Discussiegroep

Onderwerp: Moerdijk Kazematten

» Dit onderwerp is gesloten
Totaal berichten: 16
4.848 keer gelezen
12 reacties
Categorie: Zuidfront Vesting-Holland en Rotterdam / Overige relevante onderwerpen
Aan de noordzijde van de Moerdijkbruggen, bij Willemsdorp, lagen een aantal kazematten. Hoeveel waren het er eigelijk ?

Willemsdorp 1 - ten noorden van de spoorbrug, ongeveer 500 meter ten noorden van de brug
Willemsdorp 2 - aan de noordzijde van de verkeersbrug
Hollandsch diep 1 - aan de westzijde van de Dordtse Kil
Hollandsch diep 2 - aan de noordzijde van de spoorbrug

Waren er meer kazematten - even de kleine groepsschuilplaatsen aan de binnenzijde van de dijk niet meegerekend ?

Zover ik weet zijn er alleen foto's bekend van de kazemat Willemsdorp 2 http://www.grebbeberg.nl/dordt/fotosdordt/img807_293.html)

Heeft iemand wel eens foto's gezien - destijds genomen - van de andere kazematten... Hoe zagen die er uit ?
» Dit bericht is geplaatst op 2 april 2007 18:40
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Er waren nog twee zware mitrailleurkazematten op circa 500 meter van de noordzijde, op een uitbouw [dwars-pier] bij de verkeersbrug. Deze werden bezet door 11MC. Echter de stukken waren op 10 mei niet in de kazematten opgesteld, vanwege het feit dat 11MC over M.18 mitrailleurs beschikten.

Willemsdorp I en II waren B-type kazematten met een kanon van 5 no.2 en een zware mitrailleur. De kanonnen werden door de Politietroepen bediend. De mitrailleurs door MC-3GB.

HD1 en 2 waren VIS kazematten, beiden met een zware mitrailleur uitgerust. MC-I-28RI bediende de mitrailleurs in beide kazematten. HD1 lag aan de overkant van de Kil, in de Hoekse Waard.

Het kanon van 5 no.2 was een AI doorontwikkeling van de HIH Siderius kanon van 5 no.1. Het was een 47 mm anti-tank stuk dat ook brisantgranaten kon afvuren.

Naast deze kazematten waren er slechts pyramides gebouwd. Veertien stuks aan de zuidzijde van het Eiland van Dordt [het gros is nog te zien] en enkele in Amstelwijck.
» Deze reactie is geplaatst op 2 april 2007 19:02
Totaal berichten: 16
Hartelijk dank voor u verhelderende informatie! :)

Op de kaarten die ik heb gekopieerd uit het 'strijd op Nederlands grondgebied' (de boekwerken heb ik helaas niet m.u.v. het deel over Rotterdam) staat inderdaad een intekening van bunkers - aan weerskanten één. Ben ze volgens mij in de boeken die ik bezit nog niet tegen gekomen.
Ik dacht eerst dat het om een soort afsluiting ging - zoals b.v. op de Nijmeegse brug was aangebracht.

Begin me nu wel te twijfelen of de kazamat op de foto waar de Duitsers de tekst 'II./ Fallschirmjager Regiment 1' hebben geschreven nu nog wel de Willemsdorp II bunkers is of dat het niet een van de bunkers in de vooruitgeschoven stelling. Misschien kunt u dit voor mij nog ophelderen.
» Deze reactie is geplaatst op 2 april 2007 19:35
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Nee, dit is duidelijk de Willemsdorp II kazemat, daar hoeft u geen twijfel over te hebben. Zie foto http://www.grebbeberg.nl/dordt/fotosdordt/gfx/normal/136_b2.jpg

Wat bedoelt u trouwens met vooruitgeschoven stelling?

De beide B-type rivierkazematten kennen hun gelijken niet, althans niet in deze omgeving. Zij waren bedoeld de beide bruggen tegen overschrijden te beveiligen. De beide stukken 47 mm konden de lengterichting van de respectievelijke bruggen bestrijken.

De beide mitrailleur VIS kazematten waren voor een kruisvuur rond het noordelijk landhoofd bedoeld. Vandaar dat eentje op de westzijde van de Kil oever was geplaatst.

De beide kazematten op de pier waren 500 meter van het noordelijk landhoofd verwijderd. Dit waren gewone mitrailleurkazematten. Als u dit bedoelde met vooruitgeschoven stelling dan is uw vraag hierbij opgehelderd.

Ter voorkoming van lichte maritieme actie, van bijvoorbeeld stormboten of kikvorsmannen, waren beide sloepen in dienst gesteld. Deze werden bemand door Torpedisten van de Vaartuigendienst Willemsdorp, en hadden een M.18 zMG op dek gemonteerd. Deze scheepjes hebben slechts op vliegtuigen kunnen vuren, en hebben daarna geen rol gespeeld. Het detachement zorgde ook voor de veerdienst bij Hotel Willemsdorp richting Brugzicht [Hoekse Waard]. Het gehele detachement Vaartuigendienst werd gecommandeerd door eerste luitenant Westerman en viel onder het commando Wieldrecht-West.
» Deze reactie is geplaatst op 2 april 2007 20:39
Totaal berichten: 16
Met de vooruitgeschoven stelling bedoel ik hetzelfde als wat u beschreef met: - De beide kazematten op de pier waren 500 meter van het noordelijk landhoofd verwijderd....

Worden de akties van de bezettingen van die kazematten op de pier wel genoemd in Brongers boek (ofeen ander boek) ?

Zijn er daarnaast nog restanten overgebleven van de kazematten? Er staan - afgezien van de schuilbunkers- nog wel bunkers maar zijn dat Nederlandse of later door de Duiters gebouwde bouwwerken ?
» Deze reactie is geplaatst op 2 april 2007 21:18
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Er is op de bewuste pier nauwelijks actie geweest. De bezetting was - op enkele piketten na - volledig ondergebracht in het barakkenkamp bij Willemsdorp. Generaal van Andel - commandant van Vesting Holland - had verzuimd de eenheden alhier in de hoogste staat van paraatheid te brengen. Daardoor waren slechts enkele piketten aanwezig op de pier. Van daaruit is geen weerstand gepleegd, voor zover de annalen weergeven. 11MC is wel betrokken geweest bij de gevechten tegen de Duitsers, maar dat was op het noordelijk landhoofd. Brongers bespreekt de kazematten verder niet in zijn boek.

Er zijn geen restanten meer van Nederlandse rivierkazematten meer voor zover ik weet. Wel is nog een Duitse bunker aan de noordzijde en aan de zuidzijde te zien. Aan de zuidzijde zit deze oost van het spoortalud. Die aan de noordzijde is vanaf de A16 nog zichtbaar en heeft de werkzaamheden aan de weg en de HSL overleefd.
» Deze reactie is geplaatst op 2 april 2007 21:33
Totaal berichten: 103
Aan de noordzijde bevinden zich aan de A16 jant 2 bunkers, de grote die duidelijk zichtbaar is en meteen naast het spoor, nagenoeg niet zichtbaar vanaf de A16 een tweede, kleinere. Dit is voor zover ik weet ook een Duitse bunker. Daarnaast aan de andere zijde alleen Pyramides.
» Deze reactie is geplaatst op 2 april 2007 22:28
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Aan de zuidzijde is een type 621 te zien. Een personeelsbunker.

Aan de noordzijde - vanaf de A16 zichtbaar - een type 622. Ook een personeelsbunker.

De Nederlandse rivierkazemat naast het spoor was door de Duitsers omgebouwd tot een MG stand. Deze is met de recente spoorwerkzaamheden verwijderd als ik het goed heb - of onder het zand verdwenen. Toen ik recent in het gebied bezig was met wat landschapverkenningen kon ik de voormalige kazemat in elk geval niet meer vinden.

Aan de Kil liggen dacht ik nog twee zogenaamde Tobroek bunkers.
» Deze reactie is geplaatst op 3 april 2007 12:27
Totaal berichten: 22
Wat mij uit de voorgaande discussie nog niet helemaal duidelijk is geworden, is welke kazematten aan de Hollandse zijde van de Moerdijk nog te benaderen zijn zonder op het terrein van de spoorwegen en A16 te komen.

Volgens mij gaat het hierbij alleen nog om de grote platte bunker die vlak tussen de A16 en het spoortracé (noordelijke oprit spoorbrug) gelegen is en zoals Allert stelt de bouwwerkzaamheden heeft overleefd. Daarnaast is de in Willemsdorp op de pier bij de jachthaven gelegen kazemat nog te benaderen. Aan de Brabantse zijde is daarnaast onderaan aan de dijk (in de dijk gebouwd, naast het spoor)nog een bunker te zien.

Kan iemand bevestigen wat ik nu nog mis (de recentelijk verdwenen bunker?).
Bvd voor de reacties.
» Deze reactie is geplaatst op 6 april 2007 10:17
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Daarnaast zo'n twaalf pyramides, grotendeels langs de dijk en twee stuks bij De Engel plus nog eentje aan het spoor. Allen aan de noordzijde, en allen Nederlands van oorsprong. Nederlandse verdedigingskazematten zijn allemaal verdwenen helaas. Alhoewel best logisch.
» Deze reactie is geplaatst op 6 april 2007 10:24
Totaal berichten: 22
Helder antwoord Allert, in aanvulling hierop nog het volgende.

Op het eiland van Dordrecht bevinden zich vanaf de noordzijde van de Moerdijk in noordoostelijke richting langs de dijk weglopend op gezette afstanden ook traditionele bunker met een vooringang welk linksom afslaat en waar recht voor de ingang een geschutsopstelling plaatshad. Deze bunkers zijn eveneens op andere plaatsen op het eiland aan te treffen overigens vrijwel alle gericht in west of noordwestelijke richting (qua richting van de ingang).

Ik weet dat dit schuil cq. opslagbunkers waren welke beperkte bewapening konden bevatten. Wat ik na lezing van de boek over Winkelman (goede tip trouwens!) niet goed kan plaatsen is wat de functie en achterliggende strategische waarde van deze bunkers in dit gebied was. Duidelijk in het boek wordt dat de strategische betekenis van de Moerdijk bekend was en dat hier versterkingen waren maar met grootscheepse luchtlandingen in dit gebied van de vesting Holland werd geen rekening gehouden (sterker nog, men was niet paraat op 10 mei ondanks de dreiging). Als dit minder van betekenis werd geacht hetgeen in het boek naar voren komt, waarom zijn deze opstellingen dan over het gehele eiland van Dordrecht aanwezig? Op mij komt dit tegenstrijdig over omdat ze m.i. duiden op mogelijke luchtlandingen of op zijn minst deze indruk wekken.

Ben benieuwd naar de feiten.
Bvd voor ieders bijdrage.
» Deze reactie is geplaatst op 10 april 2007 23:55
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Frank, het betreft de eerder genoemde pyramides, groepsschuilplaatsen. Deze hadden geen defensieve bewapening, anders dan een geweerschutter gat bij de ingang. Deze schuilplaasten waren bedoeld voor de eenheden die langs het zuidfront de defensielijn vormden. om deze schuilplaatsen waren semi-permanente veldversterkingen ingericht voor de militairen. De in/uitgangen waren allen noordelijk gericht, omdat het vijandelijk vuur uiteraard vanuit het zuiden werd verwacht. De defensie was ingericht op vijandelijke actie van de overkant van het Hollands Diep. Daarom ook geen betonnen versterkingen aan de zuidzijde van de bruggen.

Deze kazematten hadden uiteraard geen direct strategische waarde. Ze maakten deel uit van een defensiegordel langs het zuidfront Vesting Holland. De opstelling van de troepen op het Eiland van Dordt, Hoekse Waard en zo volgend tot de kust, was immers allemaal eccentrisch gericht op een vijand die Vesting Holland - op een conventionele wijze - wilde binnendringen. Ofwel in het geval van Moerdijk, vanaf de overkant van het Hollands Diep. De defensie was inderdaad nauwelijks ingesteld op luchtlandingen van enige omvang. Dat was bij alle Nederlandse verdedigingslinies het geval. Er was nauwelijks diepte in de verdediging [permanente en semi-permanente versterkingen] en men was louter frontgericht opgesteld. Hier en daar met gebruikmaking van flankerende opstellingen. Moerdijk was geen uitzondering, alleen hier werd het nadrukkelijk bestraft.

Op zich was het feit dat men geen rekening hield met grootschalige luchtlandingen niet zo heel bijzonder. Het fenomeen van massale luchtlandingen was immers nog volkomen onbekend. Tactisch gebruik makend van dit middel hadden de Duitsers in Noorwegen en Denemarken enkele successen geboekt, en als antwoord daarop werden vooral rondom de vliegvelden extra maatregelen genomen.
» Deze reactie is geplaatst op 11 april 2007 08:46
Totaal berichten: 17
Dag dames/heren,
Enkel van de brugkazemat bij de autobrug is niets meer te zien, ik heb echter begrepen dat er nog delen van deze kazemat (net als wat resten van Duitse bunkers) in het talud van de nieuwe autobrug zitten.
De Brugkazemat bij de spoorbrug is nog te bezoeken zonder dat je over terrein van de spoorwegen hoeft, hij is echter wel door de Duitsers omgebouwd (de schietrichting is omgedraaid -de Duitsers hielden er iets andere strategie op na-).
De Vis Kazemat bij de spoorbrug is nog wel te zien en is met veel moeite ook te betreden maar dan moet je wel over NS terrein, laatste keer dat ik er was (een maandje geleden ofzo) waren de hekken nog niet af (of gesloopt/gestolen) en kon er makkelijk naar de kazemat gewandeld worden, op de bunker hebben de Duitsers nog een Flakbedding gebouwd.
De brugkazemat bij Strijen is ook toegankelijk en zelfs een provinciaal monument, net als bij de andere viskasemat bij de spoorbrug is hij met moeite te betreden.
Van alle pyramide's op het eiland van Dordrecht zijn er "maar" een stuk of 5 verdwenen, van sommige zijn alleen de funderingsplaten te vinden.
Aan weers kanten van de Moerdijkbruggen zijn nog Duitse werken te vinden, aan de Brabantse zijde is nog een 621 en wat antitankversperringen.
Aan de Dordtse kant staan er gelukkig wat meer, o.a. een 622 die als kompagnies hoofdkwartier dienst deed, verder enige tobruks en enkele grote manschappenbunkers.
mocht je nog meer vragen hebben hoor ik het wel.
Groeten Jack Koorneef.
» Deze reactie is geplaatst op 19 juni 2007 21:38
» Dit onderwerp is gesloten
2554