Discussiegroep

Onderwerp: 2e BOUV: april 1939

Totaal berichten: 94
3.149 keer gelezen
9 reacties
Categorie: Overig Mei 1940
Ik ben de laatste tijd wat nader onderzoek aan het doen naar de mate waarin het Nederlandse leger, maar ook de Nederlandse politiek en bevolking, de ernst van de situatie inzagen tijdens de jaren 1938 en 1939. Het vorige onderwerp dat ik daarover aansneed (over de Nederlandse pers) had daar ook mee te maken.

Nu heb ik een vrij specifieke vraag.

Als ik het goed heb was de Buitengewone Oproeping Uitwendige Veiligheid van april 1939 de tweede die werd afgekondigd (eerste was eind september 1938 ten tijde van de Sudetencrisis) en een directe reactie op de Italiaanse aanval op Albanië.

Mijn vraag: waarom reageerde Nederland bezorgder (want: met een BOUV) op die aanval dan een kleine maand eerder op de Duitse bezetting van Tsjechië? Op 15 maart 1939 gooide Hitler het Verdrag van München de prullenmand in en rukte hij op naar Praag. Ik zou toch verwachten dat dát feit voldoende aanleiding was voor een onmiddellijke BOUV. Waarom bijna een maand gewacht en ineens tóch een BOUV n.a.v. van een actie van Mussolini, die op het eerste gezicht veel minder direct raakte aan de Nederlandse neutraliteit dan de Tsjechische kwestie?
» Dit bericht is geplaatst op 9 oktober 2008 10:33
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Goede vraag Menno.

De angst voor oorlog die volgde uit de Italiaanse inval in Albanië volgde niet zo zeer uit dat feit op zich, maar meer uit het feit dat nadat Duitsland het Verdrag van München had geschonden een ultimatum door Engeland was gesteld. Pikant was dat Hitler en Mussolini samenkwamen en op 18 maart 1939 hun al bestaande verbond uitbreidden door te bepalen dat ze zich samen tegen Frankrijk en Engeland zouden teweer stellen. In wezen was dat de geboorte van de As.

De kans dat er oorlog uitbrak nadat ook Italië het Verdrag van München had geschonden, de As zich verbonden had de Geallieerden gezamelijk aan te pakken wanneer opportuun en zelfs de zwakke Chamberlain wat militanter begon te klinken, was aanleiding om de strategische beveiliging te activeren.

Op zich ben ik het met je eens dat het merkwaardig is dat de inval in Tsjechoslowakije niet al een voldoende aanleiding voor de BOUV was. Nederland keek echter vooral naar de reacties van Engeland en Frankrijk om de oorlogskansen te bepalen. Zelfs nog in 1939.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 12:42
Totaal berichten: 94
Dank je, Allert.

Je schreef: "De angst voor oorlog die volgde uit de Italiaanse inval in Albanië volgde niet zo zeer uit dat feit op zich, maar meer uit het feit dat nadat Duitsland het Verdrag van München had geschonden een ultimatum door Engeland was gesteld."

Kun je iets concreter waar dat ultimatum precies uit bestond? Wat was de 'als-dan'-inhoud ervan?

(overigens neem ik aan dat Hitler en Mussolini elkaar troffen op 18 maart '39, ipv '40, toch?)
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 13:03
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Ik heb het foutje 1939/1940 even hersteld ;)

Kijk, toen Hitler Tsjechoslowakije aanviel was dat een schok in Engeland. Chamberlain verzette zich echter tegen de Churchill stroming die een werkelijk ultimatum wilde stellen. In die zin had ik het woord ultimatum niet moeten gebruiken, want het kwam er niet. Het was een diplomatieke uitwisseling. Excuus daarvoor.

Het feit dat Chamberlain niet tot een werkelijk alles-of-niets ultimatum wilde overgaan is ongelofelijk. Immers in de dagen nadien werd de As verstevigd, werd een pact met de Sovjet Unie gesloten en bleek dus uit alles dat Hitler onbetrouwbaar was en aankoerste op vrije hand het vizier naar het westen te richten. Desondanks was pas na de inval van Italië in Albanië de spanning gestegen. Engeland en Frankrijk kwamen tot garantiestellingen aan (o.a.) Polen.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 13:10
(redactie)
Totaal berichten: 2.294
Voorzover ik mij herinner hield dat Engelse ultimatum in feite in het garanderen van de grenzen van Polen, het zo goed als zekere volgende slachtoffer van Hitler's agressie.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 13:26
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Dat was pas in augustus Hajo.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 13:42
(redactie)
Totaal berichten: 2.294
Dat denk ik toch niet.
Op 22 mei 1939 sloot Hitler met Italie het z.g Staalpact.
Dit was een antwoord op de garanties die Engeland samen met Frankrijk had gegeven aan Polen, Roemenie en Turkije. Die garanties waren dus duidelijk gegeven VOOR 22 mei en niet pas in augustus. Ik neem aan dat die garantie in augustus nog eens herhaald is.
Daarnaast werd door Hitler trouwens ook nog het vlootverdrag met Engeand opgezegd en tevens het non-agressiepact tussen Duitsland en Polen van 1934.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 14:07
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Ok, spraakverwarring. Jij bedoelt de garanties die men aan Polen gaf op 30 maart [Engeland]. Ik dacht dat je het ultimatum bedoelde dat men aan Duitsland stelde om zich onmiddellijk van iedere vijandelijkheid tegen Polen te onthouden op straffe van oorlogsverklaring. We moeten hier voorkomen ultimatums en overige afspraken, pacten e.d. tot een Babylonische spraakverwarring te laten uitgroeien.

Overigens hebben de Duitsers en Italianen al voor het Staalpact afgesproken dat zij zich verbonden een mogelijke strijd tegen Engeland en Franrkijk gezamenlijk te voeren. Niet pas op 22 mei. Het Pact van 22 mei ging nog beduidend verder.

Wat ik overigens niet weet en wel interessant is, is of Hitler vooraf wist van de Italiaanse inval in Albanië.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 14:32
(redactie)
Totaal berichten: 2.294
Mussolini zou Albanie bezet hebben ZONDER Duitse voorkennis.
Dit laatste omdat andersom Hitler hem onkundig had gelaten van zijn plannen om de rest van Tsjechoslowakije te bezetten.
Iets dergelijks heeft zich later nog een keer voorgedaan toen Mussolini Griekenland aanviel in 1940. ook hier zonder voorkennis van Hitler.
Wat hier de directe oorzaak van was weet ik niet precies meer, behalve dat het maken heeft gehad met Duitse bemoeienis met Roemenie in de een of andere vorm. Ook weer zonder voorkennis van Mussolini, die de Balkan als Italiaanse invloedssfeer zag.
Het zou dus in beide gevallen te maken hebben gehad met de gekwetste eigendunk van de Italiaanse dictator. Mussolini " kennende ", lijkt me dit nog plausibel ook.
» Deze reactie is geplaatst op 9 oktober 2008 16:10
Totaal berichten: 21
Mussolini besloot inderdaad om Griekenland aan te vallen als een reactie op de Duitse bezetting van Roemenië, die op zich vooral op Rusland gericht was. Hij wilde het evenwicht herstellen en "Hitler in de krant laten lezen dat hij Griekenland had veroverd". Een nadere studie van het beslissingsproces is op zich de moeite waard. De infantiliteit is schokkend.
Over het algemeen wordt inderdaad aangenomen dat Hitler niet op de hoogte was van Mussolini's aanval, maar recent onderzoek trekt dit in twijfel. Rome gonsde van de geruchten, en er zijn aanwijzingen dat Hitler op de hoogte was gebracht van Mussolini's plannen, maar bewust koos om er geen probleem van te maken. Op zich zou een snelle bezetting van Griekenland voor Duitsland nuttig zijn geweest. Dit had meer druk op Joegoslavië uitgeoefend, door het van mogelijke Engelse steun te isoleren en uit angst voor Italië nauwer aan Duitsland te binden. De directe druk op Egypte vanuit Griekenland was vanzelfsprekend ook niet te versmaden geweest. En uiteindelijk had het voor een vaste basis van het Zuidfront van Barbarossa gezorgd.
Als dit zo was, hadden de Duitsers buiten de waard gerekend. In de late herfst in de Balkan een aanval uitvoeren is op zich al een slecht idee. Dit doen met een kleinere strijdmacht dan de Grieken in het veld konden brengen maakt het nog dommer. En een plan waarin niet Thessaloniki maar Epirus het hoofddoel is en aan Kreta zelfs geen aandacht wordt geschonken maakt de waanzin helemaal af.
» Deze reactie is geplaatst op 10 oktober 2008 18:28

Plaats hier uw reactie

Opgelet: We behouden ons nadrukkelijk het recht voor om nieuwe berichten of reacties die voor de thematiek van onze websites en de discussiegroep irrelevant zijn, onbetamelijk of onbegrijpelijk geformuleerd zijn, ongewenste politieke of commerciële lading hebben of inbreuk maken op de privacy van nog levende personen niet te plaatsen. Uw reactie zal pas na goedkeuring door de beheerders zichtbaar zijn in de discussiegroep.

De inhoud van berichten - en daarin vermeldde gegevens en personalia - wordt na publicatie niet gewijzigd en/of verwijderd, tenzij daarvoor een dwingende aanleiding is. Berichtenschrijvers zijn zelf verantwoordelijk voor het toetsen van de inhoud van hun berichten voordat deze worden gepost.

Zie voor meer informatie de Gebruiksvoorwaarden. Tevens verzoeken wij u om kennis te nemen van de FAQ (veelgestelde vragen), wellicht dat uw vraag daar al beantwoord wordt.

Wenst u een gescande foto of ander beeldmateriaal op te nemen bij uw bericht, e-mail deze naar info@grebbeberg.nl en wij verzorgen de plaatsing (meestal nog dezelfde dag).

Bericht:   * 
Uw naam:   * 
 
E-mailadres:     * 
Om ongewenste (spam)berichten op onze website te beperken vragen wij u hieronder een eenvoudige controlevraag te beantwoorden. Berichten worden alleen geaccepteerd indien deze vraag correct is beantwoord.
1 + 1 =     * 
*) = verplicht veld  

2554