Discussiegroep

In zijn studie over de Nederlandse Arbeidsdienst schrijft Willem F. van Breen (titel: De Nederlandse Arbeidsdienst 1940-1945, Zutphen 2004) dat de De Bock de majeur Breunese in 1941 opvolgde als commandant van de NAD. Over De Bock meldt hij dat deze officier al voor de oorlog bij de NSB was. In 1938 was hij bataljonscommandant geworden bij het 15e R.I.

Tijdens de meidagen van 1940 lag De Bock met zijn bataljon aan de Grebbelinie. De auteur Van Breen vraagt zich af ( blz. 108) 'met hoeveel vuur en vaderlandsliefde zij (Breunese, De Bock e.a.) als officieren van het Nederlandse leger, ons land hebben verdedigd.'

Mijn vraag is of er iets bekend is over de houding van De Bock aan de Grebbe.

» Dit bericht is geplaatst op 11 december 2006 16:17

Kees Cramer schrijft in zijn boek over de gebeurtenissen in de Gelderse Vallei tijdens de mobilisatie en de meidagen van 1940 dat overste De Bock (hij was in de meidagen commandant van 15 RI, niet van een bataljon van dat regiment ) volgens zijn ondergeschikten niet deugde.
Zo keurde hij continu de gebouwde stellingen af, zodat ze op de 10e mei nog niet klaar waren. Of dit allemaal bewust zo bedoeld was is natuurlijk een ander verhaal.
Dat hij in de nacht van 12 op 13 mei hard optrad/liet optreden om de uit de voorposten teruggetrokken militairen van 15 RI weer naar hun stellingen te doen teruggaan, waarbij zich zeer emotionele taferelen hebben voorgedaan, is natuurlijk weer niet direct aanwijzing voor plichtsverzuim. Bovendien heeft 15 RI tijdens de meidagen redelijk tot goed gepresteerd.
Een echt bevredigend antwoord kan ik dus niet geven, zeker is in elk geval wel dat overste De Bock bij zijn regiment niet populair was.

» Deze reactie is geplaatst op 11 december 2006 17:22

Dank voor uw informatie heer Groenman. Ik veronderstel dat het niet populair zijn van een officier nog niets hoeft te zeggen over zijn politieke voorkeur zo die in het geval De Bock al was gebleken uit zijn stijl van bevelvoeren. Blijft over een fervent of fanatiek regimentscommandant, bovendien een man uit een familie met een lange militaire traditie, met name in Nederlands-Indië. Hij had een naam hoog te houden. Weet u toevallig ook wat de legerleiding over het optreden van De Bock heeft gerapporteerd? Ik vraag dat omdat er na de capitulatie een onderzoek werd gedaan naar het falen van de Nederlandse verdediging bij de Moerdijkbruggen. Is zulks ook geschied ten aanzien van 'de Grebbe'?

» Deze reactie is geplaatst op 12 december 2006 17:40

Uit het Stafwerk Veldleger blijkt op geen enkele manier dat Overste De Bock op enig gebied zijn taak niet naar behoren heeft uitgevoerd.
En ja, ook in het geval van de Grebbelinie heeft na de oorlog onderzoek plaats gevonden naar niet of slecht presterende officieren. Met name in relate tot de Grebbeberg en directe omgeving. Dat is natuurlijk ook logisch, omdat daar deze categorie militairen juist het meest op de proef is gesteld en in een aantal gevallen deze proef niet heeft kunnen doorstaan. Wat De Bock betreft is mij niets van zo'n onderzoek bekend. Voor alle zekerheid zal ik volgende week, als ik toch op het NIMH ben, nog eens extra bij de papieren van 15 RI kijken. Het zou me erg verbazen als daarbij iets boven water zou komen. Bij de papieren van dit regiment, die ik wel in mijn bezit heb, zit in elk geval niets belastends.
Het verhaal over die stellingen, die niet " af " zouden zijn geweest kan net zo goed in de wereld zijn geholpen door soldaten, die zich kwaad maakten over zijn voortdurende controles en orders om de boel weer af te breken en daarom een bewust verband legden met zijn veronderstelde politieke gezindheid.

Dat hij overigens al voor de oorlog openlijk tot de NSB zou hebben behoord lijkt mij onwaarschijnlijk, omdat dit aan officieren was verboden. Misschien is hij lid geweest TOT dit verbod van kracht werd? Dat hij intussen wel dergelijke sympathieen koesterde is natuurlijk een andere kwestie.

» Deze reactie is geplaatst op 12 december 2006 18:43

Hoeveel mensen zijn er tijdens de meidagen met de Militaire Willemsorde onderscheiden? En zijn er van deze soldaten nog mensen in leven?

» Deze reactie is geplaatst op 12 december 2006 22:56

Ik kan meteen het aantal MWO,s noemen, die zijn uitgedeeld aan militairen van het Veldleger ( dit bestond in hoofdzaak uit het IIe, IIie en IVe Legerkorps, alsmede de Brigades A en B ).
Er zijn er 5 uitgedeeld, allemaal aan de IIe Legerkorps, niet zo vreemd ook want dit Korps is i.t.t het IIIe en IVe LK nogal intens bij de strijd betrokken geweest.
De betrokken 5 militairen waren:
1. kapitein vd Marechaussee Gelderman
2. majoor Landzaat ( commandant van I - 8 RI )
3. luitenant-kolonel Hennink ( commandant 8 RI )
4. soldaat Toelen ( 2 - I - 8 RI )
5. soldaat Migchelbrink ( 1 - III - 8 RI )

Van soldaat Toelen ben ik niet helemaal zeker, de andere 4 zijn intussen met zekerheid overleden. Majoor Landzaat en soldaat Migchelbrink al tijdens de Slag om de Grebbeberg, zij hebben de onderscheiding dus posthuum verkregen.

Dan de andere fronten.
Daarover kan ik direct het volgende kwijt.

Rondom de strijd bij Den Haag, waarbij ook het Ie LK was betrokken zijn 8 onderscheidingen met de MWO uitgedeeld.
In verband met de strijd om en rond Rotterdam kwam het tot 4 van dit soort onderscheidingen, die allemaal gingen naar de Koninklijke Marine.
Dordrecht en het Zuidfront van de Vesting Holland staan voor 3 MWO's.

Dit is wat ik meteen voorradig heb.
Ik zal nog eens kijken naar een totaaloverzicht.

» Deze reactie is geplaatst op 13 december 2006 14:23

Soldaat Toelen is reeds overleden zie onderstaande:

Soldaat Toelen
Geboren te Druten op 1 november 1918 als zoon van caféhouder Toelen te Druten.
Overleden 5 februari 2002 te Rotterdam

Op 31 maart 1938, als dienstplichtige ingelijfd bij het 8e Regiment Infanterie.
Bij K.B. van 22 mei 1948, No. 31, benoemd tot reserve-tweede luitenant.
Bij K.B. van 26 augustus 1961, No. 86, benoemd en aangesteld tot reserve-kapitein.
Bij K.B. van 26 augustus 1961, No. 86, eervol ontslagen uit de militaire dienst.


Bij K.B. van 9 mei 1946, No. 6, benoemd tot Ridder der 4e klasse der Militaire Willems-Orde wegens:
"Heeft zich in den strijd, als soldaat-ordonnans, door het bedrijven van uitstekende daden van moed, beleid en trouw op 12 Mei 1940 op den Grebbeberg onderscheiden. Zich herhaaldelijk aangemeld, en opgetreden als ordonnans naar de voorste lijn, daarbij zelfs anderen vervangende. Voorts daden verricht van bijzonder beleid, waarbij hij telkens onder artillerie- en mitrailleurvuur kwam; is hierbij gewond geraakt. Herhaaldelijk initiatief getoond door vrijwillig het bevel over terugtrekkende afdeelingen, waarbij zich zelfs onderofficieren bevonden, op zich te nemen en deze door zijn moedig en kordaat optreden en zijn voorbeeld weer naar haar stellingen terug te brengen."

» Deze reactie is geplaatst op 16 februari 2007 11:42

Geachte heer Gerrit Jan Kleinrensink,
Over de houding van L.A.C.de Bock tijdens de gevechten op de Gebbelinie bestaan wel gegevens. Bij mijn studie over de N.A.D. ben ik die wel tegen gekomen in de dossiers. Bij zijn proces na de oorlog heeft de rechter die zaken echter buiten beschouwing gelaten omdat ze niet bewijsbaar waren. Daarom heb ik ze ook niet opgenomen in mijn boek.
Met vriendelijke groet,
Willem F. van Breen
auteur 'De Nederlandsche Arbeidsdienst 1940-1945'

» Deze reactie is geplaatst op 26 april 2007 17:06

Geachte heer Groenman,
Toen er een verbod kwam voor officieren om lid te zijn van de NSB heeft De Bock voor zijn loopbaan bij het leger gekozen.

Er zijn wel voorbeelden van officieren die het lidmaatschap van de N.S.B. de voorkeur gaven en hun ontslag uit de dienst kregen. Bijvoorbeeld de Chef Staf van De Bock hoofarbeidsleider Evert Ekker. Hij meldde zich als oud-officier bij de Arbeidsdienst direct na de capitulatie in 1940.
Met vriendelijke groet
Willem F van Breen

» Deze reactie is geplaatst op 26 april 2007 17:12

Dat De Bock voor zijn officiersloopbaan koos suggereerde ik al in mijn eerdere bericht. In die zin dat ik stelde dat hij zijn lidmaatschap zal hebben opgezegd op het moment dat de bedoelde bepaling van kracht werd.
Intussen ben ik wel benieuwd wat er na de oorlog bij genoemd proces concreet tegen hem is ingebracht, ook al kon dat dan niet bewezen worden. Ik begrijp dat een en ander in de dossiers opgenomen is. Het is natuurlijk duidelijk in welke richting deze beschuldigingen zullen zijn gegaan, maar wat is hem FEITELIJK ten laste gelegd?

» Deze reactie is geplaatst op 26 april 2007 19:39

Hr Groenman,
Alleen omdat ik kon aantonen bezig te zijn met een boek over de NAD kreeg ik inzage in de dossiers van het Nationaal Archief te Den Haag. Hij is in 1960 (76) overleden dus in 2010 wordt dit dossier vrijgegeven.
Wat De Bock feitelijk ten laste is gelegd beslaat 15 A4-tjes. Een paar feiten daaruit lichten zou een scheef beeld geven van zijn proces. In mijn boek over de Arbeidsdienst heb ik in een aanhangsel 1 zeven processen van kopstukken uit de NAD beschreven. Uiteraard ook een beknopte versie van het proces De Bock.
Een paar punten er uitlichten in het korte bestek van dit antwoord zou een scheef beeld geven van zijn proces. Het boek is in vele bibliotheken te lenen en nog steeds te koop.
De Bock is van 1932 tot 1934 lid geweest van de NSB, daarna niet meer.
Hij kreeg in 1947 vier jaar met aftrek. Ook werd hem het recht op pensioen ontzegd. Onzegging recht om bij het leger te dienen, aktief en passief kiesrecht. Dit laatste voor tien jaar.
Willem F van Breen

» Deze reactie is geplaatst op 27 april 2007 14:58

Dat is duidelijk.
Bij leven en welzijn zal ik tzt de dossiers zelf gaan inzien.

» Deze reactie is geplaatst op 28 april 2007 10:48