Discussiegroep

Ik heb net, met belangstelling, het verslag ven het intervieuw van Ben Brus gelezen.
De verhalen die hij vertel, komen me allemaal heel geloofwaardig over. Juist daardoor roepen ze een aantal vragen bij mij op.
De heer Brus geeft aan dat de actie van Jacometti ingezet werd, links en recht van de Heimersteinse laan in oosterlijke richting, waarbij de eenheid van ongeveer 35 man in drie groepen was verdeeld. Toen ze, al tiraillerend ongeveer bij de oostrand van de roggeakker waren aangekomen, gingen ze rechts uit de flank, de meest rechter groep eerst, de middelste en linker groep even daarna. Toen ze, al tiraillerend, waren aangekomen bij, waar nu ongeveer de noordrand van de Erebegraafplaats is, kwamen ze onder een moordend vuur.
Dit verhaal zo lezend, zou dat zo maar eens waar kunnen zijn. Het lijkt mij veel aannemelijker dan starten vanuit de N-W hoek van de rogge-akker, door de draadhindernis in open terrein.
Wie helpt me uit de droom.

» Dit bericht is geplaatst op 12 juli 2008 19:56

Wij hebben hier een aantal jaren geleden uitgebreid over gediscussieerd op de website ( zie bericht van Rene, Algemeen 03-09-2003, kijk daar bij de bijdragen van 19 - 09 ).
Wij waren toen voorzover ik me herinner op basis van de bestaande verslagen op zeker moment tot de conclusie gekomen dat geen enkele groep de weg door het roggeveld had genomen, maar dat iedereen de Heimersteinse laan was gevolgd en pas na het passeren van het roggeveld ( aan de rechterhand ) was afgebogen, het bos in waar nu het Erekerkhof ligt.
Achteraf bleek dit wat moeilijk vol te houden gezien het aantal gesneuvelden dat IN het roggeveld was gevonden. Het idee is echter bij ons wel blijven bestaan dat zeker een aantal militairen alleen in het bos is geweest. Dit ondanks het artikel (+ kaartje ) van Nierstrasz over het sneuvelen van Jacometti: http://www.grebbeberg.nl/bibliotheek/data/rapport.php?rap_id=14

Misschien dat Allert Goossens het zich wat beter herinnert dan ik.
Ik kan het zo uit mijn hoofd zo direct niet meer reproduceren.

» Deze reactie is geplaatst op 12 juli 2008 22:00

Eerst even corrigeren. Het is niet de heer Brus die deze aanval beschrijft, maar de Stichting. De heer Brus geeft immers in zijn verslag aan dat hij van de actie pas achteraf op de hoogte werd gesteld en tijdens de actie zelfs sliep wegens aflossing van dienst.

Veteranenverhalen zijn vaak incompleet, wat logisch is. Voor de duidelijkheid en leesbaarheid vullen wij die verslagen aan. In het geval van soldaat Brus is duidelijk, door cursiviteit van de tekst, naar zijn eigen quotes verwezen.

Hoewel wij indertijd op dezelfde onlogische ontplooiing van de tegenstoot gestuit zijn, kan het haast niet anders of de rechterflank is toch dwars door het open roggeveld gegaan. Het is anders onverklaarbaar dat de meeste gesneuvelden in het veld werden gevonden.

Het betekent helaas dat vrijwel zeker de rechtergroep al uit de flank zuidoostwaarts ging toen de roggeakker nog niet eens halverwege was gepasseerd. Het betekende dat alleen de linkergroep en een deel van de middelste groep daadwerkelijk in het bos terecht kwamen.

Het was een staaltje tactisch dwalen dat vermoedelijk mede aanleiding was later Jacometti niet een MWO toe te kennen, omdat hij t.a.v. beleid gefaald had. Een dergelijke overweging van het kapittel is natuurlijk zeer te billijken. Overigens had Jacometti ook t.a.v. zijn opvolging en de voorbereiding van de tegenstoot slecht beleid getoond.

» Deze reactie is geplaatst op 13 juli 2008 07:15

Jacometti voerde zijn tegenstoot uit met 35-40 man, aldus Hakkert. Ongeveer een sectie, 3 groepen. 1 deel van de commandogroep. 2 groepen van Elzas.

Jacometti rechts, Hakkert links en Elzas midden. Het gebied tussen het bospad oostelijk van de roggeakker en het bospad dat achter langs het kerkhof loopt, bedraagt ongeveer 100 meter.

Gesneuveld:
majoor J.H.A. Jacometti (C-II-8 RI)
dpl. soldaat H.F. Blom (3-3-II-8 R.I.)
dpl. soldaat F.B. Bronstring (2-3-II-8 RI)
dpl. soldaat W.T. van Eldijk (2-I-8 RI)
dpl. soldaat J.G. Goijer (3-3-II-8 R.I.)
dpl. soldaat A. van den Hof (3-3-II-8 R.I.)
dpl. soldaat A.J. ter Horst (1-2-III-8 R.I.)
dpl. soldaat M.J. Jansen (3-3-II-8 R.I.)
dpl. soldaat O.B. Koomen (3-3-III-8 R.I.)
dpl. soldaat D.W. Lankhof (1-2-III-8 R.I.)
dpl. soldaat W.A. van Lith (3-3-III-8 R.I.)
dpl. soldaat G.T. Polman (2-I-8 RI)
dpl. soldaat J. Schuilenburg (commandogroep-3-III-8 R.I.)
dpl. soldaat W.J. Severt (1-2-III-8 R.I.)
dpl. soldaat H.C.F. Thielking (3-3-III-8 R.I.)
dpl. soldaat G.H. Vrieze (Staf-II-8 R.I.)
dpl. soldaat J.H. Westenberg (1-2-III-8 R.I.)

Overlevenden:
Vaandrig Elzas, (C-3-3-II-8 RI)
kapitein Hakkert, (C-3-II-8 RI)
sergeant H. Kramers (2-3-II-8 RI)
sergeant de Graaf (2-3-II-8 RI)
sergeant Hulscher (3-3-II-8 R.I.)
Kpl Arents (3-3-II-8 RI)
Kpl. M.N. Giesen (3-II-8 RI) (later overleden in stellingen van 3-II-8 RI)
dpl. soldaat Reuvers mitrailleruschutter (3-II-8 RI),
dpl. soldaat Mourik helper lt mitr. (3-II-8 RI),
dpl. soldaat Eysink (3-II-8 RI),
dpl. soldaat Messing
dpl. soldaat H.W.J. Nijs (3-3-II-8 R.I.)
dpl. soldaat Mahler (wsl. 3-3-II-8 R.I.)
dpl. soldaat Melchers
sergt Boerkoel (later bij Hotel Grebbeberg gesneuveld)
dpl. soldaat P.B. Kaak (wsl. 3-3-II-8 R.I.) (later overleden in stellingen van 3-II-8 RI)

De verhalen zijn niet erg eensluidend over hoe de aanval precies is verlopen, maar een breedte van ruim 100 meter tirailleren met 35-40 man lijkt mij niet een te smal front voor een tiraillerende sectie in een bosrijke omgeving. Teneinde verband te houden is een afstand van 2 meter dan niet heel vreemd zou ik zeggen. Bedenk ook dat langs de Heimersteinselaan nog een smalle strook met bebossing liep en dat langs de laan zelf ook grote bomen stonden die een beperkte dekking konden bieden.

Een aanvallende actie over open terrein terwijl vlakbij voldoende dekking aanwezig is en er beschietingen plaatsvinden, lijkt niet alleen onlogisch maar is volgens mij ondenkbaar ook voor een bevelvoerder als Jacometti. Dat een grote groep gesneuvelden is gevonden bij het roggeveld, noordelijk gedeelte (midden) betekent nog niet dat die zijn gevonden midden op het roggeveld. Het kan ook een aanduiding zijn dat ze niet bij de hoek van het roggeveld bij de Heimersteinselaan zijn gevonden maar meer in het midden tussen de Heimersteinselaan en de Grebbeweg. Het was niet ongebruikelijk dat gewonden en gesneuvelden (door Nederlandse krijgsgevangenen) uit een bos langs een bospad werden verzameld, dus het is maar de vraag welke waarde aan het woord midden in dat verband moet worden gehecht.

Zoals we vaker zien lijkt het erop dat bronnen elkaar naspreken en dat lijkt bij een mythologisch verhaal als dit gemakkelijk te gebeuren. Geen enkel verslag spreekt over een aanval over de open roggeakker, de verslagen spreken van een perceel waarbij logischerwijs wordt gesproken over het bosperceel ten oosten van de roggeakker of 200 meter voorbij de stoplijn, e.d.

» Deze reactie is geplaatst op 13 juli 2008 16:54

Ik wil allen bedanken voor hun reacties en uitleg.
Persoonlijk denk ik, dat het best wel mogelijk is dat Maj Jacometti over het open terrein van de roggeakker is gegaan. Als C van de meest rechter groep langs de Heimersteinse Laan is hij als eerste rechts uit de flank gegaan. Hoe dan ook, hij heeft de twee overige groepen Links van zijn groep aan laten sluiten. Door het bos in Z richting gaande, moet hij dus geconstateerd hebben, toen hij bij de Roggeakker aankam, dat hij eigenlijk verder naar links had moeten ontplooien cq later had moeten flankeren. Contact met de twee groepen Links van hem moet toch best wel mooeilijk geweest zijn, vanwege de bebossing waar die twee groepen wel in liepen. Op zo'n moment moet je kiezen. Proberen naar Links op te schuiven, zodat uiteindelijk iedereen in het bos loopt, met het risico van grote chaos, of de actie doorzetten. Gezien de verwachte minimale vijandelijke weerstand en het belang van het handhaven van de snelheid, lijkt mij dat hij heeft gekozen voor voortzetting.

» Deze reactie is geplaatst op 13 juli 2008 17:24

Door de rechterflank aan te voeren en niet de centrale groep was het Jacometti zelf die bewust koos om de eerst manoeuvrerende groep onder zich te nemen. Dat hij hierbij te vroeg koos voor een zuidelijke afbuiging, is buitengewoon te betreuren. Zijn tegenstoot had wellicht nog enige kans gemaakt als hij zich eerst met het gehele verband langs de Heimersteinse Laan in het bos had opgesteld (waar nog geen Duitsers waren tot ca. 1830 uur) en van daaruit met de drie groepen naast elkaar richting Grebbeweg was opgetrokken. Zijn diagonale beweging kan ik slechts verklaren uit haast of mogelijk het uit de pas geraken [te vroeg afbuigen] van de linker en middengroep, wat dan echter door de aanvoerders van die groepen zou zijn geinitieerd. Door vijandelijk vuur kwam het niet, dat blijkt wel uit de verslagen.

In elk geval had Jacometti als ervaren oud KNIL officier beter moeten weten. Optrekken door een open vlakte waartegen een ieder helder afsteekt tegenover een in het bos verscholen tegenstander was een faux-pas en dat moet voor een KNIL officier geen novum zijn geweest. Althans dat mag men veronderstellen. Er moet bij Jacometti werkelijk sprake zijn geweest van een grote onderschatting van de tegenstander of een grenzeloze overmoed. Heel jammer dat dit zoveel jongens het leven kostte en niets opleverde.

» Deze reactie is geplaatst op 13 juli 2008 18:48

Meer dan 50% sneuvelde en daarnaast raakte er een aantal gewond, waaronder in elk geval soldaat Mahler. Dat is inderdaad een buitengewoon hoge prijs.Het blijft natuurlijk sterk de vraag of Jacometti met zijn volkomen onervaren soldaten uberhaupt enige kans had gemaakt, ook al had hij tactisch beter gemanoeuvreerd.

» Deze reactie is geplaatst op 13 juli 2008 19:39

jacometti was niet op de hoogte van de duitse sterkte ,citaat was; die duitsers gooien we wel van de berg af .de duitse sterkte was in die mei dagen onvoldoende bekend .hoe dat komt en wat daar de achtergrond van is is mij anno 2008 nog steeds een raadsel .

» Deze reactie is geplaatst op 14 juli 2008 23:41

Beste Rene,

In grote lijnen:
De Nederlandse Legerleiding verwachtte een bepaald Duits optreden.
Allereerst zouden er verkenningen uitgevoerd worden. Daarna zouden stoottroepen de zwakke plekken, die als verkenningsresultaat bekend zouden zijn, proberen binnen te dringen, waarna de daaropvolgende troepen de bres in de verdediging zou uitbuiten en zo snel mogelijk commandoposten en verbindingen buiten gevecht stellen.

Wat de Commandant II LK, die verantwoordelijk was voor de verdediging van de Grebbeberg en omgeving doorkreeg was heel summier. Er kwamen eigenlijk helemaal geen berichten van gevechten of aanvallen binnen, maar er bereikten hem wel berichten van massaal vluchtende Nederlandse Troepen. Bij ondervraging verklaarden velen van hen ook nog eens dat ze eigenlijk helemaal geen vijand gezien hadden. Misschien heb je wel eens iets gelezen van de Vdg Tak en Sgt Meier. Beiden zijn verhoord en uit hun verklaringen bleek dat zij eigenlijk helemaal geen vijand hadden gezien.
Dat geen echte gevechtscontacten werd doorgegeven is heel goed te verklaren, want die troepen die daadwerkelijk in gevecht raakten hadden vaak helemaal geen verbindingen meer met hun C of hogere C en al helemaal niet met de artillerie, zodat artillerievuur aanvragen vaak onmogelijk bleek.

Zelfs Maj Jacometti, C-II-8RI, had van zijn eigen troepen geen duidelijke meldingen gekregen. Dit is eigenlijk weer te verklaren doordat de Duitsers in eerste instantie probeerden bij Kruiponder door de frontlijn heen te breken, maar daarna van Noord naar Zuid door de voorpostenstrook heen gingen. De actie op kruiponder kan dus best wel verklaard worden als een verkenningsactie.
Al met al hadden veel Commandanten, van laag tot hoog, het idee dat er eigenlijk alleen maar verkenningseenheden bezig waren en dat de grote aanval nog moest komen.

Het Duitse optreden was ook heel anders dan dat van de Nederlanders. Camouflage, ook in de kleding, het uitbuiten van het terrein, de vrijheid die Duitse Commandanten hadden om van plannen af te mogen wijken als ze hun doel daar sneller door konden nemen enz, zijn daar allemaal debet aan.

Het is daarom nog maar de vraag of Maj Jacometti wel te verwijten is dat hij de sterkte van de vijand zo onderschatte. Dat hij afgeweken is van een aantal militaire principes, waardoor de kans van succes zo wie zo al veel kleiner was, is hem niet in dank afgenomen. Al met al heeft hij met zijn optreden wel geprobeerd een voorbeeld te zijn voor zijn troepen.

» Deze reactie is geplaatst op 15 juli 2008 19:40

Een vrijwel feilloze analyse wat mij betreft, heer Meppelink.

Een kleine nuance vind ik nog op zijn plaats. Voordat Jacometti zijn tegenstoot voorbereidde, was hem wel duidelijk - als plv regimentscommandant - wat alle berichten waren. In die late middag van 12 mei waren de berichten omtrent het vijandelijk optreden al wel een stuk consistenter dan 24 uur daarvoor. Zo waren er diverse manschappen in de stoplijn teruggekomen met de berichten dat er bij het Hoornwerk een doorbraak was geweest. De schaal daarvan zal niet bekend zijn geweest. Desondanks kan het niet zo zijn dat Jacometti niet alleen al uit het helse kabaal van Duitse wapens (zeer onderscheidelijk van onze wapens) een zeker beeld moet hebben gekregen.

Maar ik vind uw bijdrage zeer helder, zeer overwogen en wat mij betreft zeer to-the-point. Het kapittel overwoog indertijd analoog. Zeer moedig en doortastend, maar qua beleid niet voldoende. Zodoende liep de majoor een MWO mis. Dat was hem anders beslist ten deel gevallen.

» Deze reactie is geplaatst op 15 juli 2008 21:32

beste h r d meppelink

inderdaad mooi geschreven ,ik zat onder tussen wat foto s van jacometti te bekijken ,moet zeggen was een markante man (met sabel)had een uitrusting die ik even niet kan plaatsen bij het nederlandse leger van 1940 misschien kwam dat wel door zijn indonesie tijdperk en eventueel oorlogs ervaring .misschien wel nooit de erkenning gehad die hij verdiende .wat de hr goossen ook al schreef. voor erkenning is het toch nooit te laat ?

» Deze reactie is geplaatst op 15 juli 2008 22:48

De reactie van de Heer Meppelink wordt ook door mij ondersteund. Nog enige verduidelijking/aanvulling op de laatste reactie: of de berichten in de middag consistenter waren geworden blijft een veronderstelling die helaas niet door de rapporten wordt gesteund. Jacometti hoorde in eerste middaguren inderdaad - telefonisch - dat hij als plaatsvervangend regimentscommandant moest optreden. Het betreffende Stafwerk vermeldt in een noot op pag.272 als reden: "Waarschijnlijk was men door de langdurige afwezigheid van Commandant 8 RI ongerust geworden". Laatstgenoemde, overste Hennink, bezocht namelijk van circa 11.00 uur tot ongeveer 15.00 uur zijn stellingen. 's Morgens vroeg was hij met Majoor Landzaat ook poolshoogte gaam nemen op de oostelijke zijde van de Grebbeberg. Men had toen niets waargenomen, wat op een aanstaande aanval wees. Hieromtrent zegt het Stafwerk "Vermoedelijk was het SS regiment tijdelijk wat teruggegaan en het onoverzichtelijke terrein onttrok de Duitsers aan het gezicht."

» Deze reactie is geplaatst op 15 juli 2008 23:32

Allert schreef:
"Een kleine nuance vind ik nog op zijn plaats. Voordat Jacometti zijn
tegenstoot voorbereidde, was hem wel duidelijk - als plv
regimentscommandant - wat alle berichten waren. In die late middag
van 12 mei waren de berichten omtrent het vijandelijk optreden al wel
een stuk consistenter dan 24 uur daarvoor. Zo waren er diverse
manschappen in de stoplijn teruggekomen met de berichten dat er bij
het Hoornwerk een doorbraak was geweest. De schaal daarvan zal niet
bekend zijn geweest".

Een bijzonder detail in dit kader is dat bij de militairen die Jacometti bij zijn tegenstoot meenam ook enkelen waren van 2 - I - 8 RI, waarvan in elk geval Van Eldijk sneuvelde. Deze manschappen waren dus teruggetrokken uit de frontlijn, op zeer korte afstand van het Hoornwerk. Na hun terugtrekken kwamen ze terecht bij 3 - II - 8 RI op de Laarsenberg en zijn ze ingezet bij de tegenstoot. Zij wisten dus absoluut zeker van die doorbraak bij de Grebbesluis, al zullen ze ook geen exact beeld van de Duitse sterkte hebben gehad.

» Deze reactie is geplaatst op 16 juli 2008 10:24

Mijn oom Jan Harm Westenberg staat ook in de lijst van gesneuvelden. Hij stierf op 16 mei 1940 naast de roggeakker.

Mijn opa moest vanuit Meppel naar Rhenen fietsen toen de oorlog was gestopt om te horen of zijn broer nog in leven was.. Na van het kastje naar de muur te zijn gestuurd, kreeg hij te horen dat zijn broer in zijn rug was geraakt terwijl hij iemand aan het verbinden was.

Niet veel later werd mijn opa één van de medeoprichters van het verzet in Meppel. Ik vraag me af of er nog mensen zijn die met mijn oom hebben gewerkt. Het is natuurlijk lang geleden. Maar ben toch benieuwd.

» Deze reactie is geplaatst op 8 december 2008 20:29

Of zich nog iemand meldt die direct contact met uw oom heeft gehad is weliswaar niet helemaal onmogelijk, maar toch tamelijk onwaarschijnlijk.
Uiteindelijk praten we over bijna 70 jaar na dato en zullen de meeste nog levende veteranen ook niet regelmatig internet bezoeken.

Persoonlijk gegevens van uw oom heb ik u inmiddels prive toegezonden.
Daaruit blijkt ook duidelijk dat hij niet betrokken is geweest bij de tegenstoot van majoor Jacometti. Ik neem aan dat u mogelijk die indruk wel hebt, omdat u dit bericht hier heeft geplaatst.
Dat hij niet ver van de roggeakkker is gesneuveld is juist, maar dit staat daar helemaal los van.

» Deze reactie is geplaatst op 8 december 2008 22:36

Heer Aben, uw oom stierf niet op 16 mei maar op 12 mei en niet door een rugwond maar door een hoofdschot. Hij werd op 16 mei gevonden, in het witte onderhemd, in de stoplijnstelling bij de Heimersteinselaan. Hij werd gevonden in de stelling van de 3e sectie 2-III-8RI, maar zou naar verluid bij de 4e sectie hebben behoord. Die 3e sectie lag in de stoplijn precies waar deze de Heimersteinse laan kruiste. Sectiecommandant was de sergeant Pilzecker. Met name deze sectie is zwaar aangetast door de gevechten. Hoe hij van de 4e sectie naar de 3e is gekomen is onbekend. De 4e sectie lag niet in het compagniesvak maar in de zogenaamde tussenverdediging, tussen de stoplijn en frontlijn noord van de berg. Mogelijk is hij in de middag al teruggevallen op de stoplijn of is hij eerder bij de 3e sectie geplaatst. Dat lijkt niet te achterhalen.

De gegevens omtrent zijn overlijdensdatum, verwonding en vindplaats stammen uit de inventarisatie van de sergeant Sellier die na de meidagen de gesneuvelden met verwonding en vindplaats in kaart heeft gebracht.

» Deze reactie is geplaatst op 10 december 2008 00:13

Opgeofferd,
op 10mei, is in de middag de inundatiekom op hoogte gebracht,
door middel van het plaatsen van planken.
in de avond van 10 mei is de sluisbrug opgeblazen,
maar omdat de sluisbrug nog overschreidbaar was,
heeft Majoor Landzaat de sluis op de avond
van 11 mei op laten blazen.
terwijl het nooit de bedoeling is geweest om dat te doen.
dat mocht niet, daar anders de inundatie niet zou slagen. Het water zou zo
weglopen.
Want als de sluis opgeblazen zou moeten worden ,net als alle kunstwerken die daar voor in aanmerking kwamen, was de sluis vantevoren wel ondermijndt.
Het opblazen van de sluis heeft er ook voor gezorgd dat 19 RI de tegenaanval niet kon uitvoeren, want daarachter stond de genie met een noodbrug die ze zo over de vernielde sluisbrug hadden kunnen schuiven
maar doordat de sluis opgeblazen was konden ze de noodbrug niet plaatsen.
En was tevens de terugweg van de mannen in het HOORNWERK afgesloten.
Daarbij moest op iedereen geschoten worden die de berg op wilde,
en werdt bij het viaduct op de eigen mensen geschoten die eraf wilde.
Door de obsessie om de berg te willen behouden zijn de eigen mensen opgeofferd.

P.S Peter Kruit dat verklaard misschien ook waarom er zoveel mannen met schotwonden waren.

» Deze reactie is geplaatst op 23 december 2008 19:13

Off-topic, maar vooruit.

Geachte Heer Hoefnagel, een aantal aanvullingen op uw mail, die nou niet bepaald als een reactie in deze topic geplaatst kan worden.

Begin mei was de inundatie op hoogte. Echter in de periode daarna zakte het water en op 9 mei stond het zeker 30 cm beneden piel. Dit was de reden van de inzet van de Lt de Haas met zijn sectie van 19RI in het drooggevallen Noordelijk deel van de voorpostenstrook. Over de precieze oorzaak van het dalen van het water wordt nogal gespeculeerd. Sabotage? De boeren die hun land, nu het voorjaar er aan kwam, droog wilden hebben?

Ongetwijfeld zal ook een Genie-officier bij 8RI zijn ingedeeld die ook de BC’n zal hebben geadviseerd. Dat Maj Landzaat zo maar, zonder de gevolgen in overweging te nemen de sluis eruit geblazen zou hebben, gaat mij een beetje ver.

Naar mijn weten is geen enkele tegenaanval van het 19RI tot aan de sluis gekomen. Op 11 mei krijgt II-19RI voor het eerst opdracht de voorpostenstrook, in de nacht, te heroveren. Door eigen vuur, o.a. van 8RI wordt deze actie gestopt en afgebroken, nog voor zij bij de stoplijn zijn aangekomen.
Op 12 mei overleeft de tegenaanval van II-19RI de voorbereidingsfase niet eens. Dus brug of geen brug, dit is zeker niet de oorzaak geweest van het niet doorgaan/slagen van deze tegenaanvallen.

De eenheden, gelegen in het Hoornwerk, hadden zelf ook provisorische overgangen gemaakt, soms met vlotten.

De schieten op eigen troepen, waartoe kap Gelderman opdracht had gekregen, heeft hij toch iets genuanceerder uitgevoerd dan U aangeeft. Alleen op momenten dat Duitse eenheden dreigden door te breken, onder dekking van Nederlandse krijgsgevangenen/vluchtelingen/deserteurs, heeft hij het vuur gericht laten openen.

Het willen behouden van een zwak punt in de verdediging, wat ook bijna drie dagen lang wonderwel is gelukt, een obsessie noemen gaat mij ook een beetje ver. Dat achteraf zinloos vinden, is nauurlijk niet zo moeilijk.
Zo kun je elke vorm van verdediging wel zinloze opoffering noemen.

Het is inherent aan het oorlogvoeren dat er veel deelnemers schotwonden oplopen. Ik denk ook niet dat dit de verklaring is waar Peter Kruit op zit te wachten.

» Deze reactie is geplaatst op 24 december 2008 11:59

Het dalen van het water in mei was een gewone zaak. Juist daarom werd ook het gemaal gefabriceerd om de periode van niveaudalingen de inundatie op peil te kunnen houden, in het bijzonder zuid van Achterberg.

Het is mij onbekend dat de sluis zou zijn opgeblazen. Ik ben benieuwd naar de bron voor die bewering. Het opblazen van de sluis was immers ten strengste verboden. Daarom moest ook zo'n lichte lading worden gebruikt om op 11 mei het bruggetje op te blazen. Voor zover ik weet is dat bruggetje een maal opgeblazen en zijn geen nieuwe pogingen gedaan. Het bleef - hetzij lastig - overschrijdbaar voor telkens een man tegelijk. Wellicht is het misverstand ontstaan uit de vele onjuiste meldingen in verslagen dat de sluis werd opgeblazen. Het betrof echter alleen het bruggetje.

De mislukte operatie van 19RI in de nacht van 11 op 12 mei kwam vooral door waardeloze leiding van het bataljon in kwestie. Of de operatie uberhaupt kans van slagen had, laat ik maar in het midden. Maar het niet oversteken van de Grift is een door de commandant zelf opgemaakt excuus. Er lag een schuit geparkeerd in de Grift en er lagen diverse bootjes en vlotten. Bovendien kon men achter elkaar aan lopende de sluis nog steeds oversteken.

Een noodbrug is nooit aan de orde geweest. Slechts wat houten vlonders waren aan de orde.

De overige zaken laat ik maar onbesproken. Die zijn alhier vaak genoeg belicht.

» Deze reactie is geplaatst op 24 december 2008 14:22

In de avond van de 10e mei is er absoluut niets opgeblazen.
Daarna is op de 11e mei in de avond wel de sluisbrug opgeblazen, maar zeker niet de sluis zelf.

Het is ook niet helemaal waar dat de tegenaanval van II - 19 RI de Grift helemaal NIET bereikt heeft Een kleine voorhoede o.l.v luitenant Suilen is via de half - gesprongen brug wel degelijk tijdelijk aan de overkant van de Grift geweest. Maar erg relevant is dat natuurlijk ook weer niet.
Ik schat dat ( in elk geval het grootste deel van ) het bataljon wel degelijk ook door de stoplijn zal zijn getrokken en ergens ter hoogte van het huidige Erekerkhof en/of ( verschillende verslagen noemen dit ) in het begin van de Holle Weg zal zijn blijven steken. Het ligt ook voor de hand dat ze pas vanuit de stoplijn zullen zijn beschoten NA het doorschrijden daarvan. Die beschieting kun je trouwens zien als een gevolg van een pijnlijk tekort aan communicatie en een zich snel ontwikkelende paniek als gevolg van onervarenheid, waarbij je ook nog moet bedenken dat het opmarcherende bataljon vanuit het westen, dus van achteruit kwam.
Achteraf heb ik wel eens gedacht dat het met die beschieting wel mee zal zijn gevallen en dat het ook wel als excuus zal zijn gebruikt om het nogal schrijnende ( ik weet dat het makkelijk is om achteraf te oordelen, maar toch )gebrek aan doortastendheid in die nacht te camoufleren. Je krijgt een goede indruk van dat laatste uit de verslagen van b.v vaandrig Donselaar van 3 - I - 8RI.
Hij had zijn plaats als sectiecommandant in de stoplijn zuid van de Grebbeweg en is in contact geweest met officieren van II - 19 RI. Zijn ( misschien ook weer wat gekleurd ) oordeel is echt vernietigend.

» Deze reactie is geplaatst op 24 december 2008 15:56

Geachte Webredactie,

In de reactie c.q. antwoord van Joost Bruinsma (redactie) op de vraag Actie Jacometti d.d. 13 juli 2008 16:54 - staat het volgende vermeld: sergeant Boerkoel (later bij Hotel Grebbeberg gesneuveld)

In het Ereveld staat :

Willem Johannes Boerkoel

Dienstplichtig Sergeant 3-II-8 R.I.
Voornaam: Willem Johannes
Achternaam: Boerkoel
Geboortedatum: 22 oktober 1917
Geboorteplaats: Rheden
Overlijdensdatum: 14 mei 1940
Locatie sneuvelen:
Begraafplaats: Alg. Begraafplaats te Ermelo

Gereformeerd

Vraag:
Bij het Ereveld is geen locatie sneuvelen ingevuld. Terwijl redactielid Joost Bruinsma duidelijk aangeeft dat sergeant Boerkoel is gesneuveld bij Hotel Grebbeberg. Is sergeant Boerkoel daadwerkelijk gesneuveld bij Hotel de Grebbeberg of is de locatie onbekend?

In het verslag van vaandrig H.H. Elzas aan van Nierstrasz meldt deze het volgende:

Maandagmorgen met licht ga ik de linkervleugel van de stelling verkennen; de soldaat Eysink, J. van mijn sectie gaat ongevraagd mee (zou een zeer goede korporaal zijn; niet om dit feit, doch algemeene indruk). We krijgen weer een aanval van infanterie met artillerie-vuur. Ook hier zijn alleen aanvalshandgranaten. Kapitein v. Alewijk krijgt een schot door de wang, verliest veel bloed en geeft het commando over aan Kapitein Hakkert. De sergt. Boerkoel krijgt een schot door de borst. Ik word op de linkervleugel geplaatst. Er komt een order: Zuinig met munitie, want er is geen aanvoer meer. Te ca. 10.00 uur trekken wij terug, in rechte lijn op de stelling van 3-II. Daar geeft kapitein Hakkert mij bevel, mijn eigen stelling te bezetten: het artillerie vuur, dat daar ligt, zal naar voren worden verlegd. In de stelling veel dooden, en in den zitnis een gewonde. Mijn rookvoorraad, noodrantsoen, kijker en lampen zijn verdwenen. Er ligt zeer veel munitie, en verschillende lichte mitrailleurs, welke goed blijken te werken. Ik verdeel de menschen over de stelling en wijs een schutter zijn opstelling en schootsvak. Als ik weer buiten kom, zie ik niemand meer.
Wij probeeren vuur te trekken door korte vuurstooten. Een schot van rechts komt tegen de mantel, en een ander komt achter het nest binnenvliegen. Als ik wil gaan kijken, krijg ik een schot op de helm, vlak boven het wapen. Even later wordt er geroepen: Overgeven. Er staan veel menschen in de boschrand, die op mij toe komen loopen, roepend: Overgeven. Ik vraag naar den CC. De sergt-toegevoegd Smid zegt: Die heeft zich al overgegeven, waarna ik het met mijn 2 man ook maar doe. Dit was te 10.55.

Mijn vraag is de volgende:
Is sergeant Boerkoel op maandagmorgen 13 mei of 14 mei 1940 gesneuveld?
Wat dient het uitgangspunt te zijn inzake de overlijdensdatum: het verslag van vaandrig Elzas of de gegevens van het Ereveld bij de persoon sergeant Boerkoel?

Vr.gr. Jack Huntjens.

» Deze reactie is geplaatst op 5 juli 2010 19:12

Volgens onze gegevens is Boerkoel op de 12e gewond geraakt als gevolg van een vliegtuigaanval bij / in de buurt van Hotel de Grebbeberg. Vervolgens zou hij zijn overleden op de 14e in het Elizabeth-ziekenhuis te Arnhem.
Het verhaal van Elzas staat daar bijna volkomen haaks op.
Ik zou persoonlijk toch sterk de voorkeur geven aan de lezing van Elzas. De aanwezigheid van Boerkoel in de stelling van 3 - 2 - III - 8 RI is namelijk volkomen verklaarbaar in tegenstelling tot zijn aanwezigheid bij Hotel de Grebbeberg op de 12e mei. Bovendien zal Elzas Boerkoel met zekerheid hebben gekend en geeft hij ook nog details.
Hij ( Boerkoel ) zal naar ik aanneem wel zijn overleden in Arnhem.
Elzas vertelt ook slechts dat hij gewond raakte en meldt niets over sneuvelen. Boerkoel zal op de 13e of 14e mei naar Arnhem zijn vervoerd, maar het niet hebben gehaald.

Joost zal de oorspronkelijke lezing ( dus inclusief Hotel de Grebbeberg ) hebben gevolgd, maar we hebben inderdaad alle reden om daaraan ( minimaal ) te twijfelen.

» Deze reactie is geplaatst op 5 juli 2010 21:25

Vanwege ons voormalige Indische Leger ben ik al een langere periode geïnteresseerd in het optreden van majoor Jacometti op de Grebbeberg.
Zijn optreden belichaamd a.h.w. de bijdrage van ons Oost Indische Leger aan de strijd alhier in het Moederland.
Ik wilde met betrekking tot de gebeurtenis van 12 mei 1940 enkele vragen stellen. Mogelijk weet u en/of anderen hierop antwoorden te verstrekken.

Met in achtneming v.h. gegeven dat u hieromtrent in de loop der tijd mogelijk bijkomende info hebt vergaard; Wat is thans volgens u de meest aannemelijke -en precieze- locatie waar Jacometti is gesneuveld ?
Op de roggeakker (waar ?), aan de rand van het huidige Ereveld of wellicht meer in de richting van de Heimersteinse Laan.

Jacometti wordt mogelijk a.g.v. zijn beroemde uitspraak in de film over de strijd op de Grebbeberg afgebeeld met een klewang in zijn vuist.
Is dat volgens u correct of droeg hij een ander wapen (pistool) of droeg hij mogelijk beiden ? Indien hij een klewang droeg - droeg hij dan de Indische (mogelijk een relict van zijn diensttijd in Indië) of het type welke bij het Veldleger werd gedragen ?

Is er aan de hand van getuigenissen van oudstrijders of anderszins iets bekend over het type uniform wat hij ten tijde van de laatste aanval droeg.
Droeg hij de stalen helm of mogelijk een veldmuts ? Droeg hij (officiers)laarzen of puttees - of mogelijk beenkappen ?

Op welke plaats(en) in het lichaam werd hij -dodelijk- getroffen ? Was er sprake van geweervuur en/of mitrailleur vuur ?
Heeft Jacometti meerdere treffers/inslagen in het lichaam bekomen of sneuvelde hij door een enkel schot (sluipschutter ?) In dat verband wordt wel eens opgemerkt dat Duitsers zich in bomen hadden genesteld. Hoe waarheidsgetrouw is dat ?
Hoe was de staat van zijn stoffelijk hulsel ? Was het mede a.g.v. de inslagen verminkt of anderszins verhakkeld ?

Tenslotte..
Het heeft mij altijd enigszins verbaasd en gestoord dat majoor Jacometti na de oorlog gewoonweg niet in aanmerking is gekomen voor de hoogste onderscheiding.
Ik lees dat een niet toekenning van de MWO destijds de gevolgtrekking was van de bevindingen van 'het kapittel'.
Ik heb gelezen dat het kapittel van mening was dat deze militair het subject 'beleid' binnen de algehele judicatuur inzake de MWO onvoldoende gestalte zou hebben gegeven.

Alhoewel ik persoonlijk nogal beducht ben voor een 'gloria circus' m.b.t. (militaire) moed -immers, vele echte helden sterven doorgaans naamloos en 'moed' kan behoorlijk subjectief zijn- vind ik de voornoemde conclusie -gelet op de omstandigheden- overigens behoorlijk kleingeestig c.q. benepen.

Heeft uw redactie eventueel nog andere foto´s van Jacometti in bezit dan de opname die reeds op de website is te zien ?

Bij voorbaat dank voor een reactie.

» Deze reactie is geplaatst op 22 mei 2011 11:38