Discussiegroep

In het voorwoord van "Tot de laatste man en de laatste patroon" spreekt Prof. dr. Wim Klinkert de hoop uit "dat het wetenschappelijk debat over deze ingrijpende gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis zich verder blijft ontwikkelen. We worden er allemaal wijzer van". Daar sluit ik me graag van harte bij aan, de redactie van www.grebbeberg,nl waarschijnlijk ook.
Er staan nog genoeg vragen open die nader onderzoek beslist nog wel waard zijn. bijvoorbeeld:

1. Hoeveel en welke opstellingen in de Grebbelinie bij Wageningen waren eigenlijk uitgevoerd als semi permanente onderkomens (SPO's, dus als door hout en aarde gedekte scherfvrije veldstelingen)? Volgens de foto’s op www.grebbeberg.nl waren er minstens 2, waren er misschien meer en in welke stellingen dan ?
2. Wat is er waar van het verhaal van Cdt I-19 RA dat zwaar spoorweggeschut de Grebbeberg "afgegraasd" zou hebben ? Is dat misschien te koppelen aan een eerste waarneming van 2 AMC en III-8 RA aan geschut uit de Betuwe, vanuit richting Nijmegen ? Misschien het spoorweggeschut (EB 664 vanuit gereedstelling in Kleve) dat daar een vuurstelling had ? Is die in gebruik geweest en is van daaruit wel gevuurd ? Helaas zijn er alleen nooit projectielen of resten van spoorwegmunitie gevonden. Eigen literatuuronderzoek heeft hierover tot nu toe niets opgeleverd.
3. Wat is er waar van het verhaal dat de Duitsers beschikten over stafkaarten “waar zelfs de nulpunten van onze batterijen” op waren aangetekend ? Het lijkt mij denkbaar, maar dan grotendeels op basis van nadere informatie verzameld tijdens de gevechten. De kaart spionage laat maar een magere Duitse oogst van spionage en luchtfoto’s zien. Het hielp ook niet dat er in de opstellingen tot op het laatste moment nog flink veranderd was.

Kortom, er liggen nog genoeg pareltjes in de archieven van het NIMH en het Nationaal Archief in Den Haag en in het Bundesarchiv Militärarchiv in Freiburg. Digitalisering van de archieven en uitwisseling van informatie (ook omzetting naar doorzoekbare .pdf's) gaat ons ongetwijfeld steeds meer helpen.

» Dit bericht is geplaatst op 20 augustus 2021 17:47

Een kleine correctie en aanvulling op de voorgaande post.

Mijn bron voor punt 2 hierboven is het rapport van kapt. Burger, Cdt 1-II-19 RA. Dat rapport is van belang omdat het info uit Duitse bron geeft van kort na de gevechten. Helaas van horen zeggen, daarom meestal meteen terzijde gelegd.

De info klopt achteraf gezien voor het zware geschut “bij Bennekom” als we die plaatsaanduiding ruim nemen. Duitse kaarten en verslagen geven inderdaad de posities van het zware Duitse geschut op de Wageningse Berg als bij Bennekom [d.w.z. bij de bebouwde kom van de gemeente Bennekom] aan. Op een Nederlandse kaart staat de aanduiding “Bennekom” zelfs op een flink deel van het voorpostengebied.
De info over het “spoorweggeschut” zou ook gedeeltelijk waar kunnen zijn. Voor vuren vanuit een stelling noord van Nijmegen, door EB 664. Of dit geschut daar werkelijk in actie kwam is niet bekend. Feit is wel dat spoorweggeschut in de Westfeldzug is ingezet om zware verdedigingswerken en troepenconcentraties te bestrijden.

» Deze reactie is geplaatst op 22 augustus 2021 10:38

In zijn profielschets op de website van het Zuidfront uit zijn frustratie doordat nog veel archieven van belang voor een beschrijving van de oorlog in mei 1940 zeer verspreid liggen (in NARA Washington, BA-MA Freiburg, NIMH en NA Den Haag, en waarschijnlijk ook nog veel in allerlei persoonlijke archieven). Dat is allemaal nog maar in zeer beperkte mate digitaal ontsloten. De frustratie van Allert deel ik dus.
Wel is het mogelijk door de zoekfunctie op https://www.grebbeberg.nl zaken en feiten beter met elkaar in verband te brengen dan vroeger in papieren archieven kon. Deze website is dus werkelijk een nog grotendeels onontgonnen goudmijn.
Een voorbeeld. Volgens de lijst Sellies is de overlijdensdatum en locatie van sneuvelen van Cornelis Willem den Haan (dpl soldaat bij 4 CP) onbekend. Door het intypen van Haan op de website komt onder de titel Indringend en dichtbij het trieste verhaal van soldaat Kees den Haan boven die bij de spoorwegovergang van Achterberg op een mijn stapte. Waarschijnlijk is hiermee locatie en datum van sneuvelen dus bekend.
Mijn tip dus: bij slim gebruik van de zoekfunctie op deze website komt veel tot nu toe onbekend materiaal boven. Het zou ook fijn zijn als onderzoekers een lijstje maakten in welk archief(blok) zij wat nog wel aan interessant materiaal hebben aangetroffen, maar zelf niet hebben gebruikt of kunnen gebruiken omdat dat materiaal niet in te passen was in eigen onderzoek. Binnenkort hoop ik alvast een begin van zo’n lijstje te kunnen leveren.

» Deze reactie is geplaatst op 26 augustus 2021 11:32

Het lijkt of het NIMH met een enorme digitaliseringsslag bezig is, met name op het gebied van kaartmateriaal bij de verslagen en de groene serie. Voor een minder-deskundig onderzoeker als ikzelf is het vinden van de juiste informatie nog wel eens een uitdaging maar er lijkt steeds meer lijn en overzicht te komen in het aanbod. Wanneer straks (mogelijk nog dit jaar) de personeelsdossiers van defensie van militairen geboren van 1900-1921 zijn gedigitaliseerd, zal dat opnieuw een schat aan informatie kunnen opleveren. Mijn vrees is wel dat bij die archivering en digitalisering wel eens erg veel informatie al verdwijnen bij de selectie die onlosmakelijk met een dergelijke exercitie gepaard gaat. Aangezien er in de periode 1939-1940 begrijpelijkerwijs krijgstuchtelijk heel wat is afgestraft, bieden de notities daarover vaak veel informatie over het onderdeel waar de betreffende militair op dat moment was ingedeeld. Ik vrees dat die informatie uitgeselecteerd wordt en dat zou, hoe begrijpelijk ook, een flinke aderlating zijn.

Wij hebben met deze site destijds een flinke aanzet gegeven in de richting van digitalisering en ik weet dus, ook uit eigen ervaring, de hoeveelheid tijd en mankracht daarmee gepaard gaat. Wat betreft digitalisering en ontsluiting van overheidsarchieven ben ik positief gestemd.

» Deze reactie is geplaatst op 26 augustus 2021 12:07

Dank Joost, goed om hier weer wat van je te zien. Bedankt voor de tip.

» Deze reactie is geplaatst op 26 augustus 2021 12:48