Discussiegroep

Onderwerp: Nieuwe bijdrage Van Loon onder de loep

» Dit onderwerp is gesloten
(redactie)
Totaal berichten: 1.340
2.832 keer gelezen
2 reacties
Categorie: Slag om de Grebbeberg en Betuwestelling / Gevechten en gevechtsomstandigheden
http://www.grebbeberg.nl/index.php?page=schrijven-van-kolonel-a-m-m-van-loon-3

Bovenstaand de nieuwe bijdrage (op de site althans!) van Van Loon, als reactie op een artikel in de Elservier ...

Het is opvallend hoe weinig men toen (16 maart 1948) nog wist over de feitelijke strijd, maar ook over onze eigen (op)stellingen. Het zou ook blijken tijdens de enquete verhoren, waarin nog heel veel feitelijke onjuistheden voor waar werden aangenomen. Het toont maar weer eens aan hoe voornaam de kennissprong was toen Nierstrasz zijn voortreffelijke stafwerk presenteerde.

Het is wellicht wel aardig zo kort mogelijk de brief van Van Loon te behandelen. Als ik belangrijke zaken vergeet, springt Hajo wel even bij.

1. Een terechte opmerking van Van Loon. Het sluisje was het bruggetje niet. Maar de brug was onvolledig vernield. Hiervan zijn zelfs nog foto's bekend. Tirrailleurs konden er zo overheen. Het passeren door voertuigen was echter schier onmogelijk.

2. Klassieke fout. De Duitsers drongen wel degelijk in dit deel voor het eerst door de frontlijn en de berg op. Ze rolden hierna de kazematten 5, 6 en 7 op de zuidelijke bergrand van achteren op. Via de Heimersteinse Laan kwam men pas rond 17.30 uur. Het beste bewijs hiervoor zijn de kazematten 16, 17 en 19 die tot in de avond acitef bleven (hoek sectie 1e Luitenant Londo). Het is dus precies andersom dan Van Loon zegt. Men drong zuidelijk op de berg door, nam bezit van de oostelijke bergrand aan beide zijde van de Berg, hergroepeerde daar, en breidde het gewonnen terrein noordwaarts uit, zodat men tegen 20.00 uur de gehele Berg voor de stoplijn in handen had. (NB: kaart blz 283 in Mei 1940 - 2e druk stelt hier heel abusievelijk dat dit in de middag van 12 mei gebeurde!).

3. Het bekende misverstand, wat nog steeds eigelijk onopgelost is (met enig bewijs althans). De Holle Weg was inderdaad op geen enkel punt bezet met troepen, en geen enkele wapenopstelling kon hierop vuur uitbrengen. Het is een raadsel welke wapenopstelling van Loon bedoelde als hij zegt dat deze gewijzigd werden zodat op de oostelijke ingang vuur kon worden uitgebracht: er was immers alleen sprake van zware mitrailleurs in koepels, en lichte mitrailleurs met vuurfront oost. Daarnaast was de aard van de toenmalige bebouwing zodanig dat amper (lees: geen) afsluitingsvuur door wat voor wapen dan ook mogelijk was op de Holle Weg. Dit had alleen door een wapen westelijk van de ingang opgesteld gegeven kunnen worden, en dat wapen was er niet. De koepels 5, 6 en 7 konden uiteraard geen vuur geven op de weg, en waren door hun bouwaard alleen in staat vuur voor de Grift, ja zelfs voor het Hoornwerk (als meest westelijk) te leggen! Alleen S-15 had enig vuur oost van de Holle Weg kunnen geven, maar slechts zodanig dat dit hinderlijk zou zijn. Zeker geen afsluiting.

4. Er was amper sprake van hindernissen. De enkelvoudige draadversperringen waren zo doorgeknipt.

5. Friese ruiters [houten kruizen verbonden met dwarslatten waartussen prikkeldraad gespannen is] zijn versperringen die zonder dekking van vuurorganen waardeloos zijn. Zo ook op de Grebbeweg (en de Heimersteinselaan). Daarbij hebben wij sterke indicaties dat tenminste een van de drie modules was uitgenomen voor verkeer van mensen en wapens. De versperring an sich stelde niets voor en was zo weg te nemen.

6. Er stond wel degelijk een stuk PAG [en geen 6-veld]. Dit was echter onklaar geraakt. 6-veld stond er aanvankelijk niet, en kwam pas toen de Duitsers de oostelijke bergzijde al bezetten.

7. Van Loon wist wel degelijk dat de aanval later zou worden ingezet. Althans, als hij een goed officier was geweest, dan had hij dit kunnen concluderen uit de uitstelverzoeken die hij kreeg!
Het artillerievuur is niet herhaald! Het is in een veilige zone afgegeven, waar men zeker wist dat het geen eigen troepen zou raken. Dit was het gebied rond de frontlijn noord van de berg en richting Achterberg. Dit waren bij mijn weten geen krachtige afsluitingsvuren (zoals bedoeld) maar vuurovervallen die slechts tot storend vuur gerekend mogen worden.

8. Het onfortuinlijke verhaal van de huzaren. Dit punt was bij uitstek een punt waar de huzaren bepaald niet florissant optraden. Er is hier sprake van onjuiste informatie door Van Loon wat hem niet verwijtbaar gemaakt kan worden.

Al met al is het duidelijk dat de commandant van de IVe Divisie nog heel wat oogschelmen afgevallen zullen zijn in de jaren die volgden ...
» Dit bericht is geplaatst op 2 augustus 2005 14:40
(redactie)
Totaal berichten: 2.294
Ik kan me er geheel mee verenigen
Toch een kleine toelichting bij punt 8.

De kwestie van het teruggaan van de beide eskadrons Huzaren ( 2 -3 en 6 - 4 ) uit de sectoren west van de Grift bij en zuidelijk van Kruiponder.
Nadat De marees van Swinderen deze eskadrons voor deze speciale taak had afgestaan ( het heroveren van een deel van de frontlijn, omdat " iedereen daar scheen weg te lopen " ), kreeg hijzelf bevel zich naar Rhenen te verplaatsen om het bevel over de spoorwegstelling op zich te nemen.

Omdat hij toen nog slechts beschikte over een (1) eskadron Huzaren ( + de Pag, mortieren en zware mitrailleurs ) belde hij met Staf 4e Divisie met de vraag of hij de beide uitgezonden eskadrons weer mocht terugnemen.
Dit werd hem toegestaan door Fievez, die hij toevalligerwijs aan de lijn kreeg. Waarom Fievez dat toestond is niet geheel duidelijk. Als reden wordt genoemd dat intussen het bericht was ontvangen dat de betreffende frontsectoren alweer door eigen troepen bezet was. Vreemd genoeg staat een andere reden, die wel genoemd is, daar enigszins haaks op: het was zinloos een DEEL van de frontlijn te hernemen.

Hoe dan ook in elk geval kun je zeggen dat de teruggaande beweging plaats vond primair op verzoek van De Marees, maar met autorisatie van de Staf 4e Divisie.Het resultaat was wel dat met de Huzaren ook nog een flink deel van de tussenverdediging terugging.
» Deze reactie is geplaatst op 2 augustus 2005 16:28
(redactie)
Totaal berichten: 1.340
Kijk, een zinvolle nadere duiding.

Op een punt nog even een kleine nuance mijnerzijds. Het is natuurlijk niet geheel zinloos een relatief eenvoudige herneming van een deel van de frontlijn te bewerkstellingen. Zeker niet omdat dit deel dan aansluiting kreeg (op dat moment nog) met een intacte tussenverdediging bij en langs de Heimersteinse Laan. Wel kan je aanvoeren dat men hier eigenlijk de middelen en stellingen niet (de NL hadden immers geen verbindingsloopgraven tussen front- en stoplijn) had om de Duitse penetratie op de Berg af te grendelen. In die zin is een slechts gedeeltelijke herneming van de frontlijn rond Kruiponder dan inderdaad minder zinvol, omdat men de zuidelijke flank slecht kon beschermen.
» Deze reactie is geplaatst op 2 augustus 2005 18:48
» Dit onderwerp is gesloten
2554