Gevechtsbericht van Kapitein H.J. Dirksen

Afschrift
44e REGIMENT INFANTERIE.
2e Bataljon. 3e Compagnie.

Gevechtsbericht.
Vrijdag 10 Mei. 3.30 uur gevechtsopstellingen ingenomen. Massa-vlucht van vijandelijke vliegtuigen in westelijke richting. Enkele duikvluchten en vijandelijke beschieting. Geen verliezen 7 a 8 vijandelijke toestellen zien vallen.
Zaterdag 11 Mei. Stuk uit kazemat Marina op luchtdoelaffuit opgesteld. Vermoedelijk 1 vijandelijk vliegtuig getroffen; het is bij Kesteren gedaald. Omstreeks 4 uur was ordelijke terugtocht van eigen troepen uit omgeving Pannerden. Geen gegevens omtrent vij. te verkrijgen. Patrouille over de Waal naar Druten meldt: geen eigen troepen meer aanwezig.
Zondag 12 Mei. Des nachts bij zoeklicht het pontveer van Druten beschoten door linker stuk van rivierbatterij. Pontveer 's morgens door onbekenden losgemaakt en komt afdrijven; het wordt door mitrailleurvuur en vuur van rivierbatterij in den grond geschoten.
Omstreeks 6 uur wordt eigen artillerievuur voor de voorposten gebracht. Terugkerende wielrijders-patrouilles melden contact met den vijand tusschen Doodewaard en Hien. Patrouille van sectie Elshout gaat plusminus 2500 meter vooruit en meldt: geen bijzonderheden.
Vijand trekt in de schemering met bootjes over de Waal tusschen voorposten en hoofdweerstandslijn en nestelt zich in 2 boschperceelen zuid westelijk van Boerderij v.d. Kraats. Deze boschperceelen op mijn bevel onder vuur genomen door kazemat Jan Martinus en Bouke Pier, tevens door linker stuk van rivierbatterij. Een groep van sectie Coumon gedurende den nacht opgesteld bij loswal Ochten met opdracht luisterpost aan de Waaloever te plaatsen.
Woensdag 13 Mei. Omstreeks 3.30 uur trekt een deel der voorposten terug langs de zomerkade, den Bandijk en door Eldik. Sergeant Majoor Instructeur Wipkink stelt met mijn toestemming het stuk Jan Martinus buiten de Kazemat op de dijk op. Kleine vijandelijke afdeelingen dringen op onder dekking van artillerievuur (licht kaliber). Daar zij dreigen afgesneden te worden, moet de groep "Driesprong Eldik" zich terugtrekken op "de Zwarte Ruiter" tegelijk met de Inundatiewacht No. 1. Omstreeks 4.30 vijandelijke beschieting van 3 zijden op "de Zwarte Ruiter". Aangevraagd artillerievuur op Eldik komt niet. Daar de beide lichte mitrailleurs stuk geschoten worden, moet de terugtocht aanvaard worden met achterlating van 7 vermisten en de beide defecte mitrailleurs.
Omstreeks 4.45 uur wordt de 1e vijandelijke aanval tot stand gebracht door vuur van lichte en zware mitrailleurs. De sectie Elshout wordt nu van 3 kanten beschoten. De lichte mitrailleur bij putringen raakt defect, waarop de groep in goede order zonder verliezen terugtrekt op de beide andere groepen. Zie schets A.
Defecte mitrailleur wordt hersteld. Nu raakt de buitendijksche lichte mitrailleur van sectie Elshout ook defect: door moedige daad van sergeant van Hulten (sprong over den dijk door vijandelijk mitrailleurvuur) kan deze ook hersteld worden. Sergeant Majoor Instructeur Wipkink vraagt vuursteun van Kazemat Pieck op het noordelijke talud van den dijk. Vijand tracht op te dringen naar Putringen, doch wordt door gezamenlijk vuur, waaraan ook het pantserafweergeschut deelneemt, teruggeworpen op "De Zwarte Ruiter". Niettegenstaande de slechte dekking van de sectie Elshout geen verliezen.
Korporaal Kruimer komt op Waalzicht om een tegenstoot voor te bereiden. Ik ontvang opdracht om het inschieten van eigen artillerie op De Zwarte Ruiter te controleren maar plotseling verschijnen vier vijandelijke kanonnenbooten, voorafgegaan door 2 kleine patrouille-booten in de bocht van de Waal bij Druten en trachten onze rechter flank door te dringen. Zij worden door zeer juist gericht vuur van de rivierbatterij, 2 Kazematten en een lichte mitrailleur bij Waalzicht overvallen.
De 2 kleine booten en vermoedelijk een kanonneerboot worden tot zinken gebracht, waarna de overigen onder dekking van een rookgordijn haastig terugkeeren. Er wordt langs den dijk tweemaal gasalarm gemaakt, doch vermoedelijk onnodig.
Ik ontvang van commandant 2e bataljon 44e Regiment Infanterie opdracht 1 lichte mitrailleur te plaatsen aan de Zomerkade nabij den Bandijk de order wordt terstond uitgevoerd. Tevens bericht ontvangen, dat 6 vijandelijke kanonneerbooten waargenomen zijn voorbij de bocht bij Druten: deze zijn nooit verschenen.
Op zijn verzoek krijgt vaandrig Elshout versterking van een groep onder sergeant Volkers.
Omstreeks 17 uur van commandant 2e bataljon 44e Regiment Infanterie bevel ontvangen per veldtelefoon om terug te trekken op de Heuning en 3 minuten later blijkt dit een valsch bericht te zijn. Tegelijk worden wij van meerdere zijden, ook van achteren, hevig door art. beschoten. Sergeant Bouw van de Verbindingsafdeeling Mitrailleur Compagnie 2e bataljon 44e Regiment Infanterie en dienstplichtige Wolters A.J. gaan op mijn bevel door hevig vijandelijk granaatvuur per rijwiel langs de dijk om de afdeelingen op hun plaats te houden, hetgeen mede door mijn persoonlijk ingrijpen, gelukt.
2e luitenant Leenarts kan zijn eigen sectie ook tijdig tegenhouden; slechts de 4e sectie (Achterstraat en Boomgaard v.d. Berg) blijkt al weg te zijn. Deze stelling wordt onmiddellijk op mijn bevel bezet door 1 groep van de sectie Leenarts: na 1 1/2 uur zijn 2 groepen den 4e sectie weer terug in hunne opstellingen; de 3e groep komt na plusminus 2 uur terug.
Omstreeks 21 uur neemt het pantserafweergeschut "de Zwarte Ruiter" onder vuur, terwijl de rivierbatterij vuur brengt op Doodewaard en Hien.
Om 21.50 uur ontvang ik schriftelijk bevel tot den afmarsch naar spoorwegovergang Echteld: de afdeelingen van de 2e lijn te 22.30 uur onder mijn commando, de zware mitrailleurs onder Sergeant Majoor Instructeur Wipkink te 23 uur. Tijdstip afmarsch pantserafweergeschut is mij onbekend, maar te 22.30 uur waren zij al weg. De vaandrig Elshout krijgt opdracht om als scherm achter te blijven en stand te houden tot 0.30 uur; deze order wordt uitgevoerd zonder dat de vijand eenige actie onderneemt (Zie schets B).
Terwille van de bijgevoegde schetsen voeg ik het verslag van vaandrig Elshout hierbij. Daar het register der inkomende en uitgaande stukken dat door mijn sergeant toegevoegd volledig is bijgehouden na het capituleren te Everdingen vernietigd is, kan ik niet instaan voor de juiste volgorde der vermelde feiten en voor de opgegeven tijden; echter zijn deze naar mijn beste weten en dat mijner ondercommandanten weergegeven.
Ochten, 1 Juni 1940
De Compagniescommandant
de Reserve Kapitein

(get.) H.J. Dirksen.

Aan Commandant IIe Bataljon 44e Regiment Infanterie,
met één bijlage.
Download brondocument in PDF-formaat Brondocument 1
(PDF, 2.87 MB)
Download brondocument in PDF-formaat Brondocument 2
(PDF, 406.03 KB)
Download brondocument in PDF-formaat Brondocument 3
(PDF, 1.02 MB)