Discussiegroep

Onderwerp: Ander beeld bij Duitse doorbraak Zuid-Willemsvaart

» Dit onderwerp is gesloten
Totaal berichten: 2.107
3.301 keer gelezen
1 reactie
Categorie: Zuidfront Vesting-Holland en Rotterdam / Gevechten en gevechtsomstandigheden
Bij mijn onderzoek naar de gebeurtenissen in Noord-Brabant (26e Armeekorps) en het Zuidfront van Vesting-Holland, waarover ik tot voor kort actief publiceerde op www.zuidfront-holland1940.nl, kwam ik de afgelopen twee jaar in conflict met de geijkte geschiedschrijving over de Duitse doorbraak bij de Zuid-Willemsvaart. Ik heb dat op de website weergegeven, met de aantekeningen dat ik het verslag van het 9e Aufklärungsregiment over Heeswijk zo betrouwbaar achtte, dat ik geneigd was het te volgen. Die betrouwbaarheid maakte ik vooral op uit omstandige toetsing, door bijvoorbeeld Nederlandse (en twee Franse) verslagen te vergelijken, waarbij het Duitse verslag zeer accuraat bleek.

Het gearriveerde verhaal is dat verkenners van AA.254 (Aufklärungs Abteiling van de 254e Infanterie Division) in de ochtend van 11 mei bij het gehucht Heeswijk (zuid van Den Dungen) een onvernielde brug vonden en daarover reden om vervolgens zodanig achter de verdediging van de Zuid-Willemsvaart te geraken. Algemeen wordt daarom aangehouden dat al in de ochtend van 11 mei de Duitse 'trein' richting westen door denderde.

Dit laatste heb ik sowieso kunnen ontkrachten. Als de AA.254 al bij Heeswijk over de Vaart kwam, dan stopte de afdeling daar. Verbreden van de positie deed het ook al niet.

Ik heb echter nadrukkelijk door gefilosofeerd dat AA.254 waarschijnlijk helemaal niet bij Heeswijk over de Zuid-Willemsvaart kwam in de ochtend van 11 mei. Dat in de ochtend van 11 mei nog helemaal geen sprake was van een Duitse oversteek van de Vaart en dit een - om onduidelijke redenen - gefabriceerd verhaal is. Er ontbreekt niet alleen enig bewijs voor (en als dat er zou zijn, zou ik het zeer overtuigend moeten achten alvorens het te geloven), het mist ook een logisch gevolg. Ik denk dat AA.254 niet eens in de buurt van Heeswijk kwam, laat staan in de ochtend van 11 mei.

Om op 11 mei 1940 rond de klok van 1000 uur bij Heeswijk te komen, moet AA.254 een grote omweg hebben gevolgd, en bovendien als spook zo snel en ongezien te Heeswijk zijn gekomen. De AA opereerde in het uiterste noorden van de Peel-Raamstelling. Om van daaruit naar Heeswijk te komen, is een onlogische route. Uitgesloten is het niet. Ik heb het getracht te simuleren en aangezien Nederlandse achterblijvers Duitse verbanden en groepjes tegenkwamen (evident zonder bekendheid met eenheden), kan ik niets uitsluiten. Merkwaardig blijft wel dat een dergelijke doorbraak bij Heeswijk én niet werd uitgebuit én niet prominent in het Kriegstagebuch van 254.ID voor komt.

Belangrijker is dat van één van de marseenheden van 9.Aufkl.Rgt. een gedetailleerd verslag voorhanden is. Dat meldt zeer nauwkeurig wanneer het bij Heeswijk aankomt en dat het daar een 'slecht vernielde' brug aantrof. De Heeswijksebrug was een lichte stalen ophaalbrug, goed voor een tractor en een aanhanger of een vrachtwagen, maar meer niet. Het was een lokaal bruggetje, zoals men dat zou duiden. Het Duitse verslag stelt dat de licht vernielde brug ondersteund werd met 'een schlepper'. Ik heb dat tot voor twee weken uitgelegd als een gepantserde tractor, Sd.Kfz.6 of 7, maar ik blijk ernaast te zitten. Althans, dat vermoeden rijst. Het is ook onlogisch. Een pantserwagen onder een brug plaatsen, zou immers de pantserwagen in het water parkeren. Inmiddels denk ik dat het om een sleepboot gaat. Niet zomaar, maar omdat ik een drietal foto's van de Heeswijkse brug denk te hebben gevonden. Van een militair van 9.PD.

De foto's tonen gebroken kettingen van de klep en een geimproviseerd wegdek (klep). Daaronder een kleine stoomsleepboot, die het dek (mede)draagt. De eerste foto toont een vrachtwagen die over de brug rijdt, daarna een Pz.III die door het dek gezakt is en in de sleepboot is gecrasht. Kennelijk is er een denkfoutje begaan. Belangrijker is dat de eerste foto een belangrijke hint geeft: de brug bij Heeswijk was wel degelijk vernield!

Onze literatuur spreekt altijd zijn afschuw uit dat én geen vernieling had plaatsgevonden én geen bezetting van het vak bij Heeswijk. Dat laatste is helaas een gegeven, het eerste kan ik inmiddels met goed fatsoen in twijfel trekken en stellen dat het aannemelijk is dat de brug wel degelijk vernield was, zij het niet erg grondig. Daarbij zijn de foto's steunbewijs. Het contemporaine Duitse gevechtsverslag geeft namelijk prijs dat het vroeg in de middag de brug 'slecht vernield' aantreft, op versterking wacht (in de hoofdmacht van de verkenningseenheid reisde een peloton pioniers mee) en vervolgens met de 'schlepper' de brug provisorisch overschrijdbaar maakt. Voordien heeft men enige lichte troepen over de vaart gezet om een verkenning aan de westzijde te plegen. Einde van de middag kan men de brug oversteken met pantserwagens en motoren. De eenheid zet door en bereikt kort na middernacht Helvoirt, in de ochtend Loon op Zand (waar kolonel Schmidt en gevechtsstaf in hun armen rijden). Onderwijl voeren twee flankbeveiligingen gevechten onder Den Bosch en oost van Vught. In het eerste geval met Nederlandse verdedigers, in het tweede (en later op de avond) met een Franse patrouille.

De foto's lijken steunbewijs te vormen voor mijn analyse van de gebeurtenissen bij Heeswijk. Mijn uitgangspunten blijven daarom dat (1) bij Heeswijk geen sprake was van een Duitse 'doorbraak' in de ochtend van 11 mei, dat (2) AA.254 niets te maken had met een doorbraak over de Vaart, maar dat dit een zaak van 9.PD en enige verbanden van 256.ID (nabij Veghel) was en inmiddels (3) dat de brug bij Heeswijk vermoedelijk wel degelijk vernield was, zij het niet erg grondig.

Hoewel ik denk dat de foto's de Heeswijkse brug betreffen, wil ik dat nog nader gaan verifiëren. Daarbij kan eigenlijk niet anders dan dat de foto's een vorm van steunbewijs leveren en geen finaal bewijs. Die reserve moet ik blijven maken. Ik weet immers niet wanneer de foto's exact zijn gemaakt en of de schade aan de brug niet door te zware Duitse belasting is aangebracht. Slechts het Duitse verslag van de 9e Aufkl.Rgt. stelt dat de brug 'slecht vernield' was. Helaas ontbreekt een verslag van Nederlandse pioniers over de vernielingen ...

Mijn gedetailleerde verslag staat op Zuidfront. Dat is nog niet aangepast met de bevindingen van de nu, omdat ik eerst zo goed als zeker wil weten dat de brug op de foto's de Heeswijkse is. http://www.zuidfront-holland1940.nl/index.php?page=zuid-willemsvaart---doorbraak
» Dit bericht is geplaatst op 15 december 2011 13:00
Totaal berichten: 2.107
Kleine correctie: de tekst suggereert nu dat AA.254 überhaupt niet bij Heeswijk in de buurt kwam. Dat schept verkeerde beelden, want dat gebeurde in de loop van de tweede oorlogsdag wel degelijk. In navolging van 9.Aufkl.Rgt. kwam de eenheid namelijk in de avond aldaar over de brug en legerde toen ten noordwesten van Heeswijk. In de vroege ochtend van 12 mei verkende een groep richting Den Dungen en werd daarbij vrijwel geheel gedood. Daarop volgde een gevecht 'bij de Dungense brug' dat de omgeving nog lang zou heugen omdat erg veel vernieling werd aangericht.
» Deze reactie is geplaatst op 15 december 2011 13:12
» Dit onderwerp is gesloten
2554