Discussiegroep

Onderwerp: Rivierkazematten Lent

Totaal berichten: 11
4.674 keer gelezen
11 reacties
Categorie: Slag om de Grebbeberg en Betuwestelling / Mobilisatie en interbellum
Op de website "De Slag om de Grebbeberg" staat onder "De Betuwestelling" bij verdedigers de volgende tekst: "Deze vielen onder de kleine maritieme Groep Lent, waar bovendien een detachement Politietroepen onder viel die twee rivierkazematten [elk een kanon van 5 en een M.08 zware mitrailleur] bemanden."
Ik kan er overheen hebben gelezen, maar bij Lent staan (en voorzover ik de situatie ken, stonden ook in 1940) drie rivierkazematten. Aan de oprit van de Spoorbrug, de oprit van de Waalbrug en aan de dijk van Lent naar Bemmel, nabij Lent.
Welke twee rivierkazematten wordt bedoeld en wat is bekend over de bemanning van de derde rivierkazemat?

Ik ben momenteel bezig met een inventarisatie van de overblijfselen van de gehele linie tussen Lent-Bemmel-Huissen ivm met de dreigende sloop/verplaatsing van drie kleine kazematten langs de N15 bij Bemmel.
Dus informatie over de gehele linie is welkom. Oorspronkelijke locatie van alle kazematten is bekend.
» Dit bericht is geplaatst op 25 maart 2011 09:41
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Ha Wilco.

Ik denk dat de zaak wat semantisch ligt. Onbekend is me even of er nu één of twee kazematten bij de spoorbrug stonden. Ik weet wel dat er in elk geval één stond, die beide kanten op kon vuren. Ik houd het even op twee kazematten, maar het kan er dus ook slechts één zijn geweest. Zou ik dit weekend even in moeten duiken.

De spoorbrugkazemat(ten) werden tot Lent-Zuid gerekend. Zij waren slechts met zware mitrailleurs bewapend. Die werden in de regel door MC manschappen van de infanterie bezet. Dat zal ook het geval zijn geweest bij de beide Lent-Zuid kazematten.

De beide verkeersbrug kazematten (Lent Oost en Lent Midden) hadden wel een kanon. Die kanonnen in de rivierkazematten werden door Politietroepen bediend. Wel lijkt het mij overigens aannemelijk dat er één of twee man van de Politietroepen bij Lent Zuid zaten voor het vernielen van de brug. Overigens was er ook nog een vernielingsdetachement van de genie, als ik het goed heb.

Kortom, het is beter dat we het aanpassen door te stellen dat twee van de drie (of vier) kazematten door Politietroepen werden bezet, en de andere(n) door gewone infanterie.
» Deze reactie is geplaatst op 25 maart 2011 10:49
Totaal berichten: 11
Bedankt Allert, ik zal nog eens even in de boeken duiken die ik zelf heb. Voor zover ik weet was er bij de spoorbrug maar één kazemat, Lent West. Ik zou even moeten gaan kijken voor wat de schietgaten betreft. Vlakbij de kazemat zat overigens nog een klein fort verborgen in het brughoofd. De restanten zijn er nog steeds van te zien.

Lent midden staat (en stond) direct langs de weg van de verkeersbrug oprit en vuurt recht op de oprit. Lent Oost staat en stond in het weiland ten Oosten van Lent en kon zijlings op de brug vuren.

Het Nationaal Archief heeft in haar inventaris ook drie kazematten bij Lent:

N201-N201a Kazematten van gewapend beton nabij Lent. Gedrukt.
z.j. 3 bladen
1. Kazemat "Lent-Oost".
2. Kazemat "Lent-Midden".
3. Kazemat "Lent-West".

Van Lent West weet ik overigens wel dat deze een schaakbord camouflage had. http://www.verdedigingswerken.nl)
» Deze reactie is geplaatst op 25 maart 2011 11:22
Totaal berichten: 1
Misschien kunnen anderen aanvullen, alle details zijn welkom.

Ik heb nu definitief uit de boeken:

1. Kazemat "Lent-Oost".
commandant Sergeant Monkel
2. Kazemat "Lent-Midden".
commandant Sergeant Schalk, Korps Politietroepen.
3. Kazemat "Lent-West".

en Groeps-commandant Lent Sergeant-majoor J.G. Jansen.
» Deze reactie is geplaatst op 27 maart 2011 22:48
Totaal berichten: 11
Volgende aanvulling heb ik te melden.

1. Kazemat "Lent-Oost".
commandant Sergeant Monkel
2. Kazemat "Lent-Midden".
commandant Sergeant Schalk, Korps Politietroepen.
Schalk ontving de Bronzen Leeuw voor zijn aandeel in het vernielen van de Waalbrug tussen Lent en Nijmegen op 10 mei 1940 vlgs KB Nr.6, 22 juni 1948
3. Kazemat "Lent-West".

en Groeps-commandant Lent Sergeant-majoor J.G. Jansen.
» Deze reactie is geplaatst op 8 april 2011 17:18
Totaal berichten: 2
Beste allen,

Als plaatselijke bewoner fiets ik dagelijks langs de kazemat op de spoordijk bij Lent en ik kan jullie mededelen dat deze slechts één schietgat heeft voor een mitraileur met als schootsrichting zuid (spoorbrug). Deze kazemat heeft dus geen schietgat aan de achterzijde. De beide andere kazematten staan ten oosten van de Waalbrug (eentje direct naast de weg op het talud en de ander verder naar het oosten achter de dijk) en hebben beiden een schietgat voor mitrailleur en kanon (schootsrichting zuid, Waalbrug). Ook deze twee kazematten kennen bij mijn weten geen schietgat aan de achterzijde. Meer informatie is ook terug te vinden in het boek 'Kazematten in het Interbellum' van H.R. Visser. Dit boek is sowieso aan te raden.
» Deze reactie is geplaatst op 19 april 2011 11:53
Totaal berichten: 5
Allert, Wilco,
Alle kazematten die onderdeel waren van de Strategische Beveiliging (waaronder ook de drie rivier-/brugkazematten in Lent) werden bezet door leden van het Korps Politietroepen, zowel de mitrailleurs als de kanonnen. Dit heeft alles te maken met het feit dat de minister geen gebruik wilde maken van (extra) dienstplichtigen, dit betekende namelijk een wijziging van de Dienstplichtigenwet. Daarom werd gekozen voor Politietroepen.
Overigens bezit Lent een unieke brugkazemat, deze heeft, in tegenstelling tot alle andere, geen plek voor een 5cm kanon. (bron: De kazematten van de Strategische Beveiliging en wat ervan over is door J.S. van Wieringen, januari 1994)
» Deze reactie is geplaatst op 22 juni 2011 13:07
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Koen, dat is niet helemaal juist. Je moet onderscheid maken tussen de mobilisatieperiode en de periode voordien. Tijdens de mobilisatieperiode werden de meeste zware mitrailleurs door leden van MC's bezet, van eenheden die de nabij gelegen rivierdefensie tot taak hadden.

Ik had in mijn eerste bericht ook al aangegeven dat bij Lent een kanonloze rivierkazemat stond.
» Deze reactie is geplaatst op 22 juni 2011 16:43
Totaal berichten: 5
Allert, dat is nieuw voor mij. Uit de gevechtsverslagen die ik heb gelezen van de politietroepen (allen noordelijk deel van de IJssellinie) blijkt dat niet. Bij het loslaten van de linie werden toen alle mitrailleurs door de politietroepen overgedragen aan de MC-compagnie. Dus deze werden wél bediend door de politietroepen. Mogelijk dat dat elders anders was.
» Deze reactie is geplaatst op 22 juni 2011 20:57
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Koen, de inzet van de Ptr verschilde nogal (muv de landmacht kanonnen van 5 die altijd door hen werden bemand). Aan de Maaslinie waren er ook lichte mitrailleurposten van Ptr bij veerpunten, opgesteld in kazematten en SPO. Aan het Zuidfront werden de zware mitrailleurs in de gecombineerde kazematten door infanterie bezet. Bij Willemsdorp werden alle zMG opstellingen in de rivierkazematten, op één kazemat na (waar ik geen uitsluitsel over heb), door mannen van MC 3.GB bezet. Bij Keizersveer waren het mannen van de MC van 6.GB die de zware mitrailleurs bedienden.

Wat Groningen betreft is wel zeker dat er een detachement in de staf van de Territoriaal Bevelhebber was opgenomen, onder een KMAR officier. Kan zijn naam wel opzoeken, als dat nodig is. Dat detachement is tijdens de meidagen via de Wonsstelling en de Afsluitdijk naar noordwest Nederland afgedropen.
» Deze reactie is geplaatst op 23 juni 2011 01:40
Totaal berichten: 1
Ik zocht naar een foto van een kazemat, daar ik een relaas van mijn vader (G.A. Schalk) gedigitaliseerd heb die destijds het bevel voerde over kazemat Lent Midden, en stuitte daarbij op deze Discussiegroep. Wellicht is er interesse voor dit nog nimmer gepubliceerd verslag, waar ik tevens een paar kranteknipsels aan toegevoegd heb.

Ik zal de inleiding en een stukje van het verslag "De Stem uit de Bunker", hier onder inplakken.
Mijn e-mail account is defect: ik hoop maandag weer te kunnen mailen en kan ik eventueel het gehele document toesturen.

Oudstrijders die dit leest, denk met mij nog eens terug aan de plaats en de dag waar wij tezamen de vuurdoop ondergingen. Er is fel gestreden.
Op die plaats hielden wij een dag stand tegen een veel sterkeren vijand die ons verraderlijk aanviel. Wij hadden geen tijd meer om onze familie of bezit in veiligheid te brengen. Onze vrijheid stond op het spel. Ons leven was de inzet. De winst ging verloren.
Was het dan sport ? Daar was het te ernstig voor. Alleen de herinnering blijft over. Hier volgt een episode uit de eerste linie.

Er bestond voor 1940 een korps Politietroepen dat deel uitmaakte van het Nederlandse leger.
Kort voor de Duitse inval was het in hoofdzaak belast met de bewaking en de verdediging van de strategisch meest belangrijke punten van ons land.
Zo waren alle meer of minder belangrijke bruggen, wegkruisingen enz. onder hun bijzonder toezicht gesteld.
In de vier jaren die vooraf gingen aan de 10e Mei 1940 is er van hen die er toe behoorden niet weinig gevraagd.
Zij die tot dit model korps hebben behoord, zouden u kunnen verhalen van de lange diensten tijdens koude en hitte op de meest eenzame posten.
Wie herinnert zich niet uit die tijd de man in de keurig grijsgroene uniform met de witte nestel in enkelvoud. De wachters op Neêrlands bruggen.
Wie zal verhalen van de nachten, doorgebracht in kazematten en bunkers. Ze waren vaak saai en eentonig, maar plicht ging voor alles.
Ik meen niet te overdrijven wanneer ik zeg dat zij ook tot het laatst en overal hun plicht hebben gedaan.
Op die belangrijke punten hadden zij inderdaad een belangrijke taak te vervullen.
Het is alleen zo jammer dat men zo weinig meer leest of hoort van hen, die in de Mei¬dagen van ‘40 in de voorste lijn de spits hebben afgebeten.
Is het omdat ons leger kort daarop moest capituleren ? Mogelijk wel, maar daarom zijn er niet minder daden verricht die aan de vergetelheid dienen ontrukt. Zij mogen zelfs van meer belang geacht worden dan een groot deel van het gebazel over ondergronds werk, dat veelal enkel in de eerzuchtige brein van de vertellende, is uitgevoerd.
Of zijn maar alleen zij helden die bij hun werk zijn gesneuveld, aangevuld met degenen die voor de moei¬lijkheden opzij gingen en onderdoken ?
Neen, nogmaals, neen.
Maar hij, die zijn plicht deed, verdient tenminste waardering. Dit komt ook toe aan het korps Politietroepen, al werd het als een van de eerste door de bezetter op¬geheven op 15 Juli 1940.
Tientallen dapperen waren voor de eer van het land ge¬vallen.
Ik denk hierbij aan de mannen die in de kazemat bij Katwijk aan de Maas sneuvel den, evenals bij andere rivierovergangen van de Maas en de IJssel.
Hun gedachtenis blijve in ere.
Niet overal echter was het lot der verdedigers zo tragisch, maar daarom niet minder spannend.
Op meerdere plaatsen werd de Duitse indringer partij gegeven zoals zij dat niet in die dagen bij ons hadden verwacht.
De Duitse opmars in 1940 ontwikkelde zich al spoedig in twee richtingen. De ene ten Zuiden van Nijmegen en de andere ten Noorden van Arnhem. Het laat zich denken van hoeveel belang het voor hen geweest zou zijn indien zij daarbij nog hadden kunnen beschikken over de belangrijke verbindingsweg tussen die twee legers, nl. de weg Nijmegen-Arnhem.
Dit werd hun echter bij Lent belet; dank zij de plichtsgetrouwe wijze waarmede ieder soldaat die in die dagen streed, zijn best heeft gedaan.
Ongeveer 300 meter ten Noorden van de Waalbrug, in het dorpje Lent, staat in de bocht van de weg een kazemat.
Deze bunker werd in 1936 gebouwd, heeft drie verdiepingen en was in 1940 bewapend met een kanon van 5 cm. kaliber en een zware mitrailleur.
Thans zijn zijn schiet gaten dicht¬gemetseld en is het van binnen niet meer dan een vunzig hol, maar sporen van '40 staan nog duidelijk op zijn voorgevel.

Een episode uit de eerste linie

Het was een prachtige Meimorgen, de 10e Mei 1940.
Om 2 uur in de ochtend werd ik reeds gewekt. Over een uur moest ik als commandant, de kazemat midden te Lent hebben bezet. De 4 uren slaap had ik, evenals de zoveel daaraan voorafgegane nachten, in het groepsgebouw door¬gebracht.
Ik dacht bij het opstaan aan mijn bijna vierjarig dochtertje, dat met een zware longontsteking te Nijmegen in het ziekenhuis lag.
Maar het vaderland riep!
Het zou immers maar weer tot 8 of 9 uur in de morgen duren en dan konden wij toch weer wat rusten. Wij hadden dat zo al een jaar of drie op ongeregelde tijden meegemaakt.
Wij dachten wel aan oorlog, maar waanden hem toch steeds veraf en voor anderen.
Vijf minuten voor drie 's morgens was de bezetting van 12 man gereed en gaf ik dit bericht door aan de groeps¬commandant. Na het kanon en de zware mitrailleur, die als vuurkracht in de bunker waren opgesteld, te hebben ge¬controleerd, hield ik nog een korte intensieve oefening met het personeel.
Alle wapens waren geladen; de gasmaskers aan de slangen gekoppeld. “Ze kunnen komen" zeiden we nog, toen opeens onze aandacht werd getrokken door motorgeronk van vliegtuigen. Met een paar manschappen ging ik naar buiten.
Hoewel het schemerig was, zagen we duidelijk enige vliegtuigen overkomen. Van een overval was ons niets bekend,maar bet kwam mij toch verdacht voor. Terstond liet ik doorgeven: "Vliegtuigen van Oost naar West. Hoogte 2000 meter. Kentekens niet te onderscheiden.”
Nog was bet geronk der eerste machines in onze oren niet verstomd, of een escadrille bommenwerpers volgde vanuit dezelfde richting.
Daarna groeide de massa vliegtuigen van allerlei type aan, over een voor ons onzichtbare breedte van 10 km., tot ontelbaar.
Het geheel maakte op mij een enorme indruk.
Hoorbaar dacht ik: "Dat betekent een massa-aanval op Engeland, met schending van onze neutraliteit".
Nu ging ik zelf aan het telefoontoestel. Daarna rende ik weer naar buiten om het machtige schouwspel gade te slaan. Toen zag de hemel zwart; de lucht trilde en de aarde daverde. Als aan de grond genageld staarden wij omhoog. De zware Junckers dreven statig door de lucht ,omzwermd door pijlsnelle jagertjes.
Het was of alles verstomde bij een zo grandioze aan¬blik.
» Deze reactie is geplaatst op 23 juni 2011 16:09
Totaal berichten: 5
Bart, dat vind ik zeker interessant. Als je dit zou willen/ kunnen mailen, dan houd ik me zeker aanbevolen!
» Deze reactie is geplaatst op 24 juni 2011 08:48

Plaats hier uw reactie

Opgelet: We behouden ons nadrukkelijk het recht voor om nieuwe berichten of reacties die voor de thematiek van onze websites en de discussiegroep irrelevant zijn, onbetamelijk of onbegrijpelijk geformuleerd zijn, ongewenste politieke of commerciële lading hebben of inbreuk maken op de privacy van nog levende personen niet te plaatsen. Uw reactie zal pas na goedkeuring door de beheerders zichtbaar zijn in de discussiegroep.

De inhoud van berichten - en daarin vermeldde gegevens en personalia - wordt na publicatie niet gewijzigd en/of verwijderd, tenzij daarvoor een dwingende aanleiding is. Berichtenschrijvers zijn zelf verantwoordelijk voor het toetsen van de inhoud van hun berichten voordat deze worden gepost.

Zie voor meer informatie de Gebruiksvoorwaarden. Tevens verzoeken wij u om kennis te nemen van de FAQ (veelgestelde vragen), wellicht dat uw vraag daar al beantwoord wordt.

Wenst u een gescande foto of ander beeldmateriaal op te nemen bij uw bericht, e-mail deze naar info@grebbeberg.nl en wij verzorgen de plaatsing (meestal nog dezelfde dag).

Bericht:   * 
Uw naam:   * 
 
E-mailadres:     * 
Om ongewenste (spam)berichten op onze website te beperken vragen wij u hieronder een eenvoudige controlevraag te beantwoorden. Berichten worden alleen geaccepteerd indien deze vraag correct is beantwoord.
1 + 1 =     * 
*) = verplicht veld  

2554