Discussiegroep

Goedeavond,

Ik heb een vraag over de terugtrekking van de grebbelinie naar de waterlinie. Is er iets na te lezen of kunnen jullie vertellen wat de voorbereiding was op deze terugneming? Was al bekend welke eenheden en welke stukken geschut waar gelegerd werden? Is ook bekend wat er was voorbereid in de waterlinie zelf. De waren innudatiesluizen waren geopend maar waren de fortificaties al voorbereid op hun bezetting? Waren er al loopgraven?

Ik ben reuzebenieuwd naar jullie antwoord

mvg Thomas

» Dit bericht is geplaatst op 22 januari 2008 19:15

De genoemde terugtocht was op 10 mei 1940 strikt genomen niet voorbereid. Het laatste boek van Brongers, Generaal Reynders Een miskend bevelhebber, ISBN-nummer: 90-5911-603-8 geeft een goed beeld hoe de gedachten bij het opperbevel ten aanzien van de verdediging van de Grebbelinie in de loop der tijd zijn vervormd.

Even heel grof gezegd kwam het er op neer dat het verdedigingsplan van Reynders voorzag in een terugtrekkende beweging van de troepen uit de Grebbelinie op de historische verdedigingslijn; de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze liep vanaf het IJsselmeer bij Muiden over de Loosdrechtse Plassen, volgde de oostrand van de stad Utrecht en ging verder langs Vreeswijk, Everdingen en Leerdam naar Gorkum.

Met het ontslag van Reijnders verviel min of meer zijn verdedigingsplan. Het plan van Winkelman voorzag dus in principe niet in een voorbereide terugtrekkende gang van de troepen, er moest namelijk worden standgehouden in de Grebbelinie. Hij voorzag dat een terugtrekkende beweging door de inmiddels gestelde inundaties over smalle wegen die deels dus onder water stonden een hachelijke onderneming zou zijn. Er zou een enorme verkeersopstopping komen waarbij men ernstig rekening diende te houden met aanvallen van vliegtuigen die op de colonnes vrij spel zouden hebben.

Zoals bekend werd tot Reijnders ontslag wel gewerkt aan de verdediging van de NHW maar in de laatste fase dus niet meer en daar heeft de stellingbouw en de verdere voorbereidingen van de verdediging van die linie danig onder geleden.

De hele planning van Reijnders inzake het teruggaan op de NHW was uiteraard nog voorhanden, dus daar werd op het laatste moment natuurlijk dankbaar gebruik van gemaakt toen bleek dat het verdedigingsplan niet (goed) werkte.

Gelukkig heeft de NHW uiteindelijk haar verdedigingswaarde nooit behoeven te bewijzen. Dan zou Utrecht immers frontstad zijn geworden en wie weet hoe haar centrum er dan nu had uitgezien, waarschijnlijk een groot Hoog Catharijne zonder de Dom. Gelukkig kunnen wij ons dat heden niet goed voorstellen.

» Deze reactie is geplaatst op 22 januari 2008 23:38