4 RH is op 10 mei 1940 in hoofdzaak vanuit Ede ( deels te paard, deels op de fiets en deels met pantserwagens ) ingezet op de Zuidelijke Veluwe met de opdracht om daar de Duitse opmars te verkennen en zo mogelijk te vertragen. Grotere gevechten moest men daarbnij vermijden.
Dit omdat het leger niet te ruim in zijn reserves zat en men de Huzaren als zodanig wilde gebruiken.
Een van de 6 eskadrons ( 3 - 4 RH ) was niet bij deze acties aanweizg, omdat het was gepositioneerd in het Land van Maas en Waal.
De andere 5 eskadrons ( plus het toegevoegde 2- 3 RH ) trokken zich in de avond van de 10e mei achter de Grebbelinie terug op Leersum.Er is met de Duitsers hier en daar wel strijd geleverd, b.v door 5 - 4 RH bij Renkum ( tegen de SS ).
Op de 11e hield men zich o.m bezig met de jacht op ( overigens nooit aangetroffen ) parachutisten. De bereden eskadrons hadden inmiddels hun paarden ingeruild voor ietsen.
Op 12 mei volgde de inzet bij de Grebbeberg.
Als eerste eskadron arriveerde daar het al genoemde 3 - 4 RH, dat de opdracht kreeg om de Duitsers, die inmiddels al waren doorgdrongen tot de z.g Stoplijn ( de 2e verdedigingslijn , die dwars over de Berg liep, iets west van het huidige Kerkhof ) weer terug te werpen. Door allerlei omstandigheden kwam hier niets van terecht en trok men uiteindelijk terug naar de omgeving van het nog bestaande viaduct.
De legerleiding had toen inmiddels besloten om, gezien de dreigende Duitse doorbraak OP de berg, de 3e verdedigingslinie ( de z.g ruglijn, die ongeveer samenviel met de westzijde van het ook nog bestaande spoorwegravijn meteen oost van Rhenen ) te versterken. Daartoe werd o.a ( als kern ) 4 RH uit Leersum aangetrokken. Het onderdeel was inmiddels lang niet meer op sterkte omdat 3 eskadrons met andere taken belast waren. In de praktijk kwamen slechts 1 - 4RH, 6 - 4RH, het mitarilleureakadron en het toegevoegde 2-3 RH naar Rhenen.
Regimentscommandant overste De Marees van Swinderen nam het bevl over alle troepen ( er waren ook niet - Huzaren ) achter de spoorlijn op zich.
De verdediging van de ruglijn/spoorwegstelling stortte ineen in de vroege middag van de 13e mei, hoofdzakelijk als gevolg van Duitse artilleribeschietingen en een STUKA ( vliegtuig ) aanval. Op dat moment ( rond 13.30 ) hadden de meeste Huzaren de spoorlijn al losgelaten en waren ze op de terugtocht naar Elst.
Hierover is na de oorlog een polemiek ontstaan tussen het hoofd van de Sectie krijgsgeschiedenis van de Kon. Landmacht en overste De Marees, die te snel en zonder dwingende noodzaak zou zijn teruggetrokken.Bovendien werd hem eigenzinnig gedrag verweten. Hij reageerde van zijn kant furieus.
Wat moeten we hierover zeggen?
Zeker is in elk geval dat de Huzaren bij de Grebbeberg niet de meerwaarde hebben gehad die ze elders wel aangetoond.
Bovendien zijn er wel enige excuses aan te voeren, zoals het feit dat De Marees door de zeer slechte verbindingen zelden tot nooit de juiste informatie kreeg over de Duitse posities en op grond daarvan foute, premature beslissingen nam. Daar kwamnog eens bij een volledige onbekendheid ter plaatse en een steeds meer toeslaande vermoeidheid.
Er moet ook worden gesteld dat bepaalde groepjes Huzaren zich wel degelijk hebben onderscheiden, met name bij het viaduct, de enige plaats waar men in direct vuurcontact was over langere tijd met de Duitsers.
Dit enigszins negatieve beeld dat overblijft ( al dan niet helemaal terecht ) moet natuurlijk niet worden geprojecteerd op de " gewone " Huzaren, zoals uw grootvader, die normaal de bevelen van hun meerderen hebben opgevolgd.
Tenslotte: 4 RH telde tijdens de meidagen 4 gesneuvelden, waarvan niet een bij de Grebbeberg ( 2 - 3 RH betreurde wel een dode ).
Tijdens de Slag om de Grebbeberg sneuvelden ruim 400 Nederlandse militairen. » Dit bericht is geplaatst op 17 mei 2005 15:32 |
