Bijlpik relikwie verloren slag
Bijlpik lag samen met knikkerdoos Anne Frank op tentoonstelling
Een bijlpik is een van de weinige voorwerpen die herinnert aan de slag op de Greb van begin mei 1940.
door Arnold Winkel
RHENEN - Met een wijds armgebaar geeft Hans Brons van Stichting De Greb de contouren aan van de commandopost van majoor Jacometti. Vandaag precies 74 jaar geleden bevond de bevelhebber van het tweede bataljon van 8RI, die twee dagen later zou sneuvelen, zich op deze plaats in de bossen op de Grebbeberg bij Rhenen. De Tweede Wereldoorlog had deze tiende mei ook Nederland bereikt. Het Nederlandse leger vocht een kansloze strijd uit op de flanken van de Greb tegen de goed getrainde Duitse troepen. 74 jaar na dato is er niet veel meer te zien dan een lichte kuil in het landschap. Een terreinvoertuig heeft er bovendien diepe sporen doorheen getrokken. Op 10 mei 1940 voerde Jacometti vanuit een ingegraven goederenwagon het commando over zijn manschappen.
Eerder in 2011 hadden leden van De Greb met oud-strijder Ben Brus de plek gelokaliseerd, waar de post ongeveer moest zijn. "Brus, nu 96 jaar, is ongeveer de laatste nog levende deelnemer aan de Slag om de Grebbeberg die zijn verhaal nog duidelijk kan vertellen. Gelukkig hebben we zijn herinneringen onlangs in een gefilmd interview vast kunnen leggen, maar dat terzijde. Toen in 2011, leidde hij ons met zijn goede geheugen en wat oude foto's die hij kort na de Slag had gemaakt naar de juiste plek." Later bevestigde een infraroodfoto van een F16 dat het de goede plek moest zijn. "Daarop kon je nog dieper in de grond kijken en waren zelfs porceleinen potten te zien die gebruikt werden voor de verbindingen. Die zitten overigens nog verborgen onder de grond en dat blijven ze voorlopig ook nog." Toen de archeologen klaar waren met het scannen van de 'kuil van Jacometti' en twee loopgraven die vanuit de commandopost het bos inliepen, ging Brons nog even alleen verder met de metaaldetector. "Ik was er toch en ik vond dat we moesten profiteren van de mogelijkheden. Dus vroeg ik om de metaaldetector en begon te speuren." Brons had geluk. Vrijwel onmiddellijk begon de detector te piepen, het signaal om onder de grond te kijken. "Daar vond ik toen een bijlpik. Dat werktuig had iedere genist in die tijd."
De bijlpik, een kruising van een bijl en een pikhouweel, was niet direct de grootste blikvanger op de expositie. "Dat was de knikkerdoos van Anne Frank. Maar samen met een geplette naaimachine uit het gebombardeerde Rotterdam was die bijlpik het enige voorwerp uit de meidagen van 1940." Veel is er niet bekend over de bijlpik. "We weten waarvoor de genie ze gebruikte. Je kon er mee hakken en graven. Maar van wie hij is geweest en wat ze er precies mee hebben gedaan op de Grebbeberg, dat is onbekend. En ik vrees dat we daar ook nooit achter zullen komen. We hebben ontzettend veel geluk gehad dat we dit ding zo bij toeval hebben gevonden." Of er ooit vervolgonderzoek komt, is nog onduidelijk. "Dat kost allemaal geld hè."
Bron: de Gelderlander - Vallei - van zaterdag 10 mei 2014
|
2012 »
« 2014