Discussiegroep

Ik doe naspeuringen naar wat mijn inmiddels overleden vader in de meidagen van 1940 moet hebben meegemaakt.
Mijn vader, Jan Cuppen, geboren in 1914, is afkomstig uit een dorpje in Limburg. Toen de oorlog uitbrak was hij al een paar jaar beroepsmilitair. Volgens zijn ’staat van dienst’ is hij op 15 juni 1939 als sergeant overgeplaatst naar het 11de Regiment Motorartillerie. Volgens mijn gegevens was dat gelegerd in het oosten van Nord-Brabant. In het familiearchief komen we echter een aantal foto’s tegen die in 1939 en 1940 in Driebergen en omgeving zijn gemaakt. O.a. deze foto:



Op de foto is een 10-veld kanon te zien, zoals toen in gebruik bij 9RA, 10RA, 11RA en 12RA, waarvan alleen 12RA in de buurt van Driebergen gelegerd was. Het gebouw op de achtergrond is de toenmalige Villa Sylvana aan de Hoofdstraat in Driebergen. Inmiddels heeft de villa plaatsgemaakt voor de A12.
Er is ook een foto, met op de achterkant de tekst “Driebergen 1940”, waarop mijn vader te zien is in burger, temidden van een gezin, voor een rustiek gelegen woning.
Verder zitten in het familiearchief brieven uit 1943, verstuurd door Driebergse families, gericht aan mijn vader, ter gelegenheid van zijn huwelijk.
Ik heb daarom het idee dat mijn vader in 1939/1940 in Driebergen was ondergebracht, en het ligt dan voor de hand te denken dat hij was ingedeeld bij het het 12de Regiment Motorartillerie, immers gelegerd in Maarsbergen, niet ver van Driebergen.

Ik heb een aantal vragen:
• Hoe ging dat eigenlijk met beroepsmilitairen in die tijd? Woonden die niet in een kazerne? Zou het kunnen dat mijn vader in Driebergen was ingekwartierd bij particulieren?
• Heb ik gelijk met mijn veronderstelling dat mijn vader moet zijn ingedeeld bij 12RA, ook al staat die mutatie niet op zijn ‘staat van dienst’?
• In het familiearchief zit ook een briefkaart die mijn vader op 15 mei aan zijn verloofde (latere echtgenote) schreef. Hij schrijft daarin dat hij op dat moment (15 mei) in Den Haag is, en dat ze zich geen zorgen hoeft te maken, omdat hij ’de dans ontsprongen is’. Hoe zou hij al op 15 mei in Den Haag gekomen zijn? Ging dat na de capitulatie soms met alle beroepsmilitairen zo?

Ik hoop dat iemand wat licht kan doen schijnen op deze kwesties.

Nico Cuppen

» Dit bericht is geplaatst op 18 september 2009 15:33

Volgens ons is er geen sprake van 10 veld, maar van 15.15 houwitsers.
Het betreffende regiment is dan 15 RA, waarvan de Staf, de 1e en 2e Afdeling althans aanvankelijk waren gelegerd in Driebergen - Rijsenburg.
15 RA was gemotoriseerd en vanaf een bepaald moment uitgerust met DAF - TRADO - Artillerie-trekkers.

De 1e afdeling van 15 RA kwam later terecht in de buurt van de Grebbeberg en heeft daar o.m het voorterrein richting Wageningen beschoten, de 2e afdeling heeft in de meidagen vuur uitgebracht op vijandelijke doelen bij Renswoude.
De 3e afdeling was ingedeeld bij het IVe Legerkorps en was opgesteld in de omgeving van Leusden.

Het hele regiment is op 13/14 mei teruggetrokken achter de Nieuwe Hollandse Waterlinie naar Harmelen en Woerden.
Zover van Den Haag is dat eigenlijk niet.
Hoe uw vader daar zo snel terecht gekomen kan zijn kan ik op dit moment niet verklaren. Wat u in dit verband zegt/oppert over beroepsmilitairen lijkt me in elk geval onjuist.
Uw vader kan verder absoluut in Driebergen ingekwartierd zijn geweest bij particulieren.

Meer informatie over 15 RA is bij ons desgewenst beschikbaar.

» Deze reactie is geplaatst op 18 september 2009 16:14

Overigens zal uw vader geen sergeant maar wachtmeester zijn geweest. Zo heet(te) een sergeant bij de artillerie namelijk, tenzij hij geen artillerist was en in de ondersteunende onderdelen bij de artillerie functioneerde. Zoals u het omschrijft lijkt me echter dat hij wachtmeester was.

De (in mei 1940 voormalige) Motor Artillerie was inderdaad de oorsprong voor 9 t/m 12.RA alsmede 15.RA. Hiervan waren de eerste vier inderdaad met 10-veld uitgerust en 15.RA - dat uit slechts zeven batterijen bestond - met de Vickers houwitser 15 cm lang 15. De foto toont inderdaad zoals Hajo zegt de 15 cm houwitser.

Beroepsmilitairen woonden gewoon thuis. Slechts toen de mobilisatie werd afgekondigd diende men in de afwachtings- of legeringsgebieden te worden gehuisvest. In en voor zover kazernes niet voorhanden waren in dergelijke gebieden, werd kader inderdaad vaak ingekwartierd. Maar onderofficieren werden ook regelmatig met groepen ondergebracht is scholen, boerderijen of andere grotere gebouwen. Slechts officieren of senior onderofficieren werden vaak in woonhuizen ingekwartierd.

Den Haag kende diverse artillerie onderkomens, zoals de Waalsdorpervlakte, waar bijvoorbeeld een grote inrichting voor proefnemingen was en een schoolbatterij was ondergebracht. Twee van de vijf depots van de artillerie waren bovendien in Den Haag. Het is best mogelijk dat uw vader ten tijde van de meidagen als beroepsonderofficier in de functie van instructeur in Den Haag was.

» Deze reactie is geplaatst op 18 september 2009 16:54

Zou die Villa Sylvana aan de Hoofdstraat in Driebergen gediend kunnen hebben om een aantal onderofficieren van 15RA te huisvesten? Is daar in de informatie over 15RA iets te vinden? In het familiearchief zitten een aantal foto's waarop die villa te zien is. O.a. een waarop mijn vader op de achterkant geschreven heeft "Voetbalterrein Huize Sylvana", en waarop mijn vader voetballend te zien is, met een aantal andere mannen.

Dat hij blijkbaar in Driebergen woonde lijkt in tegenspraak met uw suggestie dat hij in de meidagen als instructeur in Den Haag was.

» Deze reactie is geplaatst op 18 september 2009 17:20

Ik weet intussen dat de 1e en 2e afdeling van 15 RA weliswaar een tijdlang in Driebergen - Rijsenburg gelegerd zijn gewees
t, maar dat de 2e afdeling (II - 15 RI ) in elk geval vanaf februari aanwezig was in Maarsbergen en daar ook nog op de 10e mei gelegerd was.De 1e afdeling was in elk geval vanaf februari 1940 in Remmerden.
We kunnen m.i dus aannemen dat uw vader inderdaad een tijdlang in Driebergen - Rijsenburg verbleef, maar daarna terecht is gekomen in of in de nabijheid van Maarsbergen.

Ik denk dus dat we wat hem betreft betreft verder het spoor van II - 15 RA moeten volgen. II - 15 RA stond op 14 mei ten tijde van de capitulatie bij Hagestein, dus niet bij Harmelen ( dat gold slechts voor III - 15 RA ).

De informatie die wij hebben over 15 RA betreft helaas hoofdzakelijk I - 15 RA en III - 15 RA..
Verslagen en rapporten van II - 15 RA zijn aanwezig bij het NIMH in Den Haag.

» Deze reactie is geplaatst op 18 september 2009 19:30

Dankzij de hulp van de heer Groenman weet ik nu (vrijwel) zeker dat mijn vader in de meidagen van 1940 deel uitmaakte van II-15RA, dat een rol heeft gespeeld bij de afgeslagen aanval van de Duitsers op Scherpenzeel, op 13 mei 1940.

Na de oorlog werd mijn vader weer beroeps. Vrijwel onmiddellijk werd hij voor 9 maanden naar Engeland gestuurd, om daar een opleiding te gaan doen. Plaatsnamen: Catterick, Tilshead, Glasgow, Wolverhampton.

Ik zou graag meer willen weten over die opleiding. Is er iemand die informatie daarover kan geven?

» Deze reactie is geplaatst op 8 oktober 2009 12:21

Behalve dat uw vader - zoals vele anderen - op de 25-ponder werd geoefend niet nee. Ik vermoed echter dat als uw vader er negen maanden zat, dat hij ook een kadertraining voor instructeur kreeg. Het gros der Nederlanders dat (kort na de oorlog) op de 25# werd geoefend zat er namelijk beduidend korter. Dat dit grotendeels kwam door de druk z.s.m. naar Ned-Indië te worden doorgezonden, zij gezegd. Ik weet dat uw vader als instructeur in Nederland bleef, dus die druk gold voor hem niet.

» Deze reactie is geplaatst op 8 oktober 2009 12:31

Mijn vader Arie de Jong was gemobiliseerd op 18.12.1939 en maakte deel als
motorordonnans deel ui van het '12de Regiment motorartillerie’ in Woerden. Hij was toegevoegd aan de staf. Ik ben opzoek naar informatie over het '12de regiment' of beter gezegd het hele verhaal.

Hans de Jong

» Deze reactie is geplaatst op 26 september 2024 12:14