Discussiegroep

In het kader van het ( inmiddels vande site gehaalde(?) onderwerp " Ede - De Klomp " zijn we destijds tot de conclusie gekomen dat de eerste Duitsers, die Ede binnentrokken " normale " Wehrmacht-soldaten moeten zijn geweest van het 368e IR. Immers, de SS ( regiment Der Fuhrer ) acteerde zuiderlijker op de as Arnhem - Wageningen - Rhenen.
Bij nader inzien blijkt dit niet helemaal te kloppen. Duitse verslagen ( opgenomen in het boek " Ede in wapenrok, " , blz. 42 ) geven een andere lezing.
De gemotoriseerde 15e compagnie draaide met 5 pantserwagens en enige pag-kanonnen bij Arnhem de weg naar Ede op. Na enkele schermutselingen met Nederlandse Huzaren ( 2-3 RH ) rukte deze eenheid over de Ginkelse Hei op naar de Simon Stevin - kazerne.
Ede werd in de avond bezet en van daaruit verkenden de pantserwagens in de richting De Klomp.Deze 15e compagnie vertrok later via Bennekom naar Wageningen om daar de volgende morgen deel te nemen aan de aanval op onze voorposten bij de Grebbeberg.
Pas op 11 mei rond 14.00 uur de eerste Duitse infanteristen van de 207e divisie ( 368 IR ) in Ede en omgeving aan.

» Dit bericht is geplaatst op 21 september 2004 16:53

Als de Duitse militairen op de bekende foto op de Stationsweg in Ede inderdaad Wehrmacht - soldaten zijn, kan deze foto dus pas op 11 mei zijn genomen. En niet, zoals vaak vermeld, op 10 mei.

» Deze reactie is geplaatst op 21 september 2004 16:57

http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=forum_discussiegroep&item=2983&group=1&view=all

Hajo - jij moet toch ook weten dat de onderwerpen ouder dan 3 maanden via de link boven aan de hoofdpagina te vinden zijn ...?

» Deze reactie is geplaatst op 21 september 2004 16:58

Hajo - ik denk dat niemand van die afstand kan vaststellen of dit SS is of gewoon Heer. De SS had lang niet allemaal camouflage-pakken aan. Daarnaast is dit soort discussies ook zelden zinvol omdat het antwoord nooit komt. Ik denk dat het gewoon SS was, maar wellicht was de SS aangevuld met normale landmacht soldaten. We gaan het vermoedelijk niet achterhalen.

Even zeiken. De SS valt ook onder de Wehrmacht (net als wij ons leger "weermacht" noemden). De normale landmacht is Das Heer. SS en Heer werden vaak gescheiden.

» Deze reactie is geplaatst op 21 september 2004 17:22

Ik moet niet alleen weten, maar ik WEET zelfs ook hoe je de oude berichten oproept. Maar het is echt weg, moet van ongeveer een jaar geleden geweest zijn.Ik heb toen nog de eerste reactie gegeven.

Dat er op 10 mei trouwens nog geen " normale " Duitse infanterie in Ede stond is niet zo vreemd. Deze was niet gemotoriseerd en moest dus vanaf de IJssel naar Ede lopen. Ook in Wageningen zal op 10 mei nog geen infanterie van de 207e divisie hebben gestaan.

» Deze reactie is geplaatst op 21 september 2004 18:35

Volgens mij werkt de onderstaande link prima, en ik kan het zo vinden. Het staat er echt nog.

» Deze reactie is geplaatst op 21 september 2004 18:53

Ik denk dat de SS-VT geen deel uitmaakte van de Wehrmacht, maar een door de staat onderhouden eenheid. Ze vielen niet onder het OKW en kregen ook geen wapens via de Wehrmacht. Zij hadden een afwijkende rangindeling, zij moesten hun eigen opleiding verzorgen en het oorlogsmaterieel zelf bij elkaar scharrelen.

Weliswaar verklaarde Hitler op 20 augustus 1934 dat de Reichswehr, voorloper van de Wehrmacht, de enige wapendragers van de duitse natie zou zijn. Maar zoals hij dat zo gewend was brak hij al snel zijn woord door de SS eenheden verder te bewapenen en te kazerneren.

Paul Hausser, inspecteur en bevelhebber van de SS-VT, viel rechtstreeks onder Himmler en dus niet onder het OKW. In gevechten werden bepaalde eenheden, zoals het SS regiment DF (tijdelijk) bij het 10 LK werd ingedeeld.

» Deze reactie is geplaatst op 23 september 2004 15:22

Dit ging zeker later in de oorlog op; in de meidagen viel de Waffen SS beslist wel onder het Wehrmacht commando. Overigens viel de Wehrmacht direct onder Hitler, en was het logischerwijs Hitler die de boel helemaal bestierde. Het was ook zijn idee (op instigatie van Himmler) om de Waffen SS in te delen bij het Duitse veldleger.

De indeling van de Waffen SS werd pas na Fall Gelb herzien. De bewapening werd toen ook op orde gebracht. Beide Leibstandartes (en de Verfugungsdivision) vielen in de meidagen 100% onder de Wehrmacht, sterker, ze vielen onder commando van Heereenheden (6e en 18e Armeekorps). Ze moesten zich als vechtende eenheden eerst bewijzen, en met name de LAH blonk beslist niet uit. De LDF was wel van goede stoottroepkwaliteit, en had dan ook een voorname functie in het kanonnenvlees zijn bij de Grebbeberg. Uit die rol blijkt dat men het fanatisme van de SS'ers handig vond, maar de tactiek van deze troepen niet hoog had staan. Het zou de gehele oorlog eigenlijk zo blijven. Fanatiek genoeg, maar weinig vernuftig. De SS panzereenheden zouden daarentegen een veel betere naam ontwikkelen.

Daarnaast wilde ik met mijn voorgaande opmerking maar aangeven dat Wehrmacht geen goede benaming is voor de landmacht, maar dat Heer de juiste benaming daarvoor is. Hoe je het ook went of keert qua bevelvoering - de Waffen SS was gewoon Wehrmacht of ze nou soms buiten de OKW bevelvoering vielen of niet. In de gehele slag om Rusland werd de gehele bevelvoering vanuit de Wolfschanze gestuurd. Hier werd bij mijn weten geen onderscheid gemaakt tussen SS en Wehrmacht. Dat gebeurde alleen bij speciale gelegenheden, zoals in de Ardennen en bij de inzet tegen de geallieerde legers in Frankrijk in 1944 - of als er ergens een vuiligheidje moest worden opgeknapt. Bevelstechnisch (organisatorisch) heb je denk ik wel gelijk. Vanaf eind 1940 werden de SS eenheden vaak apart aangestuurd, net als de Einsatz en Sondercommandos.

Overigens maakte het volgens mij niet uit dat ze eigen rangen hadden. De Kriegsmarine had ook afwijkende rangen; trouwens nu nog.

» Deze reactie is geplaatst op 23 september 2004 17:51

Ik ben me ervan bewust wat je bedoelde te zeggen ten aanzien van het leger en de krijgsmacht.

Oneens blijven wij het over of de SS onder de Wehrmacht viel. Zelf geef je al aan dat delen van de SS troepen werden ingedeeld bij de diverse legerkorpsen. DF bijvoorbeeld bij 10 LK. Men spreekt van tijdelijke unterstellung. Paul Hausser zegt in zijn boek, soldaten wie andere auch, eerste deel kapitel 10, p. 59 "Wohl war die Truppe (SS-VT) kein Teil der Wehrmacht, aber sehr wohl eine vom Staat unterhaltene Truppe,......"

Natuurlijk ben ik mij er met jouw van bewust dat in de praktijk troepen gezamenlijk werden voort geschoven op de kaarten. Maar deze tamelijk theoretisch bijna academische discussie lijkt mij hierbij gedaan.

Dank u, Joost Bruinsma

» Deze reactie is geplaatst op 23 september 2004 19:54

Leuk dat mijn oorspronkelijke intro nog een discussie heeft opgeleverd. Het ging mij er bij plaatsing in eerste instantie om een Duitse troepenbeweging, die ik tot nu toe nog niet kende,onder de aandacht van mede-geinteresseerden te brengen ( voor zover nodig, natuurlijk ).

» Deze reactie is geplaatst op 24 september 2004 10:45

Het laat trouwens ook zien dat niet alleen de Nederlandse troepen, die het ook nog eens zonder aflossing moesten stellen, continu in touw waren. Ook het SSregiment Der Fuhrer is vrijwel onafgebroken van 10 mei af actief geweest. Ook al was de vaart er, volkomen begrijpelijk, vanaf de aflossing op de Grebbeberg zelf door IR 322, toch wat uit. De acties in noordelijke richting droegen immers een meer " controlerend " karakter. Of is dat meer een voetbalterm?

» Deze reactie is geplaatst op 24 september 2004 11:00

Hajo, het zou best eens noodgedwongen kunnen zijn geweest. Over de indeling en de inzet van de Waffen SS eenheden (toen nog maar deels VT genoemd) was veel te doen. Er werd veel geschoven met de eenheden.het was Von Bock die perse wilde dat de zuidelijke beweging door Brabant versterkt zou worden met extra infanterie. Die was er niet. Hem werd beloofd dat indien de 9.PzDiv niet op 12 mei de Moerdijkbruggen zou halen hij versterking zou krijgen van de SS-eenheden van het 10e AK. Duidelijk bleek uit deze kwestie dat de Duitsers ook hun maximale inzet moesten plegen voor Fall Gelb. Dat LDF daarbij erg dynamisch moest zijn komt denk ik vooral voort uit het feit dat de LAH nogal negatieve kritieken ontving tijdens de veldtocht in Polen (waaraan LDF niet mee deed). Ze werden daar zelfs van het front gehaald. Het zal daarom geen toeval zijn geweest dat LDF allereerst werd ingedeeld bij de 207 ID in de wetenschap van hun taak de Grebbeberg te nemen, en als neventaak kreeg om in Brabant en Zeeland opnieuw te kunnen worden ingezet. Dat dit laatste gebeurde was vooraf aan Fall Gelb al duidelijk - maar het feit dat LDF zowel de stoottroepen leverde voor de aanval op de Grebbeberg en in het noodscenario voorkwam van het 6de Leger toont aan dat veel werd gevraagd van deze mannen. Of dit nu kwam doordat men deze mannen als "disposable" zag of dat men hun eindeloze fysieke inzet als pluspunt zag - ik weet het niet. Ik denk dat het meer uit nood geboren was dat de Leibstandartes zo dynamisch werden ingezet.

Overigens weet de heer Bruinsma wellicht waarom er zoveel kwaliteitsverschil zat tussen de LAH en de LDF. De laatste nam niet deel aan de veldtocht tegen Polen. De voornamelijk met Oostenrijkers gevulde troep werd toen nog gevormd. LAH faalde volgens Duitse opperofficieren in Polen maar had dus inmiddels wel frontervaring. LDF werd op 10 mei zonder die ervaring de strijd ingeworpen, en onderscheidde zich eigenlijk veelvuldig tijdens de meidagen door haar onverschrokkenheid. Dit leek een zeer potente groep militairen. De bij de Grebbeberg gebruikte trucs laat ik dan even buiten beschouwing. Ik heb al eens aangegeven wat ik daarvan vind.

» Deze reactie is geplaatst op 24 september 2004 12:06

Dat klinkt wel plausibel.
Trouwens even ( en dan uitsluitend ) voor de goede orde: Het SSregiment DF is uiteindelijk niet ingezet in Brabant/Zeeland, wel de SSstandarte Deutschland.
Dit laatste onderdeel doorbrak zowel de Bath - als de Zanddijkstelling.
LAH kwam via een omweg uiteindelijk bij Rotterdam terecht.

» Deze reactie is geplaatst op 24 september 2004 12:45

Dat klopt. Ze zijn volgens mij doorgestuurd naar het front bij Antwerpen, en hebben daar nog een paar flinke slagen moeten leveren met onze Belgische vrienden. De SS Gross Deutschland veroverde het zwak verdedigde Zeeland.

» Deze reactie is geplaatst op 24 september 2004 12:52

Hallo,

Kan iemand mij vertellen of de SS gelegerd is geweest in de Simon Stevin kazerne in Ede. Dit moet volgens mij ter beschikking staande gegevens nml het geval zijn geweest. Verder weet iemand iets over een SS officier die in de omgeving Ede gelegerd was met de naam Slau.

Bij voorbaat dank

» Deze reactie is geplaatst op 29 november 2004 22:15

De Duitsers hebben in 1940 de Simon Stevin-kazerne afgebouwd, compleet met schietbaan en schuilkelders. De nieuwe naam werd "Langenbergkaserne ".
In deze kazerne hebben vanaf 1941 SS-opleidingstroepen gelegen, net als in de Elias Beekman - kazerne en de nieuw gevormde Bismarck - kazerne ( een samenvoeging van een aantal bestaande kazernes, waaronder de Van Essen - kazerne en de Bergansius-kazerne ).
Op bepaalde momenten bedroeg de totaalsterkte van deze SStroepen wel zo'n 3000 man.
Ook opleidings-eenheden van de Kriegsmarine waren in Ede gelegerd.

» Deze reactie is geplaatst op 29 november 2004 23:09

Het eerder aangehaalde boek "Ede in Wapenrok" geeft alle gegevens over het doen en laten van de SS in Ede. De SS officier Slau wordt niet met naam en toenaam in het boek genoemd. Wellicht kunt u zich voor meer informatie het beste richten tot de auteurs (Evert van de Weerdt & Gerjan Crebolder) van het boek, wat welbekende en gedegen bekend staande historici zijn - zeer zeker waar het betreft de omgeving van Ede.

Uitgeverij van het boek is BDU Uitgeverij. ISBN no. 90-701506-3-8

» Deze reactie is geplaatst op 29 november 2004 23:14

Heer Grossnickel,

Mij zijn wel een tweetal SS-officeren bekend met de naam Schlau.
De naam is welliswaar anders geschreven, maar mogelijk is een van de twee degene die u zoekt.
Indien u wat meer bijzonderheden over de door u gezochte persoon heeft kan ik wellicht meer informatie achterhalen.

» Deze reactie is geplaatst op 13 september 2006 15:11

Geachte heer Grossnickel,

Na enig zoeken heb ik de door u genoemde SS-officier weten te achterhalen;

Naam : Heinrich Schlau
Geboren : 21-04-1914 te Hirschberg
SS.nr : 455432
Rang : SS-Oberstürmführer
Functie : Feldhilfsartzt
Gevallen: 27-10-1944 te Utrecht

Schlau maakt op het moment dat hij overleed deel uit van de 10e Kompanie van het SS Panzer Grenadier Ausbildungs und Ersatz Batallion 4.
Totdat het bataljon in november 1944 werd verplaatst naar de omgeving van Breslau, was de eenheid in Ede gelegerd. Het was een opleidings en reserve bataljon.
De omstandigheden waaronder Schlau is gevallen is mij nog niet duidelijk, maar wellicht achterhaal ik die nog.

Heinrich Schlau ligt begraven op de begraafplaats IJsselstein, Blok BX, Rij 4, Graf 90.

» Deze reactie is geplaatst op 15 september 2006 00:16