Discussiegroep

Onderwerp: NIOD Canon: bedroevend stukje werk - dl 2

(redactie)
Totaal berichten: 2.107
3.948 keer gelezen
12 reacties
Categorie: Overig Mei 1940
Zie deel 1 voor de inleiding. In dit deel 2, Rotterdam.

[Quote]
14 mei 1940
Zonder voorafgaande oorlogsverklaring viel het Duitse leger in de vroege ochtend van 10 mei 1940 Nederland binnen. Het Duitse aanvalsplan ging uit van een snelle bezetting van Den Haag om de Nederlandse tegenstand al op de eerste dag te breken. Om dit doel te bereiken zouden niet alleen de koninklijke familie, maar ook regering en legertop gevangen worden genomen. Het plan mislukte want de luchtlandingen rond Den Haag verliepen te chaotisch. Op advies van opperbevelhebber generaal Winkelman namen koninklijke familie en regering de wijk naar Londen. Op 13 mei moest het Nederlands leger zich verder terugtrekken, maar de Duitse troepen waren door de tegenstand wel achter op hun tijdschema.

De Duitse militaire planners besloten een doorbraak te forceren. In de ochtend van 14 mei ontving de garnizoenscommandant van Rotterdam een ultimatum, waarin de Duitsers dreigden de havenstad volledig te verwoesten als het Nederlands leger niet capituleerde. Winkelman liet het stuk terugsturen, omdat naam en rang van de afzender ontbraken. De bevelhebber van de Duitse troepen te Rotterdam leek bereid met de Nederlandse legerautoriteiten te onderhandelen, maar in Duitsland was kennelijk op het allerhoogste niveau al besloten het eindoffensief tegen Rotterdam niet langer te laten vertragen. Een eskader van negentig zware bommenwerpers van het type Heinkel 111 met aan boord in totaal 97 ton aan brisantbommen was bij Bremen opgestegen met bestemming Rotterdam. Terwijl een tweede ultimatum door een boodschapper naar de Nederlandse commandant werd gebracht, wierp de helft van het eskader om half twee ’s middags zijn bommen op het stadscentrum. Het bombardement duurde niet langer dan een kwartier, maar de gevolgen waren rampzalig. Ongeveer 850 burgers kwamen om het leven. Door de branden werd het overgrote deel van de Rotterdamse binnenstad verwoest en raakten bijna 80.000 mensen dakloos.

Winkelman oordeelde dat voortzetting van de oorlog geen zin had en besloot op 15 mei tot capitulatie. Dat deed hij vooral omdat ook Utrecht met een vernietigend bombardement werd bedreigd, waarna wellicht nog andere steden zouden volgen. Drie dagen na Rotterdam vond inderdaad nog een groot Duits bombardement plaats en wel op Middelburg, aangezien Zeeland buiten de capitulatie was gebleven. Het centrum van de stad werd grotendeels verwoest, maar het dodental bleef beperkt tot tweeëntwintig.
[Unquote]

Leest u mee en huiver!

'Op 13 mei moest het Nederlands leger zich verder terugtrekken, maar de Duitse troepen waren door de tegenstand wel achter op hun tijdschema'. Helaas wordt geen bron vermeld. Voor de verovering van Nederland stond geen vaste tijd. Het was wel de bedoeling dit zo snel mogelijk te doen. Als men echter nagaat dat voor het bereiken van Moerdijk drie dagen stond, dan is duidelijk dat op 13 mei [vierde dag] met het bereiken van Rotterdam voor de hoofdmacht aan die voorwaarde was voldaan. Welke tijdschema men dan op achterlag is mij onbekend. Dat de Duitsers teleurgesteld waren dat de Nederlandse tegenstand langer duurder dan verwacht is wel een feit. Dat bleek al uit Hitler's Weisung 11 waarin hij de tegenstand 'taaier dan verwacht' noemde.

'In de ochtend van 14 mei ontving de garnizoenscommandant van Rotterdam een ultimatum, waarin de Duitsers dreigden de havenstad volledig te verwoesten als het Nederlands leger niet capituleerde.' Welnee! Men kreeg een ultimatum waarin de Stad Rotterdam diende te capituleren, niet het Nederlandse leger. Letterlijk zij het ultimatum 'De weerstand die in het open stad Rotterdam tegen de offensieve der Duitsche troepen getoont wordt, noodzakt mij indien Uwe weerstand niet onmiddelik gestakt wordt, die doelmatige maatregelen te nemen.' Het tweede ultimatum stelde: 'Die Stadt wird mir übergeben u. zwar noch heute.' Het is buitengewoon kwalijk dat het NIOD dit dus zo onzuiver stelt, want het is nogal een verschil, de capitulatie van een stad of van het gehele leger! Daarmee wordt ook wederom de onzuiverheid gevoed dat de capitulatie van Rotterdam rechtstreeks en onmiddelijk leidde tot de capitulatie van ons leger. Hetgeen niet zo was. Het was wél de eerste en meest voorname gebeurtenis in een reeks die uiteindelijk enkele uren later zou leiden tot de algemene capitulatie. Het NIOD moet dit aanpassen. Deze tekst kan niet zo worden gehandhaafd.

Niet de helft maar tweederde van het eskader wierp de bommen af. Om precies te zijn 60 bommenwerpers [analoog naar het verslag van Oberst Lackner van KG.54]. Zij wierpen 60 ton bommen af [mogelijk 90 ton].

Even shockerend inaccuraat als de zin over het ultimatum is de volgende zin: 'Winkelman oordeelde dat voortzetting van de oorlog geen zin had en besloot op 15 mei tot capitulatie.' Winkelman besloot op 14 mei rond 1630 uur tot de capitulatie, bood die aan aan de uit internering gehaalde Duitse militair attaché en op 14 mei om 1900 uur werden de wapens gestrekt. Slechts de officiele capitulatie met alle bedingen werd op 15 mei getekend (te Rijsoord). Maar te stellen dat Winkelman op 15 mei tot capitulatie besloot is in strijd met de feiten.

Er was vorig jaar zomer sprake van het opstarten van deze NIOD canon. Men kon - volgens de NIOD webredactie - drie maanden reflecteren op de onderwerpen en inhoud. Daarvan is vrij massaal gebruik gemaakt, hoewel veelal door slecht ingevoerde lieden, maar soms ook met zeer waardevolle kritieken. Wij hebben ook enkele inhoudelijke reacties geplaatst vorig jaar zomer. Het verbaast dan ook dat er tot en met juli 2008 kon worden gereageerd, maar vooral dat men de kolossale fouten en onzuiverheden gewoon onveranderd laat.

Het NIOD - hét centrum voor de Tweede Wereldoorlog in Nederland - heeft de plicht accuraat te informeren. Het is daarom genant dat zulke kwaliteitsarme informatie in een canon is opgenomen. Een canon is bedoeld om op bondige wijze de burgers te laten kennis nemen van gebeurtenissen, in dit geval WOII in Nederland. Zorg dan als NIOD dat de gegeven bondige informatie accuraat en correct is!
» Dit bericht is geplaatst op 3 augustus 2008 11:28
Totaal berichten: 19
Dit is inderdaad niet bevorderlijk voor de reputatie van het NIOD. Nou kan ik me best voorstellen dat men daar denkt wel iets beters te doen te hebben dan die canon te maken — maar om zo'n hele website nou te laten volschrijven door uitzendkrachten en stagiaires, dat is wel erg achteloos. Doe het goed of doe het niet.
» Deze reactie is geplaatst op 5 augustus 2008 19:57
Totaal berichten: 1
Ik heb mij ook bijzonder verbaasd over zoveel onbenul van het NIOD. Helaas....
» Deze reactie is geplaatst op 7 augustus 2008 12:03
Totaal berichten: 134
Het riekt een beetje naar gemakzucht. Even een globaal verhaaltje in elkaar flansen en de gemiddelde niet-ingelezen lezer is weer tevreden. Dat zal men wel gedacht hebben...

Het gebeurt helaas niet alleen bij het NIOD...
Ik was vandaag bij het MLM en daar waren videovoorstellingen over de verrichtingen van het Nederlandse luchtwapen 1940 - 1945. Deze documentaires zaten ook vol met inhoudelijke fouten die door een museum als het MLM toch wel te voorkomen zouden zijn geweest. Waarschijnlijk zal het de gemiddelde bezoeker een worst wezen (de hordes schoolkinderen vond het prachtig; doel bereikt zal het MLM gedacht hebben), maar ik vond het bijzonder storend om zoveel fouten te zien in de beelden.
» Deze reactie is geplaatst op 8 augustus 2008 00:31
Totaal berichten: 19
Tja. Ik vermoed dat dit de wrange vruchten zijn van dertig jaar onderwijs... eh, vernieuwing. Voorlopig zal het, vrees ik, alleen nog maar slechter worden voor het, eventueel, weer beter wordt. De generatie die dit soort producten aflevert is al kennis aan het overdragen op de nog jongere generatie. Ben benieuwd wat die over twintig jaar voor canon gaat schrijven — enzovoorts. U moogt mij gerust een zwartkijker noemen.
» Deze reactie is geplaatst op 8 augustus 2008 23:04
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Ja, helaas kent ons land geen gezonde trots of eer als het op haar geschiedenis aankomt. Dat is in menig land om ons heen wel anders.

Zelfs in Duitsland ziet men nu - nadat de oorlogsgeneratie met al zijn bezwaren en wonden aan het uitfaseren is - een sterke herontdekking van de oorlogsgeschiedenis waarbij zeer veel aandacht ook weer mag worden gegeven aan de prestaties van het Duitse leger. Dus los van de excessen en genocide. Er komen de laatste vijf jaar talloze interessante boeken op de Duitse markt. Boeken overigens, die in Nederland nog ontdekt moeten worden. Als men op een populair forum als Stiwot kijkt, kan men constateren dat de Amerikaanse en Britse boeken over de fameuze slagen in WOII een veelvoud populairder zijn dan de Duitse boeken over diezelfde en veel andere boeiende onderwerpen. Duitsland biedt een enorme verscheidenheid aan kwaliteitwerk op het gebied van WOII.

In Engeland is een sterk ontmythologiserende stroming onder de auteurs herkenbaar. Hoewel ik de kwaliteit van veel Britse werken bepaald niet hoog aansla, is er in Engeland tegenwoordig een nuchtere generatie auteurs in opmars die wars van cliche politieke paradigma's de geschiedenis benadert. Daarbij durft men tegenwoordig zelfs kritisch naar de eigen geschiedenis te kijken.

In beide landen is men sterk betrokken bij de geschiedenis. In ons land is de kennis van algemene geschiedenis al ronduit bedroevend. Dat is het zeker als het aankomt op de Tweede Wereldoorlog. Vrijwel geen puber of jonge volwassenen beheerst zelfs maar de basiskennis. Daarom is de canon op zich een uitstekend initiatief van het NIOD, en sta ik - staan wij als Stichting - daar ook 100% achter. Het is dan zeer opmerkelijk dat het instituut van Lou de Jong (zo mogen we het toch wel noemen) zo omgaat met de uit te dragen kennis. Dat stelt ons zeer teleur.

Mocht de indruk ontstaan zijn dat ik louter wil schoppen, dan wil ik wel met de lezers delen dat er ook een correcte brief naar het NIOD is uitgegaan waarin de zorg wordt geuit over deze slordige canontekst en waarin - onderbouwd met feiten en bronnen - een appel wordt gedaan op de redactie van de canon om tot correctie over te gaan. Het betreft dan met nadruk de kwestie van de capitulatie van Rotterdam en de algemene capitulatie. De overige punten acht ik weliswaar persoonlijk ongewenst, maar zou je met enige nuance tot de vrijheid van interpretatie kunnen rekenen.
» Deze reactie is geplaatst op 11 augustus 2008 13:44
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Van het NIOD kregen we inmiddels antwoord per e-mail. Voor de openheid citeer ik het bondige en weinig verheffende antwoord hieronder:

> Geachte heer Goossens
> Vriendelijk bedankt voor uw email van 7 augustus.
> Helaas kan er niet langer meer gereageerd worden op de Canon,
> zoals ook op de website staat vermeld.
> Echter, uw argumenten zullen zeker bekeken worden als besloten is wat
> er verder met de Canon gaat gebeuren.
> Ik hoop u hiermee voldoende te hebben ingelicht.
> Met vriendelijke groet

Nog los van het feit dat de in de brief opgesomde kritieken op de inhoud van de betreffende canon hoofdstukken al in eerdere kritieken op de geëigende reactieplaats op hun website waren gegeven - en men kennelijk overwogen heeft dat die kritieken niet de moeite waard waren - is het nogal verrassend dat men kennelijk nog niet eens weet wat er met de canon gaat gebeuren!

Het is een weinig verheffende geschiedenis ...
» Deze reactie is geplaatst op 13 augustus 2008 11:08
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Zoals verwacht heeft het NIOD zijn webteksten van de canon WOII nog immer niet aangepast. Duidelijk dat het NIOD hiermee haar reputatie als 'hét instituut' voor oorlogsdocumentatie ernstig op het spel zet. Want als de algemeen bekende geschiedenis al bewust onzuiver wordt gepredikt, dan mag men van minder bekende producten van dit instituut vermoedelijk ook een dergelijke mores verwachten. Het stelt echter wel teleur!
» Deze reactie is geplaatst op 16 september 2008 10:24
Totaal berichten: 4
Het is droevig gesteld met het historisch besef in Nederland. Niet alleen het NIOD (dat in de persoon van L. de Jong de basis heeft gelegd voor vele misverstanden en fouten), maar ook het hedendaagse onderwijs.
Hopelijk zijn er nog voldoende Nederlanders over die dit mankement kunnen corrigeren, gebaseerd op eigen ervaringen of op basis van de verhalen van hun (groot)ouders.

Ik ben in Rhenen geboren en mis alom het respect voor hen die op de ere-begraafplaats liggen of voor de mannen die daar hebben gevochten. Dit is voor mij "het teken aan de wand".

Als er mensen zijn die een bijdrage willen leveren aan een "betere" geschiedschrijving in Nederland, dan houd ik mij gaarne aanbevolen.
» Deze reactie is geplaatst op 22 september 2008 19:36
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Dank voor uw reactie. Ik denk dat onder andere onze stichting zijn best doet zaken op betrouwbare wijze onder de aandacht te brengen, en zo zijn er in Nederland meer lokale of private initiatieven.

Dat brengt me op een zin in uw bijdrage, waarop ik een m.i. noodzakelijke nuance wil aanbrengen.

Het NIOD is vooral het instituut ná Lou de Jong, na het RIOD. Lou de Jong heeft terecht op bepaalde zaken kritiek ontvangen. Anderzijds is Lou de Jong de koning van de oorlogsgeschiedenis. Zijn werkstuk - zijn opus magnum 'Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog' - is een werktstuk dat in feite haar gelijke niet kent in onze bibliotheek. Een ongelofelijk werkstuk waarbij enorm gepionierd is om alle informatie bijeen te krijgen en op een verantwoorde wijze te presenteren. Een werkstuk van een magnitude dat niet snel zal worden overtroffen. Ik hoop dat u met mij vaststellen wilt dat Lou de Jong vooreerst enorm veel respect verdient voor dat werk, voordat we de meester de maat nemen?!

Zij die publiceren zullen altijd kritiek oogsten. Zeker zij die een standpunt (durven) innemen of zij die een delicaat onderwerp (durven) behandelen. Door te publiceren neemt men kritiek ook als risico mee. Wie niet buiten komt, zal nooit nat regenen. Zij die niet publiceren kunnen altijd makkelijk kritisch zijn. Ze hebben niets te verliezen.

Ik kan, net als vele in de materie ingelezen (amateur) historici, beslist bepaalde kritiek hebben op passages in de Jong zijn meesterwerk. In een dergelijk groot opgezet werk zal echter altijd sprake zijn van onjuistheden of onzuiverheden. Maar dan praat ik wél over kritiek vanuit het vooreerst overheersende respect voor de auteur en onderzoeker in kwestie.

Als u stelt dat Lou de Jong de basis heeft gelegd voor vele misverstanden en fouten, dan vind ik dat een stelling die uitdaagt om te worden onderbouwd door degene die hem poneert. Ik vind het namelijk nogal wat om zaken zo voor te stellen. Ik ben dan ook zeer benieuwd welke misstanden Lou de Jong veroorzaakt heeft.

Het NIOD heeft in de canon (overigens ook in andere recente werkstukken, maar dat terzijde) aangetoond de grootste moeite met vaststaande feiten te hebben. Dat is buitengewoon kwalijk en daarop heb ik kritiek. En ik sta daar bepaald niet alleen in. Dat is kritiek die het NIOD verdient. Het betreft ook geen kritiek die als 'interpretatiekwestie' geldt, maar als een feitenkwestie. Men mag historici, met name hen die van overheidswege (al dan niet direct) publiceren, kwalijk nemen als men de feiten niet op orde heeft, zeker als die feiten al sinds jaar en dag bekend zijn. Men mag hen die fouten euvel duiden omdat het NIOD een sterk maatschappelijke en educatieve rol heeft. Daarom ook is het treurig dat men tot op heden geen enkele actie heeft ondernomen naar aanleiding van die kritiek. Men stelt zich als het ware op als de 'baas der bazen' in het historisch spectrum. Dat is buitengewoon te betreuren.
» Deze reactie is geplaatst op 22 september 2008 21:28
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
Inmiddels twee-en-een-halve maand verder en het NIOD heeft nog steeds ongewijzigde onjuiste teksten op haar CANON website staan. Men schijnt er nog steeds niet uit te zijn wat er met de CANON moet gebeuren. Tja, ze worden natuurlijk momenteel ook overladen met vraagstukken van politieke aard en daar zal veel personeel bij worden ingezet. Maar onderzoek naar nieuwe kwesties heeft niet zo heel veel zin als 'bekende' kwesties door ditzelfde instituut - ondanks gefundeerde kritieken vanuit het hele land - gewoon blijven staan. Je vraagt je toch in goede moede af wat we hiervan eigenlijk moeten vinden ...
» Deze reactie is geplaatst op 3 november 2008 00:37
(redactie)
Totaal berichten: 2.107
We leven januari 2009, de zomer van 2008 ligt ver achter ons. In die zomer zou het NIOD besluiten nemen over haar 'bezettingscanon'. Nog geen enkele vordering. En de opvallende feitelijke fouten staan nog altijd in de tekst.

Het is eigenlijk te treurig voor woorden dat deze instantie, die mogelijk straks onderzoek gaat doen in opdracht van onze regering naar de aanleiding voor ons regeringsbesluit tot politieke steun van de inval in Irak, zo'n droevig slecht product, ondanks serieuze feedback, handhaaft. Het is op zich al droevig dat men als NIOD in de eerste plaats zulke fouten in de tekst heeft staan. Het stelt mij bijzonder teleur. Ik had verwacht dat men ondertussen én een besluit zou hebben genomen over de toekomst van de canon én opzichtige fouten toch wel zou hebben verbeterd. Maar stroperigheid lijkt weer eens te regeren. Dat krijg je van een concurrentieloze 'markt' ...
» Deze reactie is geplaatst op 27 januari 2009 01:02
Totaal berichten: 11
Alle hypes gaan over, ook de hype die "CANON" heet!
» Deze reactie is geplaatst op 27 januari 2009 08:52

Plaats hier uw reactie

Opgelet: We behouden ons nadrukkelijk het recht voor om nieuwe berichten of reacties die voor de thematiek van onze websites en de discussiegroep irrelevant zijn, onbetamelijk of onbegrijpelijk geformuleerd zijn, ongewenste politieke of commerciële lading hebben of inbreuk maken op de privacy van nog levende personen niet te plaatsen. Uw reactie zal pas na goedkeuring door de beheerders zichtbaar zijn in de discussiegroep.

De inhoud van berichten - en daarin vermeldde gegevens en personalia - wordt na publicatie niet gewijzigd en/of verwijderd, tenzij daarvoor een dwingende aanleiding is. Berichtenschrijvers zijn zelf verantwoordelijk voor het toetsen van de inhoud van hun berichten voordat deze worden gepost.

Zie voor meer informatie de Gebruiksvoorwaarden. Tevens verzoeken wij u om kennis te nemen van de FAQ (veelgestelde vragen), wellicht dat uw vraag daar al beantwoord wordt.

Wenst u een gescande foto of ander beeldmateriaal op te nemen bij uw bericht, e-mail deze naar info@grebbeberg.nl en wij verzorgen de plaatsing (meestal nog dezelfde dag).

Bericht:   * 
Uw naam:   * 
 
E-mailadres:     * 
Om ongewenste (spam)berichten op onze website te beperken vragen wij u hieronder een eenvoudige controlevraag te beantwoorden. Berichten worden alleen geaccepteerd indien deze vraag correct is beantwoord.
1 + 1 =     * 
*) = verplicht veld  

2554