocht aanvaard".
pl.m. 21.15 De vijandelijkheden worden gestaakt.
Kwartieren betrokken.
15 Mei. Legering te Everdingen. Inleveringen van wapens, munitie, enz.

  De Majoor,
Commandant 1e Bataljon 44e Regiment Infanterie.

(J.W. Merkestein).

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 1.79 MB)