Discussiegroep

Naarmate je de slag om de Grebbeberg meer bestudeert komen er ( logischerwijs ) steeds meer vragen op. Zo had ik altijd begrepen dat de Duitsers op 13 mei zo rond 13.00 uur de stoplijn op de berg ( vakken 3-1-8RI en 2-3-8RI ) beslissend doorbraken. Afgezien van de SSers van Wackerle bevond zich tot dat moment geen Duitser West van de stoplijn. De gevechten om het paviljoen, hotel de Grebbeberg, villa Ouwehand enz. begonnen dus pas rond 13.00 uur. Dat klinkt allemaal erg logisch, maar klopt het ook?
Vreemd genoeg krijg je een heel ander beeld als je de verslagen leest van een aantal verdedigers van het paviljoen. Uit de verslagen van de kapiteins Franssen en Höping, de korporaal Lingeman en de soldaat Delgeijer ( en sommige anderen ) blijkt of zou kunnen blijken dat die strijd ( veel ) eerder is begonnen. Zo duurde b.v volgens de later onderscheiden Lingeman de strijd van 7 (sic ) tot 13.00 uur, terwijl kapitein Höping al heel vroeg in de morgen tijdens een verkenning vanuit het paviljoen een groep van 60 Duitsers plus een kanon te voorschijn zag komen van achter de barak van 16 MC ( dat is West van de stoplijn ).
Natuurlijk kleven er nadelen aan die persoonlijke verslagen.
Tot 10 mei zit er een logische volgorde in het verhaal, daarna wordt het in veel gevallen chaotisch. De betrokkenen kregen ( letterlijk ) zoveel over zich heen, dat ze geen of weinig grip meer hadden op de volgorde van de gebeurtenissen en, ook al door gebrek aan slaap, vaak alle besef van tijd verloren..Daartegenover staat dat er toch teveel gelijkluidende berichten zijn over strijd om het paviljoen op enig moment ( in elk geval voor 13.00 uur ) in de MORGEN van 13 mei om ze compleet te negeren.
Toch blijft dan de vraag: tegen wie heeft men zich dan verdedigd? Immers: de stoplijn hield nog stand en vormde dus een buffer, terwijl de SSers van Wackerle zich toch vooral met de gebeurtenissen bij het viaduct zullen hebben beziggehouden.
Blijft over:
1. Heeft men eigen troepen ( achter de stoplijn wemelde het immers van allerlei gedesorienteerde en verdwaalde militairen van verschillende onderdelen ) voor de vijand aangezien? ( wat nogal eens is voorgekomen )
2.DACHT men alleen te worden aangevallen? ( denk maar aan de bekende Duitse " fake-munitie ")
3.Viel de stoplijn misschien toch al eerder?
4.Zijn er in de nacht van 12 op 13 mei misschien toch meer Duitsers doorgebroken? Er staat hier en daar ( b.v bij overste Brongers in " Grebbelinie " ) wel geschreven dat de stoplijn na de paniek van 22.00 uur op 12 mei weer werd gesloten, maar er is ook bekend dat met name het stoplijngedeelte meteen Noord van de weg ( vak 1-2-3-8RI ) urenlang vrijwel onbezet is geweest en pas in de morgen ( bij licht worden ) weer is herbezet ( lees b.v de verslagen van sergeant Spijker en luitenant vd Boom ). Is er in die nachtelijke uren toch sprake geweest van een grotere infiltratie? Ik moet toegeven dat de beschikbare ( d.w.z mij beschikbare ) Duitse bronnen dat niet bevestigen.
Toch ben ik een beetje gaan twijfelen aan de juistheid van de tot nu toe gevolgde chronologie der gebeurtenissen. De strijd om de stoplijn ( Noord en Zuid van de straatweg ) en de strijd om het paviljoen zouden dan niet absoluut na elkaar hebben plaatsgevonden, maar elkaar tot op zekere hoogte hebben overlapt. Ik denk trouwens dat het beeld van de Grebbeslag veel chaotischer is dan we tot dusver hebben kunnen lezen. Mischien kan een meer deskundige hier eens op reageren?

» Dit bericht is geplaatst op 24 juni 2003 12:34

Ik denk dat de val van de stoplijn veel eerder was dan 13.00 uur. 16 MC van 19 RI was een van de laatste intacte eenheden in de stoplijn en zij capituleerden tussen 12.00 en 13.00 uur. Zij werden ook van alle kanten belaagd door de Duitsers, dus dat impliceert al dat de Duitsers door de stoplijn heen waren. Daarbij werd de strijd om het paviljoen van Landzaat gevoerd in de ochtend en begin van de middag. Het paviljoen bevond zich achter de stoplijn, en ontvang vuur van alle kanten. Ook dit impliceert de eerdere doorbraak van de stoplijn. De verhalen en verslagen volgend is het eerst in het Noorden de lijn doorbroken. Dit is waarschijnlijk al in de ochtend geweest. Alle rapporten van gevechten in de stoplijn spreken van vuur van alle richtingen, en aanvallers uit alle richtingen. Ook dit is een aanwijziging.

Ik denk het het vanzelfsprekend is dat de pfeif munitie van de Duitsers in verslagen een rol speelde, net als de sluipschutters en eigen vuur. Maar volgens mij was de stoplijn (los van de Wackerle actie) al gebroken aan het eind van de morgen. Ik kan me niet voorstellen dat in de nacht van 12 op 13 mei (belangrijk) meer Duitsers zijn doorgebroken dan de groep Wackerle. Dan zou de strijd niet de gehele 13e mei hebben voortgeduurd.

» Deze reactie is geplaatst op 24 juni 2003 13:47

Dank voor de deskundige reactie. Dat de aanval op de commandopost van majoor Landzaat ver voor 13.00 uur moet zijn begonnen wordt ook nog eens bevestigd door sergeant-toegevoegd Wansink ( 2-3-8RI ), die stelt dat er zeker al om 10.00 sprake was van een Duitse beschieting van de bedoelde commandopost.
Oook dit verslag laat trouwens weer een interessante hypothese toe.
Volgens de officiele lezing doorbraken de Duitsers ( groep - Wackerle ) in de avond van 12 mei rond 22.00 uur voor het eerst de stoplijn ter hoogte van de verkeersweg. Ergens in zijn verslag vertelt Wansink ( sprekend over de Duitse aanval in de MIDDAG van 12 mei op het stopzetgedeelte bovenop de berg N. van de verkeersweg ) dat men van achteren werd beschoten, omdat " kogels in de borstwering van de loopgraaf sloegen." Hij ging daarna met een patrouille van 3 man het hak
hout " achter ons " in en stuitte daar op een groepje SSers, waarbij de ( later gesneuvelde en posthuum onderscheiden ) soldaat S Verhoef persoonlijk 2 SSers uitschakelde. Je kunt dit incident niet onder de noemer " pfeifpatronen " brengen, men TROF de SSers immers AAN. Achter de stoplijn ( vak 2-3-8RI ) bevond zich inderdaad het hakhout waarover Wansink spreekt, voor de stoplijn lag hier de roggeakker met, naar ik begrepen heb, een voetbalveld in de Noordwest-hoek.
Een verwisseling met 13 mei kan hier niet aan de orde zijn, omdat volgens meerdere bronnen, de sergeant Wansink zich vanaf ongeveer middernacht ( 12/13 mei ) in de ( buurt van de ) commandopost van majoor Landzaat bevond en daar op de 13e ook gevangengenomen is. Herienneringen aan de strijd in de stoplijn op de 13e kan hij niet hebben gehad. Hij was daar domweg niet. Klopt zijn verslag, dan is er ook al voor 12 mei 22.00 uur sprake geweest van incidentele Duitse infiltraties ( een of meerdere ) achter de stoplijn. Zij het dan waarschijnlijk maar tijdelijk.
Volledigheishalve moet ik nog wel zeggen, dat zowel sergeant Spijker als luitenant vd Boom het gedrag van Wansink in de nacht van 12 op 13 mei in hun verslagen beschrijven als " krankzinnig " ( hij " lachtte en huilde tegelijk ", " sloeg wartaal uit " en was " de kop kwijt ". Of dit zijn verslag ( ruim een half jaar nadien opgesteld ) minder betrouwbaar maakt?
Het is in elk geval wel leuk over dit soort kwesties te filosoferen ( als je daar de tijd voor hebt ).Bovendien lijkt het mij goed dat tenminste een ( klein ) deel van de inzendingen op deze website direct gaat over de gebeurtenissen op de Grebbeberg en omgeving zelf.
Naast andere zal ook dat zeker een doelstelling van deze website zijn.

» Deze reactie is geplaatst op 27 juni 2003 19:36

Ik heb noch de kennis noch de gegevens voorhanden dat SS'ers, los van de groep Wackerle, al in de nacht van 12 op 13 mei doorbraken door de stoplijn. Ik vermoed echter dat dit niet in grote getalen zal zijn gebeurd, omdat anders meerdere verslagen dit zouden melden en vooral de stoplijn veel eerder zou zijn doorbroken. Ik denk dat een enkele stoottroep wellicht door de linie is gekomen, of dat een deel van de Wackerle stoottroep wellicht los raakte van zijn verband. Georganiseerde doorbraak of in grotere verbanden lijkt me heel onlogisch. De Duitsers waren uitgerust met moderne communicatiemiddelen en seinpistolen en hadden een dergelijk resultaat zeker uitgebuit. Het schieten door zenuwachtige Nederlandse militairen op eigen troepen is niet vreemd. Los van de opleiding en status van de gemiddelde militair, was de situatie op 12 en 13 mei natuurlijk onoverzichtelijk. De doorbraak van Wackerle had voor veel onrust gezorgd en de terugtrekkende militairen verwarden de boel in het tweede echelon natuurlijk ook met hun soms overdreven verhalen. Het is daarbij in verslagen heel vaak verhaald dat optrekkende Nederlandse verbanden of patrouilles constant door eigen troepen werden beschoten. Men kan concluderen dat kogels van achteren van de Duitsers waren, maar dat kan vanzelfsprekend niet worden aangetoond. Ik vermoed, de problemen van de Duitsers op 13 mei de stoplijn te nemen in ogenschouw nemende, dat er hoogstens kleine infiltraties waren, maar geen belangrijke. De strijd om het noordelijk deel van stoplijn is in de morgen van 12 mei uitgevochten, waarbij het feit dat een dergelijke kordonstelling in vele uren moest worden genomen al aangeeft dat infiltraties van enige omvang in de voorgaande nacht onwerkelijk lijken.

» Deze reactie is geplaatst op 30 juni 2003 13:01

Correctie: Ik bedoelde natuurlijk dat de strijd om de stoplijn in de morgen van 13 (!) mei werd uitgevochten.

» Deze reactie is geplaatst op 30 juni 2003 13:02

Als het rapport van Wansink zou klopt betreft het natuurlijk hoogstens een kleinere, incidentele infiltratie in de MIDDAG van 12 mei 1940.Mij lijkt het ook niet erg waarschijnlijk, maar letterlijk nemen van de tekst van het verslag zou wel tot die conclusie moeten leiden. Het leek me in elke geval interessant om het even te noemen.

» Deze reactie is geplaatst op 2 juli 2003 12:08

Het verslag van Wansink moet wellicht "minder serieus" worden genomen, getuige de persoonsreferenties van Spijker en vd Boom. Maar natuurlijk is het niet uitgesloten dat Duitsers inderdaad hier en daar waren geinfiltreerd, en wellicht dachten dat ze zouden wachten op de "grote" aanval die wel zou komen, om vervolgens verwarring te stichten. Het is allemaal mogelijk. Een ding is wel duidelijk; de mensen die (vooral in de literatuur, maar ook binnen dit forum) zo hard oordelen over het gebrek aan overzicht en inzicht van de Generaal Harberts zouden zich moeten realiseren dat wij thans, 63 jaar na dato, het overzicht niet eens hebben.

Ik ben het eens dat dit soort onderwerpen leuke discussie c.q. uitwisseling van ideeen oplevert.

» Deze reactie is geplaatst op 3 juli 2003 12:39

ik denk zelfs dat je een tijd zou kunnen mee geven over de val grebbeberg .....tijd 15.30

» Deze reactie is geplaatst op 22 juli 2003 09:39

Rob, je kan stellen dat de linie feitelijk gevallen is op 13 mei rond 14.00 uur, nadat door de Stuka aanval vooral de infanterie en huzaren terugtrokken noordelijk van de spoorbrug (in de ruglinie). Maar de sectie huzaren bij de brug, de groep Geldermans, en niet te vergeten de compagnie van de kapitein Boers, hebben de linie zodanig bezet, ja zelfs offensief verdedigd, dat de Duitsers in eerste instantie werden afgeslagen en zelfs terugtrokken. Pas in de avond, rond 21.30 uur werden de eerste huizen van Rhenen door de Duitsers bezet. Toen men ontdekte dat de stelling hier verlaten was heeft men de achtervolging ingezet. Noordelijker werd pas in de morgen van 14 mei ontdekt dat de Grebbelinie was verlaten. Het materialiseren van het vallen van de Berg kun je dus feitelijk beter stellen op 21.30 uur, in de avond van 13 mei; het vallen van de linie op de vroege ochtend van 14 mei.

» Deze reactie is geplaatst op 22 juli 2003 14:24

ja dat klopt met die huzaren ,dat is op 10 mei in debuurt bij arnhem ook het geval geweest je ziet dan terug trekkende huzaren (trouwens foto.s van)door een straat .en 10 minuten later de duitsers komen .je kan stellen dat de laatste groep nederlanders bij ontruimen altijd de huzaren waren????(of is dit louter toeval)

» Deze reactie is geplaatst op 22 juli 2003 14:46

en dan nog even die hoelaat sneuvelde landzaat op de 13 mei ook wel aardig om te vermelden .hij bleef daar toen alleen ..tijd ik denk 14.00!!???

» Deze reactie is geplaatst op 22 juli 2003 18:50

Rob, de tijd dat de majoor Landzaat sneuvelde is niet zo van belang dunkt me, maar het zal rond die tijd zijn geweest.

Dat de huzaren als laatste standhielden is denk ik niet zo'n toeval. De huzaren waren (zijn) een zeer traditioneel onderdeel van het leger. In de meidagen ook wel vergelijkbaar met de 1ste Duitse Kavallerie Division, welke traditioneel Pruisisch militair was geschoold, en met een "erecode". De Nederlandse Cavalerie, toen echt nog louter paarden (en een handvol pantserwagens), was naar onze begrippen goed opgeleid, met een hoog eergevoel, een hoog traditioneel niveau (Huzaren van Sytzama waren de oorsprong van ons leger na de Napoleonische tijd, en maakten al naam vlak na hun her-oprichting in 1813, tijdens de slag om Waterloo waar ze de Franse Cavalerie met een gedurfde charge uit mekaar joegen. 1 RH waren Huzaren van Sytzama), een redelijk goede bewapening en veel hoog opgeleid kader (en velen daarvan van adel). De huzaren hebben op de veluwe getoond wat ze waard waren, en hebben hun naam hoog gehouden. De Duitsers hebben waarschijnlijk bijna net zoveel verliezen aan doden geleden door de Huzaren stukjes tussen de Yssellinie en de Grebbelinie als bij de Grebbeberg zelf. Alleen de 227e divisie verloor al (bevestigd) meer dan 90 (incl 9 officieren) man aan doden aan de gevechten met de huzaren (en infanterie) bij Barneveld, Renswoude, Scherpenzeel, Ede / De Klomp en Achterveld. Bij de gevechten op de veluwe heeft het korps huzaren heel duidelijk aangetoond dat men prima tegenstand kon leveren, en dat de Duitsers hen als geduchte tegenstanders mochten ervaren, die niet terugdeinsden voor de doden en gewonden die in eigen gelederen vielen. Over deze gevechten is veel geschreven door oud-huzaren. Dus ... het is geen toeval dat ze, samen met de mannen van Gelderman, als laatsten bij de ruglijn bleven zitten. Overigens heeft de compagnie van de kapitein Boers ook aangetoond wat een beetje extra leiderschap en training vermag. Zij vielen bijvoorbeeld op door hun moderne gebruik van de handgranaat, wat voor sommige Nederlandse militairen elders volkomen nieuw was. Ze wisten de Duitsers, inclusief de mannen van Wackerle, wel te dwingen zich terug te trekken. Dit is een bijna "vergeten" stukje strijd op de Grebbebegr, dat door De Jong zelfs alleen maar in een half zinnetje is genoemd. Waarschijnlijk komt dit omdat de Grebbelinie toen al was opgegeven.

» Deze reactie is geplaatst op 23 juli 2003 12:37

die kapitein geldermans was ook betrokken bij enkeleschiet incidenten op de grebbeberg,hij joeg vluchtende hollandse soldaten weer de berg op .eigenlijk was de situatie toen al onthoudbaar waarom is mij nooit goed duidelijk geworden dat hij zo handelde hij kende situatie toch.misschien waren dit wel orders van hogerhand????

» Deze reactie is geplaatst op 23 juli 2003 22:06

Rob, dit soort informatie is allemaal terug te vinden in de gevechtsverslagen op deze website. Misschien moet je deze eerst eens lezen! Kapitein Gelderman kwam rechtstreeks vanaf het hoofdkwartier van Generaal Harberts naar Rhenen met de opdracht terugtrekkende troepen, desnoods met geweld, terug naar de stellingen te sturen. Dit heeft hij gedaan.

» Deze reactie is geplaatst op 23 juli 2003 22:27

misschien wel eens aardig om uit het een andere mond te horen over enkele gebeurtenissen gaan meerdere verhalen ,ik denk dat daar voor een discussie groep is !!!

» Deze reactie is geplaatst op 27 juli 2003 15:15

Rob, Rutger heeft gelijk. Niet alleen zijn er op deze site voldoende achtergronden te vinden bij het verhaal Gelderman, ook is er op het forum voldoende over gesproken (zie "executie Sergeant Meyer .. " / "Is het waar dat er een zogenaamde executiepeleton op de viaduct stond"). Daar voegt jouw opmerking dus niets nieuws aan toe.

» Deze reactie is geplaatst op 27 juli 2003 18:09

Allert Goossens is in een van de voorafgaande bijdragen ( die ik pas nu onder ogen kreeg ), tamelijk lovend over de verrichtingen van de Huzaren in de meidagen. Ik kan hem daarin wel bijvallen en bevind me daarbij in goed gezelschap. De Enquetecommissie was in 1948 eveneens lovend over de Huzaren, waarbij gerefereerd werd aan hun optreden o.m bij Renkum, Achterveld ( vooral ), Voorthuizen, Keizersveer, in iets mindere mate Mill en ook bij verschillende gelegenheden in de Vesting Holland. Er staat echter ook bij dat " zulks niet in gelijke mate kan worden onderschreven ten aanzien van de Grebbeberg ", zonder dat dit nader wordt uitgewerkt.Ik denk dat ik wel begrijp waarop hier wordt gedoeld en wil ook wel proberen dit duidelijk te maken.
Er staat dus " niet in gelijke mate ", kortom het was minder goed dan elders.
Zeer goed hebben zich wel gehouden de pelotons van 1 - 4RH, die waren opgesteld in de ruglijnloopgraaf achter de ingezonken spoorlijn, bij het viaduct en iets Noordelijker. Zij hebben stand gehouden tot het laatste moment, je zou daarbij de namen kunnen noemen van b.v Hollert, Bartels, Laurillard, Damveld e.a.In die zin klopt wel wat Rob heeft gesteld, n.l dat het Huzaren waren, die als laatsten Rhenen verlieten.Maar je kunt absoluut niet stellen dat de Huzaren ALS GEHEEL zich in de slag om de Grebbeberg hebben onderscheiden.

Toen in de vroege middaguren van de 12e mei de frontlijn werd doorbroken, stelde generaal Harberts 4 RH als versterking ter beschikking.De commandant hiervan ( overste De Marees van Swinderen ) kreeg vervolgens na summier overleg met majoor Van Apeldoorn ( 2-19 RI)het bevel over alle troepen in de ruglijn/spoorwegstelling.In feite was hij van veel niet op de hoogte, hij wist b.v niet precies wat er aan troepen in die stelling aanwezig was. Maar hij bleef vervolgens ook duidelijk in gebreke de verdediging te coordineren en bemoeide zich, als je de berichten mag geloven, vrijwel uitsluitend met zijn eigen troepen ( 3 eskadrons Huzaren ).Hij wilde deze militairen niet gebruiken als bezetting van de ruglijnloopgraaf, maar gaf er ( als goed Huzaar? ) de voorkeur aan een beweeglijke verdediging te voeren, iets West van genoemde stelling.
Wat er daarna gebeurde was minder begrijpelijk.Naar aanleiding van een ( vals gebleken ) gerucht, dat een deel van zijn troepen door de Duitsers was aangevallen, gaf hij wel een zeer eigen interpretatie aan het woord " beweeglijk " door bevel te geven terug te trekken op Elst. Misschien achtte hij de ontplooiingsmogelijkheden voor zijn Huzaren daar beter, maar feit is dat hij daarmee absoluut handelde tegen het hem gegeven bevel dicht bij de spoorlijn te blijven. Bovendien had hij zo'n haast dat hij " vergat "(?) overleg te plegen met majoor Van Apeldoorn ( die n.b zijn commandopost in dezelfde kelder had, maar even afwezig was ), kolonel Van Loon ( commandant 4e divisie ) en kapitein Gelderman bij het viaduct. Dat terugtrekken gebeurde ( voor zover ik heb kunnen nagaan ) al rond 12.00 uur ( op een tijdstip dus, dat de strijd in de stoplijn hier en daar nog woedde, majoor Landzaat nog steeds het paviljoen verdedigde en de groep-Gelderman nog geen enkele noodzaak zag het op te geven.Zelfs als je in aanmerking neemt dat Van Swinderen niet de kennis had, die wij nu hebben, dat hij bovendien enkele dagen niet of nauwelijks rust had genoten, ontkom je er niet aan vast te stellen dat hij de verdedigers van de ruglijnstelling doodgewoon in de steek heeft gelaten.
Facit van dit verhaal is dus dat het gros ( meerendeel ) van 4-RH zich op de Grebbeberg absoluut niet in gunstige zin heeft ( kunnen? ) onderscheiden.Dit geldt ook voor andere onderdelen-Huzaren, zoals b.v 2-3RH. Kortom: lof voor de Huzaren in het algemeen, maar er is geen reden hierbij de Grebbeberg te betrekken ( als je afziet van de in het begin van dit betoog genoemde pelotons ).

» Deze reactie is geplaatst op 28 juli 2003 14:40

Ik ben het helemaal eens met de lezing van de heer Groenman. Van overste De Marees van Swinderen is helemaal niets uitgegaan, ja er ging (het blijkt uit sommige verslagen ook) desinteresse uit van hem jegens andere onderdelen. Zijn optreden was een smet op het blazoen van de huzaren, die elders grosso modo dapper en verbeten streden.

» Deze reactie is geplaatst op 28 juli 2003 18:04

ja heer groenman dat met die huzaren was ook al voor gevallen in het oosten van het land ,je ziet ze tepaard weg rijden en 10 minuten later zie je in de zelfde straat de duitsers op rukken ,een op lettende foto graaf heeft dit vast gelegd ,dus dat het ook het geval was bij de grebbebreg moet haast wel beleid zijn geweest ,lijkt dan geen toeval .mooi detail

» Deze reactie is geplaatst op 28 juli 2003 18:07

Nou nou Rob, nu ga je weer te kort door de bocht. Diverse pelotons Huzaren hadden verkennende taken, of taken waarbij ze vertragend moesten optreden, of bruggen versperren / opblazen. Jij refereert waarschijnlijk naar de bekende foto's uit Ede. Hier hadden de Huzaren geen verdedigende taak. Concluderen dat het goed gebruik was terug te trekken betekent dat je en de geschiedenis van de Huzaren in de meidagen minder uitgebreid hebt bestudeerd en de bijdrage van de heer Groenman en mij niet erg goed hebt begrepen.

» Deze reactie is geplaatst op 28 juli 2003 18:19

beste allert ,op foto.s zie je terug trekkende huzaren door een straat (ede kan zijn ik dacht nog iets oostelijker)10 minuten later in zelfde straat oprukkende duitsers,dus dan waren dit de laatste nederlanders .en in eerdere bijdragen heeft u gezegd dat het op de greb ook het geval was ,kort door de bocht??

» Deze reactie is geplaatst op 28 juli 2003 19:00

Deze Huzaren hadden de opdracht verkenningen uit te voeren en de vijandelijke opmars te vertragen. Maar het was wel de bedoeling zoveel mogelijk intact binnen de hoofdstelling terug te komen.Vanwege de mensen, maar zeker ook vanwege de bij hen ingedeelde pantserwagens, waarvan " we " er toch al zo weinig hadden.
De Huzaren op de foto in Ede trekken wel terug, maar doen dat normaal volgens opdracht.Dat de eskadrons Huzaren in Rhenen terugtrokken op Elst ging echter tegen het bevel in om dicht bij de spoorlijn te blijven.

» Deze reactie is geplaatst op 29 juli 2003 10:24

De oostelijke Huzaren ( bij Ede ) traden op als vernielingsploeg. Ede werd verdedigd door enkele eskadrons te paard van het 4e RH. De weg Ede-Arnhem is terhoogte van de langenberg opengebroken en uitgehold, terwijl enkele ontspoorde wagons de weg Ede-Bennekom moesten versperren, samen met wat omgehakte bomen. Om 11:30u maken patrouiiles contact op de Ginkelse heide. Tot ca. 18:00 biedt men weerstand, bij de bosrand op de langenberg, gesteund door artillerie uit de Grebbelinie, die vuur legt op de weg Ede-Arnhem. Met hulp van de eigen 6 pantserwagens weet men vijandelijke pantserwagens op afstand te houden. Dan trekt men terug op de Grebbe, gedekt door een peloton huzaren te paard, die ternauwernood aan omsingeling wisten te ontkomen.( waarschijnlijk foto ede van terugtrekkende huzaren )

» Deze reactie is geplaatst op 29 juli 2003 13:36

Ik heb altijd begrepen dat die Nederlandse "artilleriesteun" vooral binnen eigen gelederen viel, en dat Nederlandse Huzaren onder eigen vuur moesten vragen om het verleggen / stoppen ervan! In elk geval is er onder geen beding artillerievuur vanuit de Grebbelinie op en rond Ede gevallen; de Duitsers hebben dit wel opgemerkt in hun verslagen, maar dat was om hun veroveringen grootser te doen lijken.

Overigens ligt het verhaal rond Ede iets anders dan hier eerder geschetst. Ede werd door slechts 1 eskadron huzaren per fiets(oostelijk van de stad) verdedigd, met directe ondersteuning van 1 peleton pantserwagens (3 stuks). Vijf andere eskadrons huzaren lagen elders rond Ede, Oostebeek/Renkum/Heelsum (5e Esk) en 1 aan de weg Arnhem-Ede. Zij hadden tot taak vertragende acties uit te voeren, waaronder vernielingen en versperringen, alsmede lichte verdedigende acties uit te voeren tegen de Duitsers (voornamelijk SS Regiment Der Fuhrer). Bij Renkum worden gevechten gevoerd met de Duitse voorhoede, waarbij vijf of zes Duitse pantserwagens zijn betrokken. Bij Ede werd een korte verdediging gevoerd door het eerder genoemde eskadron, met steun van slechts 3 pantserwagens, en delen van andere eskadrons. De andere 3 pantserwagens waren noordelijker op de veluwe gestationeerd. Rond 17.00 uur (10 mei) kreeg men een terugtocht bevel van de regimentscommandant omdat men bang was de troepen te verliezen voor de Grebbelinie. Hierbij liet men een peloton bereden huzaren achter ter verdediging van de terugtocht bij Ede, maar men vergat het noordelijker gelegerde 2e peloton panterswagens te waarschuwen (deze wisten later, onder achterlating van een beschadigde pantserwagen, de Grebbelinie alsnog te bereiken via De Klomp). Het laatste peloton bereden huzaren wist tenslotte ternauwernood te ontsnappen aan omsingeling en ging in draf terug (de bekende foto uit Ede - Stationsweg meen ik).

» Deze reactie is geplaatst op 29 juli 2003 15:27

knap hoor als je dat weet (ede stationsweg)van die foto ,die foto is zo mooi dat het de situatie weergeeft van die mei dagen ,we willen wel maar we kunnen niks ,volgens mij staat er bij die foto niet waar het genommen is misschien het verkeerde boek te pakken ???

» Deze reactie is geplaatst op 29 juli 2003 23:38

Foto s van terugtrekkende Huzaren en oprukkende Duitsers te vinden op: www.ede.nl onder rubriek foto collectie gemeente ede.( intypen mei 1940 ).

» Deze reactie is geplaatst op 30 juli 2003 19:05

klasse man tegek .die zocht ik .dit is helder!!!!!,mischien eens goed om die foto te bekijken .

» Deze reactie is geplaatst op 30 juli 2003 22:31

Rob, heb je nog wat aan die foto,s gehad?. Je kunt ze volgens mij ook bestellen bij de gemeente Ede.

» Deze reactie is geplaatst op 15 augustus 2003 17:15

beste roy
ik zal je het je sterker vertellen en heb ze vergroot,weet je wat zo mooi is in aan die foto s het geeft het hele verhaal weer ,van die tijd ,ook de onmacht ,de passie is er wel maar machteloos heid terugtrekkende huzaren en dan 10 min later op rukkende ss ,thanks

» Deze reactie is geplaatst op 15 augustus 2003 22:57

Rob, ik wil niet puriteins overkomen, maar ik dacht dat niet de SS volgde maar de 207 divisie (het 368ste regiment). Wel waren zij versterkt met SS motorrijder en verkenningsgroepen. Dus wellicht heb je wel gelijk. Of de bekende foto's van SS'ers zijn of "regular Wehrmacht" weet ik niet (op onderschriften let is zelden - die bevatten vaak fouten). Misschien dus weer een leuke vraag op dit forum - was het SS of Wehrmacht die de laatste Huzaren in Ede volgde?

» Deze reactie is geplaatst op 16 augustus 2003 11:15

Als het ss was zou je dat aan het ss teken op de helm moeten zien ( is helaas niet duidelijk te zien op de foto ). Droeg de ss tijdens de blitzkrieg niet speciale jassen?.

» Deze reactie is geplaatst op 16 augustus 2003 12:18

De SS had lang niet altijd onderscheidingstekens op hun gevechtstenues en helms. Dit werd later pas standaard. En volgens mij had niet iedere SS eenheid camouflagekleding. Ik meen dat de ondersteunende troepen dit zeker niet hadden. Ik weet niet of de bewuste verkenners deze kleding aanhadden.

» Deze reactie is geplaatst op 16 augustus 2003 14:20

Ik heb een sterk vermoeden dat de Duitse militairen op de foto geen Ssers zijn, maar " gewone " infanteristen van het 368e regiment ( 207e divisie ).Dit regiment heeft nl. in de meidagen 2x een aanval gedaan op de Nederlandse voorposten van 10 RI bij De Klomp.
De Klomp ligt dicht achter ( iets westelijk van ) Ede en ongetwijfeld zal dus het 368e regiment Ede tijdens zijn opmars op 10 mei hebben " aangedaan ".
Het SSregiment " Der Fuhrer " was op die 10e mei bezig op te rukken van Westervoort, over Arnhem naar Wageningen. In de namiddag ontstond daarbij een gevecht met het 5e eskadron Huzaren ( kapitein Nijhoff ) aan de bosrand bij Renkum. De SS zal dus zeker niet op die 10e mei in Ede zijn opgedoken. Het zou natuurlijk kunnen dat aan het 368e regiment b.v een SSverkenningseenheid is toegevoegd, maar zover gaat mijn kennis niet.
Heb ik nu de prijsvraag van het forum gewonnen?

» Deze reactie is geplaatst op 17 augustus 2003 09:50

Je zit in de barrage!

Ik heb nog eens opgezocht wat ik eerder uit het blote hoofd beweerde, maar ik kan (eerlijk gezegd) geen bewijs vinden dat er SS verkenners aan de 207de waren toegevoegd. Dus dat argument staat op losse schroeven. Ben ik een goede tweede?

» Deze reactie is geplaatst op 17 augustus 2003 11:55

Bij U was ook al sprake van het 368e regiment. Dus waarom niet ex aequo eerste?

» Deze reactie is geplaatst op 17 augustus 2003 12:44

ik heb altijd de nadruk gelegd op oudstrijders ,diekunnen het na vertellen ,je hebt zo ook verhalen ,dat een deel van het nederlandse veldleger richting utrecht trok .en hun vee markthallen hun kwartier hadden en op 15 mei hoorde ze daar de capitulatie ,citaat van een soldaat ,de capitulatie werdt om geroepen ,nog nooit in mijn gehele leven heeft het wilhelmus wat tot slot gespeeld werdt zo.n indruk op mij gemaakt ,als ik dat dan lees krijg ik kippenvel!!!

» Deze reactie is geplaatst op 18 augustus 2003 22:18

Verhalen van oud-strijders zijn vaak ontroerend, omdat ze iets vertellen over gevoelens en sfeer. Ze zijn nodig voor een "totaalbeeld ". Ik verzamel ze ook. Vaak wordt je belangstelling in de eerste plaats daardoor gewekt.
Aan de andere kant je wel begrijpen dat die oud-strijders destijds vaak weinig of geen idee hadden van wat zich direct buiten hun blikveld afspeelde. Daarom zijn er ook overzichtswerken nodig. Die zullen het menselijk aspect minder op de voorgrond stellen, maar voor een afgerond beeld zijn ze net zo nodig. Overste Brongers is er vrij goed in geslaagd deze 2 kanten van het verhaal te mixen.

» Deze reactie is geplaatst op 18 augustus 2003 23:13