Discussiegroep

Mijn vader vertelde ooit eens het volgende verhaal: Op de hoeve waar hij woonde in Kruisland (net boven Roosendaal)zaten Duitsers in de schuur van het doodskopregiment. Deze waren voor straf in NL geplaatst. Ze waren erg stuurs en agressief. Kan iemand mij iets vertellen over SS-troepen in deze omgeving? Ik zou graag willen weten welke eenheden dit geweest kunnen zijn. Ze hadden in ieder geval een totenkopf, ik weet niet of dat op de revers of pet was. Zou het mogelijk gaan om kampbewaarders die uit Sobibor verbannen waren? Graag zou ik meer info willen hebben over SS-troepen in die omgeving
Waar kan ik evt. documentatie vinden?
ALVAST BEDANKT.

» Dit bericht is geplaatst op 11 maart 2005 17:10

Doodskopregimenten bestonden niet. Alle Waffen SS en SS Verfugungstruppen droegen hoofddeksels met de doodshoofd.

De SS Verfugungsdivision was in de meidagen ingedeeld bij de legergroep die door het zuiden van ons land trok. Een deel ervan vocht in Brabant en Zeeland. Ze verdwenen na de capitulatie van Zeeland op 18 mei naar het zuiden, Belgie en Frankrijk in.

Ik denk dat er gerefereerd is naar deze divisie door uw vader. Ze waren maar een week in ons land. 10-18 mei 1940.

» Deze reactie is geplaatst op 11 maart 2005 19:46

Bedankt voor deze reactie

» Deze reactie is geplaatst op 11 maart 2005 19:50

Gezien de hele context krijg ik eigenlijk meer het idee dat dit zich niet in de meidagen heeft afgespeeld, maar eerder tijdens de bezettingstijd.

» Deze reactie is geplaatst op 12 maart 2005 00:39

De vraag is wat er precies met doodshoofdregiment bedoeld wordt. Op http://infos.aus-germanien.de/SS-Totenkopf-Verb%C3%A4nde staat een verhaal waar uit blijkt, en dat staat me ook uit andere bronnen bij, dat de SS in een vroeg stadium van de oorlog onderverdeeld was in de zgn Verfügungstruppen en Totenkopfverbände. Ook overste Brongers meldt dat er troepen van zowel de SS Verfügungsdivision als van de Totenkopfdivision deelnamen aan de strijd om de Grebbeberg.

» Deze reactie is geplaatst op 17 maart 2005 13:45

De "bewafnete SS" had in beginsel een aantal regimenten, zoals Adolf Hitler, Der Fuhrer, Deutschland, enz. Deze werden op een gegeven moment in divisies ingedeeld. Het eerste divisie verband was de SS Verfugungsdivision, die in zuid-Nederland werd ingezet (Standarte Der Fuhrer tijdelijk uitgeleend aan X. Armee). Na de Westfeldzug werden de SS Liebstandarte (division) Adolf Hilter, SS Division Das Reich en SS Totenkopfdivision gevormd.

De Totenkopf was van meet af aan het teken van de SS. Het werd dan ook gevoerd als teken door alle SS eenheden. Dat er voorts een Divisie (en andere onderdelen) als zodanig werden benoemd is verwarrend. Daarnaast is het door mensen adresseren van SS verbanden met "de Totenkopfverbande" ook niet ongebruikelijk. Het maakte uiteraard ook veel indruk, zo'n onheilspellende doodshoofd op het hoofddeksel.

Het verhaal van de heer Loos kan wijzen op het feit dat van de Totenkopfdivision enkele elementen in Roosendaal waren. Niets is uitgesloten, maar bij mijn weten vocht de Totenkopfdivision in Belgie in de meidagen. Ze kwamen in het bijzonder in het nieuws door hun amateurisme en daardoor zware verliezen en bovendien omdat ze 97 Engelse krijgsgevangenen (bij Le Paradis) executeerden - iets soortgelijks als onze "vrienden" van de SS Leibstandarte deden te Wormhoudt (F) - iets wat sommige historici in ons land maar moeilijk willen aanvaarden! Vervolgens trok de divisie naar Frankrijk.

Later werd deze divisie een pantsergrenadier en nog later een panserdivisie, en ingezet in Legergroep Noord en later Legergroep Zuid in de operatie Barbarossa (Rusland).

Er valt natuurlijk nooit uit te sluiten dat specifiek manschappen van de Totenkopfdivision om wat voor reden ook in Roosendaal terecht kwamen. Daar heeft de heer de Regt helemaal gelijk in. Het lijkt me echter aannemelijker dat er wordt verwezen naar de mannen die in de meidagen in die omgeving waren van de SS-Verfugungsdivision. Dit waren vooral mannen van de Standarte Germania. Het kan ook zijn dat er wordt verwezen naar de periode zomer 1944 toen ook SS eenheden naar Nederland vluchtten. Hier zat echter wederom geen Totenkopfdivision bij daar deze toen in zuid-Rusland vocht.

Opvallend is wel dat normaliter de Totenkopf niet werd gedragen op de helm, bij mijn weten. Het zou dan toch waarneming moeten zijn van een officierspet of muts. Dat bevreemd weer, omdat de mutsen uiteraard in oorlogssituaties door infanteristen niet werden gedragen. Petten werden ook zelden door officieren gedragen in directe frontsituaties. Maargoed - zonder meer info blijft het gissen.

» Deze reactie is geplaatst op 17 maart 2005 14:18

Totenkopf-SS of SS-Totenkopfverbände waren "Wachverbände", tot 1936 kon men die herkennen tot en met de rang van Obersturmbannfuhrer aan 1 geheel zwarte kraagspiegel, op de andere kraagspiegel stond de ss-rangaanduiding. de naam 'Totenkopf' kwam voort uit het enige zichtbare ss embleem nl het doodshoofd op de kwartiermuts of de pet.
In 1936 kregen deze eenheden het recht een doodshoofd op de lege kraagspiegel te plaatsen en kregen ze officieel de naam "SS-Totenkopf-Wachverbände".
De oorspronkelijke opgave van deze club was bewaking van de koncentratiekampen. Hun chef SS-Oberführer Eicke wenste dat personen die bij de Totenkopf-SS dienst deden vrijgesteld werden van de militaire dienstplicht bij de "Wehrmacht". Hiervan wilde de "Wehrmacht" niets weten. De oplossing kwam van SS-Gruppenführer Berger. Hij stelde dat als Eicke een SS-Totenkopf divisie opstelde binnen de Verfügungstruppe de leden hiervan als militair dienst doende zouden kunnen gelden.
Geregeld werd Totenkopf ook daadwerkelijk militair ingezet.

De dienst bij de Verfügungstruppe was nl al in 1935 als eigenlijke militaire dienst door de Wehrmacht geaccepteerd.

De Verfugungstruppe kreeg vanaf 1939 de aanduiding Waffen-ss. Haar leden waren herkenbaar tot en met de rang van Obersturmbannführer aan de 2 'sig' runen op de kraagspiegel.

» Deze reactie is geplaatst op 17 maart 2005 15:56

Dat is een prima aanvulling. We praten echter wel over de periode mei 1940 en later.

Overigens is de term Waffen SS beslist niet in 1939 ingevoerd. De exacte invoering van de titel "Waffen SS" is niet helemaal bekend. De naam is onstaan vanuit het begrip "Bewafnete SS". In ieder geval werd de militaire tak van de SS tijdens de Westfeldzug nog "SS Verfugungstruppen" genoemd. De "Totenkopf division" (die in feite helemaal nog geen divisie was) hoorde daarbij. Bronnen spreken elkaar tegen wanneer precies het begrip "Waffen SS" exact in zwang kwam. Dat is wel lastig praten. Maargoed - in deze kwestie is het niet zo belangrijk. Het zou leuker zijn als de heer Loos meer te weten zou kunnen komen over het tijdstip / de datum van de ervaring. Dan kunnen we vermoedelijk aangeven welke SS troepen het betrof.

» Deze reactie is geplaatst op 17 maart 2005 16:04

Reactie op oproep:

Bedankt alvast voor de reacties. Ik ben een leek. Helaas is mijn vader enkele jaren geleden overleden en weet ik niet wanneer dit speelde in de oorlog. Mogelijk is er info te achterhalen of er inderdaad SS-troepen in West-Brabant zijn geweest. Ik kan me nog wel herinneren dat de SS-ers een strafoverplaatsing hadden gekregen. Jaren na de oorlog kwam er nog eens een duitser kijken hoed de zaak erbij stond. Mijn vader herkende hem nog.

Alvast bedankt voor de reacties

» Deze reactie is geplaatst op 17 maart 2005 16:12

Jammer dat u niet meer weet. Het zou wel interessant zijn als u iets meer kunt achterhalen.

» Deze reactie is geplaatst op 18 maart 2005 14:02

Overigens - als het een strafoverplaatsing was zal het voor juni 1941 zijn geweest. Daarna was er maar een straf mogelijk in het Duitse leger buiten de (onmiddellijke) doodstraf om, en dat was enkele reis Oostfront. Een beetje R&R in Nederland na een stoute actie zat er toen echt niet meer bij. Althans - het zal een grote uitzondering zijn geweest.

» Deze reactie is geplaatst op 18 maart 2005 14:03

Mogelijk van belang.

Van Hilten geeft in "van Capitulatie tot Capitulatie” op blz 60 aan;

In het laatst van juni en begin van juli keerde de gemotoriseerde 2e SS Verfügungsdivision van de SS Gruppenführer Paul Hausser, welke had deelgenomen aan de overval op Nederland in de Meidagen na daarna gevochten te hebben in België en Frankrijk en zelfs tot aan de Pyreneeën te zijn geweest, weer in Nederland terug voor rust, aanvulling en verdere opleiding. Deze divisie werd als volgt gelegerd:

Div. Staf: te Amersfoort (Hotel de Witte),

SS Standarte "Germania": te Apeldoorn, onder de SS Standartenführer Oberst Karl Demmelhuber met standplaats Apeldoorn,

SS Standarte "Deutschland": te Amsterdam en Hilversum m.o. onder de SS Standartenführer Oberst Felex Steiner met standplaats Hilversum,

SS Standarte "Der Führer": te Kampen, Zwolle en Meppel, onder de SS Standartenführer Oberst Georg Keppler met standplaats Zwolle,

SS Artillerie Reg.: verspreid over verschillende plaatsen onder SS Standartenführer Oberst Hansen.

Met ingang van 25 Februari 1941 zijn op bevel van de Reichsführer SS alle SS Standarten omgedoopt tot SS Regimenten.

Met vriendelijke groet,
F.Oorschot

» Deze reactie is geplaatst op 19 maart 2005 12:53

Hmm. Ik kwam toevallig tegen dat ook een bataljon van de Standarte Deutschland (SS Verfugungsdivision) in Zeeland vocht. Deze kunnen dus ook in aanmerking komen.

» Deze reactie is geplaatst op 22 maart 2005 18:33

De SS is een lastig onderwerp, er werd constant gereorganiseerd en het is niet altijd duidelijk of we over militairen, politie eenheden, bewakingstroepen, geheime diensten of 'gewone' leden en ereleden kunnen spreken. Voorbeeld: Aantjes "Germaansche SS", ik dacht oorspronkelijk dat de man een soort oorlogsrecht overtredende fanaticus was, terwijl het hier om een puur politiek lidmaatschap handelde.

Er bestonden vanaf 1936 eigenlijk 2 bewapende onderdelen zuiver de SS (we laten de politie buiten beschouwing): Verfügungstruppe en SS-Totenkopfverbände. Vanaf april 1938 waren de Totenkopfverbände als volgt georganiseerd:
Staf + verbindingseenheid
4 'Standarte' (regimenten) met elk 3 'Sturmbanne' (bataljons) en 1 MG-cie.

SS-Totenkopf Standarte 1 t/m 3 ("Oberbayern", "Brandenburg" en "Thüringen")vormden in oct. 1939 de "SS-Totenkopf-Division" olv inmiddels SS-Gruppenführer Eicke. Dus wel degelijk een divisie!
Het begrip 'Waffen SS' werd in ieder geval in augustus 1940 gebruikt. Zie "IaTgbNr 78/40 Cu./Beh V. 1. August 1940, (opheffen van de scheiding tussen de 2 bewapende ss onderdelen), punt 2:
"2. Sämtliche Führer, Unterführer und Männer werden mit gleicher Wirkung (1/8/1940) in den Stab des Kommandos der Waffen SS übernommem".

Hetzelfde bevel bevat een voor deze draad misschien interessante opmerking:
"5. 4.SS-Totenkopf-Standarte Den Haag .......(volgen meerdere eenheden)
unterstehen ab dem 1/8/1940 dem Kommando der Waffen SS unmittelbar".

De 4. "standarte", genaamd "Ostmark" had dus op 1/8/1940 haar hoofdkwartier in Nederland. Kennelijk was deze eenheid vanaf juni 1940 in Nederland gestationeerd: de staf in Scheveningen, het I bataljon in Den Haag, het II bataljon in Groningen en het III bataljon in Den Bosch!
Overigens in 1941 werd deze "Standarte" in SS-Infanterie- regiment 4 "Ostmark" omgedoopt en kregen de leden de 'sig´' runen ipv doodskop op hun kraagspiegel.

» Deze reactie is geplaatst op 29 maart 2005 13:17

In de zomer van 1940 werd de 11. SS Totenkopf Standarte vanuit Polen naar Nederland overgeplaatst. De taak was Kustbescherming en het hoodkwartier Zandvoort. Deze eenheid ging aan het eind van 1940 op in de SS-V Divisie. De opvolger van deze 11. SS Totenkopf Standarte werd de 14. SS Totenkopf Standarte, welke oorspronkelijk voor Denemarken bedoeld was. Ze werden vanuit Weimar-Buchenwald naar Nederland overgeplaatst medio September 1940. Het eerste bataljon lag in Arnhem, het tweede in Haarlem en het derde werd verdeeld over Heemstede, Aerdenhout en Breda. Deze militairen droegen oorspronkelijk op de rechter kraagspiegel een doodskop en links alleen een zwarte kraagspiegel. Zoals je ziet is het erg moeilijk aan te geven welke militairen je vader heeft gezien. Over het algemeen waren de militairen uit deze eenheden fanatieke nazi's met het daarbij horende gedrag.

» Deze reactie is geplaatst op 30 maart 2005 17:01