Vergroting afbeelding

Krijgsgevangen Nederlandse militairen tussen Elst en Rhenen - 14-16 mei 1940

Vanaf de Duitse inval op 10 mei 1940 tot kort na de capitulatie werden grote groepen krijgsgevangen gemaakte Nederlandse militairen afgevoerd richting Duitse grens. Voor hen die krijgsgevangen waren gemaakt achter de Grebbelinie liep de marsroute via Rhenen en Wageningen en moest door de meesten te voet worden afgelegd. Eindbestemming waren plaatsen zoals Westervoort en Zevenaar. Daar stonden treinen klaar waarmee de Nederlandse militairen naar Duitse krijgsgevangenkampen werden vervoerd. In de meidagen van 1940 zijn ongeveer 20.000 Nederlandse militairen in krijgsgevangenschap afgevoerd naar Duitsland. Zij kwamen onder andere terecht in de kampen Stalag IIA Neubrandenburg, Stalag IID Stargard, Stalag IIIA Luckenwalde, Oflag VA Weinsberg en Oflag VIA Soest. Op 30 mei 1940 besloot Hitler deze groep uit hun krijgsgevangenschap in Duitsland te ontslaan.

Deze Duitse foto is even ten westen van Rhenen gemaakt. De sergeant-capitulant Jan Harm Veldman (sectiecommandant 4e sectie M.C.-II-19 R.I.) schrijft over deze tocht in zijn relaas: "Uiteraard kwamen we weer langs Rhenen, het doodsveld van menige jonge kerel. Er hing een verschrikkelijke stank, een weeë zoete lucht. De lijken lagen in rijen langs de weg, ze waren nog niet afgevoerd, maar al wel verzameld. Ze lagen als bundels vuilnis, bedekt met een laag stof, gelukkig met de gezichten naar beneden. Je voelde dat er in de hele colonne een sfeer hing van afgrijzen en woede dat dit allemaal gebeurd was. We sjokten toch maar verder, onbewust aanvoelend dat we op dat moment volkomen machteloos waren."

Deze opname maakt deel uit van een serie foto's afkomstig van een Duitse militair behorende tot een (onbekend) legeronderdeel dat in de achterhoede van de 227e Divisie optrok en vooral belast was met de afvoer van krijgsgevangen gemaakte Nederlandse militairen. De foto's geven een beeld van deze tocht die via Zutphen, Nijkerk, Scherpenzeel, Doorn, Rhenen, Oosterbeek, Arnhem bij Nijmegen eindigde.