Verklaring van dienstplichtig korporaal A. de Bruijn

Verklaring afgelegd door de dpl. korporaal A. DE BRUIJN, van 2e Peloton 4e Compagnie
Luchtdoelmitrailleurs, van beroep mijnwerker, wonende te Hoensbroek, in de 400e
Vergadering der Commissie Militaire Onderscheidingen d.d. 11 September 1950.
--------------------

  Bij het uitbreken van de oorlog in 1940 stonden wij in stelling nabij de oude watertoren te Rhenen. De stukken stonden tussen deze oude watertoren en de begraafplaats. Op ongeveer 40 meter van ons verwijderd stond de batterij 71/2 tl., welke wij moesten beveiligen.
  Wij hadden een loopgraaf aangelegd, doch na de eerste luchtaanval was deze geheel onbruikbaar geworden.
  Onze pelotonscommandant was Vaandrig WITTEWAAL.
  In de nacht van 10 op 11 Mei is ons peloton verplaatst, op 11 Mei te 4.00 uur stonden wij in stelling bij het viaduct nabij cantine Irene op ongeveer 200 meter van de spoorbaan. Omdat wij hier herhaaldelijk hevig werden beschoten, zijn wij op dezelfde dag te 13.00 uur weer van stelling veranderd. Wij zijn toen gegaan naar het landgoed "De Duiventoren", waar wij tot 17.00 uur zijn gebleven. Van 11 Mei 18.00 uur tot 12 Mei 12.00 uur hebben wij in stelling gestaan bij een villa aan de Stokweg en vervolgens zijn wij gegaan naar een villa "Na Regen komt Zonneschijn", waar wij hebben gestaan van 12 Mei 12.00 uur tot 13 Mei 14.00 uur. Vervolgens zijn wij verplaatst naar het sportpark in Leersum en verder naar Doorn en IJsselstein.
  Op 10 Mei hebben wij steeds op de overkomende Duitse transportvliegtuigen geschoten. Deze toestellen vuurden nooit terug. 's Middags te 15.00 à 15.30 uur kwamen twee tweemotorige gevechtsvliegtuigen over. Ook hierop schoten wij, doch de toestellen vlogen door. Wij zagen de toestellen na korte tijd niet meer, doch bleven wij ze horen. Toen de Vaandrig WITTEWAAL en enige manschappen een zonnebril hadden opgezet, zagen zij de toestellen vanuit de zon op ons invliegen. Zij vlogen laag (ongeveer 100 meter) en wierpen twee bommen, waarvan er slechts een ontplofte. Volgens Duitsers, aan wie ik later scherven van de bom heb laten zien, moet het een bom zijn geweest van 250 kg. De bom viel tussen de stukken en de loopgraaf vlakbij de laatste. De loopgraaf werd geheel vernield. Door de morele uitwerking gingen enige mensen aan de haal. Ik ben bij mijn stuk gebleven. De twee helpers zijn ook bij het stuk gebleven. Zij moesten de houders aangeven en opzetten. Ik heb steeds kunnen doorvuren, waaruit komt vast te staan, dat zij zijn gebleven. Ik had alles losgegooid en richtte met mijn lichaam. Door het vuur van ons peloton is een van de toestellen neergestort. Ik heb niet kunnen uitmaken of dit een gevolg was van het door mij persoonlijk afgegeven vuur.
  Bij de villa "Na Regen komt Zonneschijn" hebben wij weer een luchtaanval gehad. Wij waren juist aangekomen en de stukken stonden nog niet in stelling. Er kwamen enige Duitse jagers, die ons met boordwapens bestookten. Wij hebben deze toestellen vanaf de wielen onder vuur genomen. Van deze toestellen is er minstens een neergeschoten.
  Bij de spoorbaan hebben wij een mitrailleuraanval van Stuka's te doorstaan gehad. Deze toestellen hebben verschillende runs op ons gemaakt.
  Het optreden van Vaandrig WITTEWAAL was uitstekend.
  Van een meerdere verwacht men iets meer moed dan van de anderen. De Vaandrig had dit. Hij was steeds in de batterij. Zij optreden was voor ons een aansporing.
  Van het optreden van Vaandrig KATER, Vaandrig WEEDA, ordonnans AUPING en ordonnans VAN 'T KLOOSTER heb ik niets gezien.
  Ons peloton is steeds verplaatst op bevel van achter. Deze berichten kwamen steeds per ordonnans door.
  Ik kan niet beoordelen of ons peloton te vroeg is teruggenomen. Het is echter zeker, dat het Duitse artillerievuur regelmatig over ons heen kwam. Er werd ingeschoten en daarna kwam een Fishler Storch over om waar te nemen. Een half uur daarna kwam dan het uitwerkingsvuur.
  Voor de oorlog werkte ik als mijnwerker in Duitsland. Na de capitulatie heb ik hierover gezwegen want ik wilde niet terug. Ik was toen in de Opbouwdienst. Daar was men erachter gekomen, dat ik in Duitsland werkzaam was en door een zeer Duits georiënteerde Kapitein werd ik onder dreiging met represailles op mijn familie gedwongen naar Duitsland terug te keren. Daar heb ik samen met in de mijn te werk gestelde krijgsgevangenen gesaboteerd.

  In een in 1939 en 1940 bijgehouden dagboekje vind ik de volgende aantekeningen:

11 April 1939 B.O.U.V.
24 Aug. 1939 Voor Mobilisatie.
29 Aug. 1939 Algemene Mobilisatie.
Uitbreken van oorlog 10 Mei 1940.
Ongeveer 18.30 Overgave aan Duitsland 15 Mei 1940.
26 Mei 1940 50% met groot verlof.
1.  11 April - 24 Aug. 1939. In legertent te Sonsbeek (Arnhem) bij de "Witte Molen".
2.  24 Aug. - 1 Sept. 1939. In het Geitenkamp in leegstaand huis Tiendweg No. 1 (bij Arnhem).
3.  1 Sept. - 8 Sept. 1939 In Leersum in kleedkamers HDS voetbalvereniging.
4.  8 Sept. - 9 Sept. 1939 In Veeneind (bij den Heer Hendrik van Burkum).
5.  9 Sept. - 10 Oct. 1939 in Rhenen (Waghte's Cuneraweg 385 Meelmolen).
6.  10 Oct. - 11 Nov. 1939 in Rhenen (H. v. Schuppen - Cuneraweg 391).
7.  10 Nov. - 17 Nov. 1939 In Remmerden (A. Honders - Rijksstraatweg 218).
8.  17 Nov. - 18 Nov. 1939 Op de Leusderheide in "Bergzicht".
9.  18 Nov. - 30 Nov. 1939 In Woudenberg (A. de Lange - Molenweg 268).
10.  30 Nov. '39 - 10 April 1940 In Woudenberg (K. v.d. Wetering Eiermijn).
11.  10 April - 12 April 1940 In Rhenen (A. de Lange (als 9)).
12.  12 April - 10 Mei 1940 (Koekoek stoffeerderij).
13.  10 Mei 2.35 uur v.m. - 11 Mei 4 uur v.m. In Rhenen (op 'Hoogt aan de oude watertoren).
14.  11 Mei 4 uur v.m. tot 13 uur n.m. In Rhenen (Achterberg bij spoorwegviaduct (Cantine "Irene")).
15.  11 Mei 14.30 uur tot 17 uur in Rhenen (Landgoed "De Duiventoren").
16.  11 Mei 18 uur tot 12 Mei 12 uur des middags in Rhenen (Stokweg bij een villa).
17.  12 Mei 12 uur tot 14 uur n.m. 13 Mei In Rhenen ( villa "Na regen komt zonneschijn").
18.  13 Mei 14 uur n.m. tot 18.30 n.m. In Leersum (HDS Sportpark).
19.  13 Mei 19 tot ong. 20 uur Onder Doorn.
20.  13 Mei 20 uur tot 7 uur v.m. 14 Mei Van Doorn naar IJsselstein.
21.  14 Mei 7 uur v.m. tot aan de capitulatie in IJsselstein 18.30 n.m.
22.  14 Mei van ong. 22 uur n.m. tot 9 Juli 1940 In Gouda (Gymnasium Westhoven).
23.  9 Juli tot 15 Juli 1940 Ede (Barakkenkamp).
15 Juli t/m 16 Juli 1940 Ede (Zagerij aan 't Maandereind).
17 Juli t/m 23 Juli 1940 Ede (Telefoonweg (scholen met bijbel)).
24 Juli t/m 12 Sept. 1940 Ede (Markt M.U.L.O.).
12 September op transport naar Tegelen (L.) Vandaar terug naar Blitterswijk (L.).
Aldaar tot en met 10 Oct. 1940 op transport naar een Duitse mijn alwaar ik voor de oorlog gewerkt had.

's - Gravenhage, 11 September 1950.

A. de Bruijn.

Opgenomen: St.

Download brondocument in PDF-formaat Brondocument
(PDF, 2.08 MB)