Discussiegroep

Onderwerp: Administratief personeel en klewang

Totaal berichten: 50
3.389 keer gelezen
15 reacties
Categorie: Overig Mei 1940
Goedendag,

Dhr. Groenman heeft mij onlangs erg goed geholpen om het een en ander op te helderen over de gang van zaken tijdens de meidagen van 1940 betreffende mijn grootvader. Zo zijn we er achter gekomen dat hij een administratieve functie had binnen het stafkwartier.

Nu staat op de staat van dienst dat hij als bewapening een klewang had gekregen. Liep al het administratieve personeel met een klewang rond? En was deze klewang hetzelfde model als de officieren en onder officieren bij zich droegen? Of een kleiner model, dat misschien wat handiger was op kantoor (om het zo maar te zeggen)

Mvg.
» Dit bericht is geplaatst op 26 juni 2011 14:59
Totaal berichten: 50
PArdon even mijn bericht rectificeren.

Dhr. van Groenman is van mening dat mijn grootvader mitraillist was rondom het stafkwartier ter bewaking en de NIMH is er stellig van overtuigd dat het om een administratieve functie ging.

excuses
» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2011 15:53
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
De klewang was een archaïsch item in het Nederlandse leger anno mei 1940. Een erfenis uit het koloniale verleden, maar sterk verankerd in zelfs de uitrustingstraditie van het vaderlandse militaire metier. Het is tamelijk lachwekkend anno nu je te realiseren dat alle officieren en vele onderofficieren met de onhandige klewang moesten sjouwen in de meidagen, maar het was wel een gegeven. Slechts weinige hadden het 'privilege' om in plaats van de klewang de kortere en praktischer 'stormdolk' te kunnen en mogen dragen.

Het was het treurige epos rond Atjeh dat eind 19e eeuw de klewang massaal deed invoeren in het Nederlandse leger, hoewel in het KNIL ook de inheemse kris werd gevoerd, zij het dat de meeste militairen die dienden inheemse soldaten waren, die de omgang met deze 'blanke wapenen' allang meester waren. Na 1900 werd een handzame klewang geintroduceerd die een beetje het midden hield tussen sabel en inheemse klewang, en was afgeleid van de oudere Indische cavaleriesabel. Uiteindelijk leverde het niet minder dan 12 verschillende soorten sabels en klewangs op, waarbij de Klewang no.1 Oud Model en no.1 Nieuw Model alsmede de Klewang no.1 (KL, KM, Politie, Burgerwacht) in Nederland werden gebruikt. Die wapens hadden uiteindelijk niet veel meer weg van de Maleise klewang, maar veel meer van inderdaad de klassieke korte cavaleriesabel. De Artillerie Inrichtingen fabriceerden deze blanke wapens, die in feite door alle onderofficieren en officieren werden gedragen.

Ik ga er dus vanuit dat je grootvader in elk geval onderofficier was, dat hij een klewang droeg.
» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2011 15:58
Totaal berichten: 50
Mooie informatie. Bedankt.

Maar het vreemde is en dat maakte dat dhr. Groenman aan zijn analyse kwam. Via Kerkrade heb ik een originele fotokopie opgevraagd van de staat van dienst van mijn grootvader. Interessant stuk papier maar alles kris kras doorelkaar er opgezet. Bij het kopje uitreiken van de wapens staat sabelnr. doorgestreept i.p.v. staat er nu Kl no. 199. (De klewang neem ik aan dan). Echter staat helemaal boven aan het papier (En deze functie kreeg ik ook door vanuit Kerkrade) dat mijn Grootvader mitrailleurschutter no. 1 is. Hij zat bij de vrijwillige landstorm Groningen (Sinds +/- 1927). Tijdens mobilisatie naar 12e RI I bataljon (Mitr. compagnie). Van daar uit naar de 4e compagnie (staat niet bij welke, vermoed zelf mitrailleur compagnie).En op 13 november over naar het stafkwartier VIII divisie. Volgens de NIMH kan dat alleen een administratieve functie zijn gweest. Ikzelf zet hier nog wat vraag tekens bij. Mede door de aanwezigheid van de klewang. Zou u uw mening hier eens over kunnen toelichten?

PS: mijn opa was in het bezit van zijn ULO diploma.
» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2011 16:32
Totaal berichten: 78
Dat de klewang als wapen anno 1940 bij het Veldleger door de heer Goosens als oubollig wordt gekwalificeerd, ben ik het op zich wel met hem eens.
Evenwel dient niet uit het oog verloren te worden dat dit beroemde wapen nog tot ver in WO2 in gebruik bleef bij ons Oost Indische Leger en aldaar van waarde bleef.

Ik denk dat m.n. de terrein omstandigheden alhier dit wapen voor gebruik op de vaderlandse bodem ongeschikt maakte.
Evenwel in Indië was dit korte, handzame vuistwapen soms erg handig om je in de omstandigheid van een jungle door het terrein heen te werken.
Het wapen is als zodanig tot ver in de oorlog in Oost Indië van praktisch nut gebleven.
Niet alleen ten tijde van de 'reguliere' strijd tegen de Japanners gedurende december 1941 - maart 1942 - maar vooral ook bij de voortgezette verzetsactiviteiten op verschillende plaatsen in de archipel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de fameuze 'Guerilla op Timor' en het verzet in de Vogelkop op Nieuw Guinea.

Alhoewel ik niet veel kennis draag van het wapengebruik van het Veldleger, ga ik er toch wel vanuit dat de klewang alhier ten lande in de meidagen nauwelijks meer daadwerkelijk in de frontlinie werd gedragen.
» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2011 20:33
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Ik zou dan graag de letterlijke tekst van het RIOP uittreksel zien, om goed te kunnen beoordelen.

Ik zie niet in waarom hij als geactiveerd militair, vermoedelijk als 'Vrijwillig (rang)', alleen een administratieve functie zou hebben vertolkt. De vrijwillige landstorm is niet gemobiliseerd, maar behoorde tot de gewapende weerkorpsen, die wapenlessen kregen en met scherp oefenden (sommige korpsen meer dan reguliere soldaten). Als hij zelfs schutter mitrailleur was, dan is de kans zelfs groot dat je grootvader ook gewone dienstplicht heeft vervuld. Als hij bovendien zowel in een bataljons MC als een gewoon MC heeft gediend, dan zal zijn rol inderdaad wel bij de mitrailleurbediening bevestigd zijn.

Een functie bij de 8e Divisie op de staf is zeker niet uitgesloten. De stafkwartieren hadden echter ook eigen beveiliging.
» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2011 20:35
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Laten we appels met appels blijven vergelijken. Ten eerste was de KNIL klewang geen verkapt sabel (zoals de Nederlandse klewang), maar een meer op een kapmes gelijkend gereedschap, dat vaak ook geen pareerbeugel had, maar een onbeschermde greep. Daarnaast had men naast de klewang in het KNIL specifieke kapmessen, omdat de klewang slechts voor licht kapwerk geschikt was.

De functionaliteit in een jungle omgeving is evident, vandaag de dag nog. De functionaliteit in west Europa anno 1940 was nul en generlei. Het was eerder een onding dat machtig in de weg zat, maar dat omwille van onderscheidelijkheid van de statuur van de bevelhebber tussen het voetvolk werd gehandhaafd. Zoals de Kozakken ook nog slechts met kromsabel gewapend op hun kleine paardjes een moderne Duitse divisie met charges probeerden te intimideren, zo bizar was het anno 1940 het Nederlandse veldleger met klewangs uit te rusten. Toch was het zo en werd het afwezig zijn van de klewang als een incorrect uniform gezien. Slechts weinigen durfden het aan ze af te leggen. Elders, wellicht niet gespeend van enige spot, mochten gevangen genomen Nederlandse onderofficieren en officieren hun klewangs behouden als teken van lof voor hun getoonde strijdvaardigheid.

Menig Duits verslag drijft de spot met de merkwaardige lange sabels die de Nederlands kaderleden bij het velduniform droegen en die hen gemakkelijk te onderscheiden maakten voor sluipschutters. Desondanks was er menig officier die aan die archaïsche apparaten nog waarde hechtte. Oud KNIL officieren zoals Jacometti trokken er zelfs pontificaal mee ten strijde, vermeend onder de uitroep 'we zullen ze er wel even met de blanke klewang uit drijven'. Maar zelfs op de beboste Grebbeberg moet het een bespottelijke indruk hebben gemaakt op de SS'ers die dat zagen ontrollen in de korrels van hun moderne geweren. In Indië daarentegen trof men een minstens zo archaïsch uitgeruste tegenstander, want de Jap zwoer niet alleen bij de nog veel langere samourai afgeleide zwaarden (kyo-gunto), maar tevens bij geweren van bijkans 2 meter lang, welke uiterst onpraktisch waren in de jungle. Het bleek echter maar weer dat bewapening niet veel zegt over krijgskansen in de tijd van WOII.
» Deze reactie is geplaatst op 26 juni 2011 21:00
Totaal berichten: 78
Ik besef mij wel degelijk dat de karakteristieken van de Oost Indische klewang in het licht van deze site en deze topic van secundair belang zijn, evenwel wil ik er toch op wijzen dat de KNIL klewang tot en met de Japanse inval wel degelijk voorzien was van de korf bij het gevest. Later, tijdens de Politionele Acties werden door Indonesische strijdgroepen veel voormalige KNIL klewangs in de strijd aangewend welke tamelijk 'gemodificeerd' waren.
Alreeds tijdens de Japanse periode waren Indonesische hulpkorpsen bewapend met dit type -genaamd 'Heiho'- waarvan veelal de kling was ingekort- en het gevest ontdaan was van de korf.

Om a.h.w. vanuit de tropen weer terug te keren naar 'De heuvel' in het uiterste zuid-oostelijke puntje van de provincie Utrecht… hoe historisch correct is het dat majoor Jaocometti idd tijdens de befaamde charge een klewang in de vuist droeg ?
Ik heb deze vraag al eens elders gesteld, evenwel nog geen antwoord op bekomen.

De uitspraak is welbekend, maar heeft mogelijkerwijs er niet toe geleid dat Jacometti enige momenten later ook daadwerkelijk met klewang in de hand ten aanval is getogen.

Majoor Jacometti wilde als commandant zijn troepen -wellicht op een wat klassiek te noemen wijze- aanmoedigen. Ik denk dat dit aspect aan de zijde van de vijand als zodanig niet is opgevallen. Het Duitse militarisme stond overigens überhaupt niet afwijzend t.o.v. dapperheid welke betoond werd door hun tegenstanders.

De vermelde kwalificaties in de Duitse rapporten aangaande de "merkwaardige lange sabels" zijn mij onbekend. Zo 'lang' was een klewang overigens niet. In ieder geval veel korter dan een regulier militair sabel.

De klewang - het gevest en de korf gezwart en het leder der schede donkerbruin – tevens was dit wapen relatief dicht tegen het lichaam aangesnoerd - zijn m.i. toch geen opvallende en in het oog lopende kenmerken die tijdens 'de hitte' van de strijd nadrukkelijk visueel opvielen.
» Deze reactie is geplaatst op 27 juni 2011 20:05
Totaal berichten: 38
Mogelijk weinig te maken met het onderwerp maar interessant vond ik deze opmerking van Allert in zijn post van 26 juni 2011 20:35.

"De vrijwillige landstorm ...behoorde tot de gewapende weerkorpsen, die wapenlessen kregen en met scherp oefenden (sommige korpsen meer dan reguliere soldaten)."

Ik heb nooit iets begrepen van die Vrijw. Landstorm en heb er weinig tot niets over kunnen vinden.
Voor mij heb ik liggen, mijn vaders "Legitimatiebewijs Bijzondere Vrijwillige Landstorm".

Is er ergens informatie te bekomen over deze B.V.L.

MvG.
» Deze reactie is geplaatst op 27 juni 2011 22:32
Totaal berichten: 143
Er is een boek genaamd "Als 't moet". Het gaat over de Bijzonder Vrijwillige Landstorm. De organisatie, bewapening, etc..
Schrijver Roosjer & van der Does. Is nog goed 2de hands aan te komen
» Deze reactie is geplaatst op 28 juni 2011 02:09
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Frans, men kon een groot deel van de eerste oefening bij de BVL volgen, in plaats van bij het werkelijke eigen regiment. Ik meen dat die regeling vanaf 1929 verviel, maar wil daar even vanaf zijn, want heb niet alles paraat. In elk geval waren veel van de dienstplichtigen van de oudste lichtingen in feite oud BVL'ers.
» Deze reactie is geplaatst op 28 juni 2011 02:40
Totaal berichten: 50
Ik heb een mooi PDF bestand gevonden op internet over de geschiedenis van de landstorm. Als jullie behoefte hebben kan ik die wel even toesturen.
» Deze reactie is geplaatst op 28 juni 2011 20:00
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Als dat de zogenaamde broncommentaren zijn Sybe, dan is dat een ons bekend document. Dat ziet echter slechts op de Bijzondere Vrijwillige Landstorm (BVL) tot 1922. De militiewet is nadien een aantal maal gewijzigd. Erg actueel voor de situatie nadien is het helaas niet.

De diverse weerafdelingen die ons land rijk was, waaronder ook schutterijen en bijvoorbeeld de (traditioneel) soms nog bestaande studentenweerkorpsen, hebben weinig aandacht in de literatuur gekregen. Helaas. Wat betreft de landstormkorpsen (er waren drie verschillende Landstormorganisaties) is alleen de Vrijwillige Landstorm geactiveerd, die we kennen als VLSK afdelingen bij de Vaartuigendienst, Motordienst, Luchtwachtdienst en Luchtafweerdienst. Zij hadden met de BVL echter niets van doen. De potentie van de Landstorm korpsen was echter aanzienlijk, hoewel volgens mij de exacte gegevens ontbreken. In diverse steden zijn, met name voor algemene ordehandhaving, enkele vendels gemobiliseerd. Dat mocht alleen geschieden met uitdrukkelijke toestemming van het militaire gezag, wat verband hield met de legitimatie van de landstorm volgens de regelen van het oorlogsrecht.

Waarom niet beduidend meer Landstormers zijn geactiveerd in een vroeg stadium van de mobilisatie is voor mij altijd een raadsel gebleven. Met een zo'n klein leger als wij op de been konden brengen, had je verwacht dat dit schaduwleger in ieder geval voor een deel een aanzienlijk aantal weerbare en basaal geoefende manschappen had kunnen voortbrengen. Overigens is het wel zo dat er ook bij de reguliere landmacht menig vrijwillig soldaat diende, die uit de Landstorm gelederen kwam. Niet te verwarren met de oudere reservisten die hun dienstplicht (grotendeels) bij een Landstorm vendel verricht hebben natuurlijk. Want ook die zijstap was lange tijd gemeengoed bij ons zwalkend defensiebeleid gedurende het interbellum.
» Deze reactie is geplaatst op 29 juni 2011 00:22
Totaal berichten: 50
Ja klopt,

dit is inderdaad dat pdf filetje wat u bedoelt. Heb inmiddels het boek via de slegte weten te bemachtigen. En moet zeggen dat ik er erg wijs mee ben. Wie geintereseersd is in dit onderwerp kan ik zeker aanraden om het boek te lezen. Of natuurlijk de collectie mee te verrijken. Het boek telt rond de 347 blz. en er staan veel foto's in.

Mvg Sybe
» Deze reactie is geplaatst op 1 juli 2011 17:13
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Het is een boeiend boek, zeker. Wel wat gedateerd en incompleet, maar dat laatste is logisch, omdat de landstorm een zeer regionaal fenomeen was, op de keper beschouwd.
» Deze reactie is geplaatst op 1 juli 2011 17:19
Totaal berichten: 50
Goedendag,

heb inmiddels het boek "als t moet aardig doorgespit" isme een hoop duidelijk nu over de landstorm.

Aan meneer Oorschot

Voor mij heb ik liggen, mijn vaders "Legitimatiebewijs Bijzondere Vrijwillige Landstorm".

Wat voor bewijs is dit? Kan je dat ergens opvragen?
Indien mogelijk ook op te vragen voor de vrijwillige landstorm?
» Deze reactie is geplaatst op 8 juli 2011 22:00

Plaats hier uw reactie

Opgelet: We behouden ons nadrukkelijk het recht voor om nieuwe berichten of reacties die voor de thematiek van onze websites en de discussiegroep irrelevant zijn, onbetamelijk of onbegrijpelijk geformuleerd zijn, ongewenste politieke of commerciële lading hebben of inbreuk maken op de privacy van nog levende personen niet te plaatsen. Uw reactie zal pas na goedkeuring door de beheerders zichtbaar zijn in de discussiegroep.

De inhoud van berichten - en daarin vermeldde gegevens en personalia - wordt na publicatie niet gewijzigd en/of verwijderd, tenzij daarvoor een dwingende aanleiding is. Berichtenschrijvers zijn zelf verantwoordelijk voor het toetsen van de inhoud van hun berichten voordat deze worden gepost.

Zie voor meer informatie de Gebruiksvoorwaarden. Tevens verzoeken wij u om kennis te nemen van de FAQ (veelgestelde vragen), wellicht dat uw vraag daar al beantwoord wordt.

Wenst u een gescande foto of ander beeldmateriaal op te nemen bij uw bericht, e-mail deze naar info@grebbeberg.nl en wij verzorgen de plaatsing (meestal nog dezelfde dag).

Bericht:   * 
Uw naam:   * 
 
E-mailadres:     * 
Om ongewenste (spam)berichten op onze website te beperken vragen wij u hieronder een eenvoudige controlevraag te beantwoorden. Berichten worden alleen geaccepteerd indien deze vraag correct is beantwoord.
1 + 1 =     * 
*) = verplicht veld  

2554