Vergroting afbeelding

Nederlandse opstelling voor stuk pantserafweergeschut (Pag) bij de stoplijn op de Grebbeberg - mei 1940

Duitse opname van de Pag-opstelling aan de zuidkant van de straatweg Rhenen-Wageningen, direct achter de stoplijn. Dit stuk van sergeant Peelen behoorde tot de 2e sectie 8e Compagnie Pag onder commando van sergeant-majoor instructeur A.P. Ligthart. Deze opstelling was deels uitgegraven, deels opgehoogd en bevond zich bovenop de Grebbeberg in de buitenkant van de flauwe bocht aan de zuidkant van de doorgaande straatweg Rhenen-Wageningen. Op die manier had het stuk een goed schootsveld over de Grebbeweg in oostelijke richting tot aan de holle weg.

In het verslag van kapitein J.A.W. Bor (commandant 8e Compagnie Pag.) van 20 juni 1940 wordt deze opstelling kort aangehaald. Zondag 12 mei 1940: "In deze omstandigheden werd op dit punt de tegenaanval van III-11 R.I. onder Majoor Van der Ploeg ingezet. Te 14.00 uur zag ik rook opstijgen uit de opstelling pag. Deze bleek te branden, ik vond er een granaatscherf en de bezetting gevlucht, naar mij later bleek met een zwaar- en een licht gewonde. In de omgeving naar de bezetting zoekende, vond ik den soldaat Ambrosius (8ste Comp.Pag.) die op eigen initiatief de leiding had genomen over eenige soldaten, en zich onder dicht vijandelijk vuur kruipend en schietend over en langs den weg naar het stuk begaf (het is wederom bezet)."

De naam Ambrosius duikt ook op in verslagen van 2e luitenant H.J. v.d. Grijp (commandant 2e sectie M.C.-I-8 R.I.), sergeant-majoor-instructeur A.P. Ligthart (commandant 2e sectie 8e Compagnie Pag.) en sergeant-capitulant A.A.J. van Drumpt (8e Compagnie Pag.).

In het Stafwerkdeel getiteld De operatiën van het Veldleger en het Oostfront van de Vesting Holland staat op blz. 300 het volgende te lezen: "Bij de kunstweg had een stuk van 8 C.Pag. in stelling gestaan, waarvan de bediening op de volgende wijze buiten gevecht was gesteld. Onmiddellijk voorafgaande aan de stoot van de Duitsers was, volgens ooggetuigen, plotseling een man in burgerkleding op gymnastiekschoenen langs de weg komen rennen, die een handgranaat in het onderkomen van de pag. had geworpen en daarna was verdwenen. Of dit verhaal geheel juist is, dan wel gedeeltelijk op fantasie berust, kon niet meer worden nagegaan, doch zeker is, dat dit stuk geen schot heeft gelost, zoals later uit de geheel intacte munitievoorraad bleek. Vóór dit stellinggedeelte groeven de Duitsers zich gedurende de nacht in en uit de Nederlandse stelling kon men hen horen praten, terwijl werd bemerkt, dat er aan de draadhindernissen werd geknipt."

Collectie: J.F.D. Bruinsma WOII Archief