Grondradar vindt resten van kazemat

door Arnold Winkel

Klik hier voor een uitvergroting
Richard Bakker en Richard Spijker met grondradar op zoek naar resten van de P10 (10 sep 2009)
RHENEN - Richard Bakker en Richard Spijker van bodemkundig onderzoekbedrijf Terra Carta speuren met de grondradar op een stukje land aan de voet van de Grebbeberg bij Rhenen. Het ligt tussen het fietspad onderlangs en de Grift. Tot midden jaren zeventig van de vorige eeuw stond hier een kazemat.

Bij de sloop van de sluis in de Grift werd ook dit verdedigingswerk onder de grond gewerkt. De twee onderzoekers hopen resten van deze bijzondere kazemat terug te vinden.

"Een PAG-kazemat", zegt Joost Bruinsma van stichting De Greb. "Dat wil zeggen een kazemat met pantser afweergeschut. Voor zover ik weet, zijn er daarvan maar twee in Nederland. Deze, de PAG 10, en eentje tweehonderd meter verderop, op het land van sloopbedrijf Van Dam: de PAG 11. Daar overnachten tegenwoordig kangoeroes."

Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog bestreek de kazemat bij Van Dam de Lawickse Allee vanuit Wageningen, de belangrijke verbindingsweg tussen Arnhem en Utrecht. De verdwenen kazemat bij de sluis had het vizier gericht op de Grebbedijk en de bocht in de Grebbeweg.

Klik hier voor een uitvergroting
Het display toont de contouren van een groot betonnen object, dit moet de P10 zijn! (10 sep 2009)
"Vorig jaar hebben we al geprobeerd om de resten van deze kazemat met behulp van een shoveltje terug te vinden", vertelt Hans Brons, ook van De Greb. "Dat is toen niet gelukt. Met de grondradar kun je echter veel dieper in de grond kijken. Hopelijk vinden we nu wel wat."

Probleem bij de zoektocht is dat de precieze locatie niet bekend is. "We hebben wel foto's van vroeger, maar er is hier ook veel veranderd", verduidelijkt Brons. "De weg is bijvoorbeeld breder geworden en wat verlegd. Daarnaast is de kazemat, voor hij onder de grond verdween, van zijn plaats geschoven. Alleen hoeveel weten we niet."

Het stukje land waar de twee Richards aan de slag zijn, blijkt echter een schot in de roos. De grondradar ontdekt betonresten op een diepte van ongeveer 1.20 meter. Met witte kruisen en roze piketpaaltjes geven ze de hoekpunten van het gevondene weer. Alle betrokkenen gaan ervan uit dat het om de verdwenen kazemat gaat.

Klik hier voor een uitvergroting
De grondradar werd ook ingezet om de restanten van de G16 te analyseren (10 sep 2009)
Brons vreest dat het betonnen verdedigingswerk, vaak ten onrechte bunker genoemd (dat is een Duitse kazemat), in veel brokken uiteen gevallen zal zijn. Bruinsma is wat optimistischer.

Wanneer de kazemat wordt uitgegraven is nog niet duidelijk. "Eerst moeten we een proefopgraving doen om te zien hoe beschadigd de kazemat is", legt Bruinsma uit. "Dan kunnen we een inschatting maken over de eventuele restauratie." Evenmin is het te zeggen wanneer hij weer in volle glorie de voet van de Grebbeberg domineert. "Dat hangt van zoveel factoren af", weet Brons. "Het heeft onder meer te maken met de herinrichting van het gebied hier, maar zeker ook met geld. Ik denk dat het eerder een kwestie is van jaren dan van maanden."

Restauratie van de kazemat is een grote wens van De Greb. "Het zou ook geweldig zijn als de oude Grebbesluis terugkwam", zegt Brons. "Maar dat gaat miljoenen euro's kosten."

Bron: de Gelderlander (De Vallei) van donderdag 10 september 2009, foto's Joost Bruinsma

2001

« 2009