Discussiegroep

Mijn opa, Jan Oranje, is "1 october 1938 overgeplaatst bij het 1e Regiment Genietroepen ag. 16 November 1938 No. 25". (Bron archief militairen)
In een brief aan mij schreef hij: "Begin 1940 belandde ik in het militair hospitaal in Gorkum. Vandaar ben ik op de 10e mei 1940 gelift naar Waardenburg bij Zaltbommel. Waar mijn onderdeel lag n.l./het spring-detachement voor de grote bruggen, maar dat is een verhaal apart".
Uit het militie archief haal ik ook: "9 october 1940 ontslagen wegens gebreken". Ons eigen redenatie is dat het ontslag te maken heeft met de overname door de Duitsers.

Mijn vragen:
-Weet u misschien meer over het opblazen van de Bommelse brug over de Waal, waar mijn opa schijnbaar aan heeft meegewerkt?
-Weet u of het ontslag inderdaad met de Duitsers te maken kan hebben?
-Zou hij gewond zijn geweest?

Alvast bedankt!

Groeten van Pauline

» Dit bericht is geplaatst op 18 januari 2017 10:24

Beste Pauline,

De persoon die zich met dit soort vragen bezighoudt geniet momenteel van een welverdiende vakantie. Reactie laat dus nog even op zich wachten, maar volgt t.z.t. zeker!

Met vriendelijke groet,
Rutger Bol

» Deze reactie is geplaatst op 19 januari 2017 14:41

Bedankt voor de informatie, Rutger. Ik zal geduldig afwachten.

Groeten van Pauline

» Deze reactie is geplaatst op 19 januari 2017 19:23

Het 1e Regiment Genietroepen vormde de basis voor de pioniers, ofwel de genie te velde. Deze werden grotendeels verdeeld over de Compagnieën Pioniers die bij het veldleger waren ingedeeld (16 compagnieën). Zo'n compagnie bestond uit 200-250 man.

De 10e Compagnie Pioniers was ingedeeld bij de Brigade B, die was gelegen in de tussenstelling tussen Maas en Waal, waar ook de Bommelerwaard ligt. In principe valt Zaltbommel daaronder. Als hij echter tot een brugdetachement behoorde dan is de kans groot dat hij niet tot de 10e Cie Pioniers behoorde. Om zekerheid te krijgen over zijn onderdeel kunt u het beste het ministerie van defensie (Dienstencentrum) aanschrijven met een verzoek om een uittreksel van de dienststaat van betrokkene. Daarmee kunnen wij meer duidelijkheid geven.

Na de capitulatie bleef een deel van de landmacht onder de wapenen en kwam in de Opbouwdienst terecht. Dit was een nadienend deel van de krijgsmacht waar men vrijwillig bij zat of bij bleef als men geen private dienstbetrekking (meer) had om naar terug te keren indien men gedemobiliseerd werd. In deze organisatie dienden ruim 50.000 militairen na, voor enige of langere tijd. Een deel ging later over in de Arbeidsdienst, wat een Duits georiënteerde organisatie was. Dat was echter pas vanaf november/december 1940 aan de orde.

Ontslag uit de Opbouwdienst ging doorgaans om fysieke gebreken, bijvoorbeeld een blessure, verwonding of handicap. Ook kon het wegens het verkrijgen van een gewone dienstbetrekking. Uiteraard is het mogelijk dat betrokkene een arbeidsongeval heeft doorstaan en daardoor tijdelijk of permanent ongeschikt voor het werk werd. Gewond als in de zin van oorlogsverwonding is zeer onaannemelijk.

Het ontslag zal niet gauw met de Duitsers te maken hebben. Hoewel de Opbouwdienst in feite werk verrichtte voor de Duitsers, ging het vooral om herstel van de oorlogsschade die de Meidagen hadden aangericht. Het slechten van stellingen, het ruimen van explosieven en landmijnen, het verzamelen van puin en herstelwerkzaamheden. De Opbouwdienst werd door Nederlandse kaderleden geleid. Pas nadat de Opbouwdienst in de Duitsgezinde NAD is overgegaan in 1941 kan men van Duits bestuur en leiding spreken.

» Deze reactie is geplaatst op 20 januari 2017 08:57

Dank u wel voor uw uitgebreide reactie. Hier heb ik veel aan, dank u!

» Deze reactie is geplaatst op 29 januari 2017 20:36

Beste Pauline,

Ik heb helaas geen informatie, maar ik wou u graag bedanken voor het delen van deze brief.

Mijn over-overgrootvader (W. Böning) zat namelijk bij hem in het regiment, heel bijzonder om te lezen dat uw opa zijn kameraden gelijk opzocht.

Nogmaals dank en uw grootvader zijn actie zal niet vergeten worden.

» Deze reactie is geplaatst op 16 december 2021 10:09

Beste meneer Blaak, graag gedaan! Excuus voor mijn late reactie, ik heb uw reactie gemist.

Ik ben onlangs weer verder gaan zoeken en heb het verslag "Verslag van de commandant van het bataljon spoorwegtroepen kapitein A. Eekhoff" (Link: https://www.archieven.nl/mi/2231/?mivast=2231&mizig=210&miadt=2231&miaet=1&micode=409&minr=2447377&miview=inv2) Hierin vind ik ook brugdetachement 3 bij Zaltbommel terug, wat men later ook Waardenburg ging noemen.

Mijn opa, Jan Oranje, heeft inderdaad in Waardenburg meegewerkt om de brug op te blazen.
Hij heeft in die tijd een maagzweer gehad, daar kan hij ook last van hebben gehad. Verder wordt hij genoemd in het boek van Tini Visser over Amstelveen in de oorlog: "Jaren van verduistering". Daar wordt niet gesproken over zijn tijd in het leger, wel over zijn werk bij de gemeente.

Het blijft zeer interessant!

Met vriendelijke groet, Pauline

» Deze reactie is geplaatst op 4 februari 2022 23:11