Ik beschuldig

Vijftien jaar strijd tegen het Ministerie van Defensie over
haar boek 'Mei 1940. De strijd op Nederlands grondgebied'

Auteur(s): Ing. W.D. Jagtenberg, bewerking door luitenant-kolonel b.d. E.H. Brongers en drs. T.O.P. Jagtenberg
ISBN: 978-90-5911-909-3

Klik hier voor een uitvergroting
Boek Ik beschuldig - Vijftien jaar strijd tegen het Ministerie van Defensie over haar boek 'Mei 1940. De strijd op Nederlands grondgebied'
J'accuse, betitelde Zola zijn verdedigingsrede van Dreyfus, die ten onrechte van spionage werd verdacht. Jagtenberg koos met zijn titel bewust voor deze associatie. Zijn boek behandelt namelijk eveneens een groot onrecht. Het gaat daarbij om de beeldvorming over de SS, de gevreesde elite-eenheid van de Nazi's, die vaak ook verantwoordelijk was voor de behandeling van krijgsgevangenen. In tal van publicaties die na de oorlog verschenen, is beschreven dat daarbij de oorlogsregels dikwijls met voeten werden getreden. Tenminste tot 1990. In dat jaar verschijnt Mei 1940 - De strijd op Nederlands grondgebied, geschreven door een tweetal medewerkers van de Sectie Militaire Geschiedenis. Bij veel oud-strijders, bekend met de praktijken van de SS, wekten de vergoelijkende uitspraken uit dit boek verbazing en woede op. Een zo'n oud strijder was Wim Jagtenberg. Hij liet het er niet bij zitten en kaartte de zaak aan bij het Ministerie van Defensie.

Dit boek geeft weer wat er werkelijk gebeurde met de krijgsgevangenen en beschrijft tevens het moeizaam verlopende contact van Jagtenberg met Defensie. Basis van het betoog vormt Jagtenbergs in 1995 gepubliceerde brochure Geschiedvervalsing over de Meidagen van 1940. Kiest Defensie voor de SS en tegen haar veteranen? Dit geschrift is echter aangevuld met tal van nieuwe ontwikkelingen rond deze schrijnende zaak.

Ing. Wim Jagtenberg is een oorlogsveteraan die in mei 1940 gewond raakte tijdens de strijd om de Grebbeberg. Daar werd hij geconfronteerd met het meedogenloos optreden van de SS troepen. Weerloze krijgsgevangenen werden als dekking gebruikt en tegen het Nederlandse vuur ingejaagd. Ook Jagtenberg ondervond dit, waardoor hij gewond raakte en blijvend invalide werd. Op tal van andere plaatsen op en bij de Grebbeberg werden gevangenen mishandeld of als honden neergeschoten. Elders in Nederlands waar de SS opereerde werden oorlogsregels eveneens met voeten getreden. Dit optreden zou zich in diezelfde meimaand op nog grotere schaal in noord Frankrijk herhalen, waar bij Wormhoudt en even later bij Le Paradis grote groepen krijgsgevangenen in koelen bloede werden vermoord. Deze gruwelijke moordpartijen door de SS zouden in de 2e Wereldoorlog nog vele malen plaatsvinden.

In tal van publicaties zijn deze gebeurtenissen tot in details beschreven. In 1990 veranderde er iets. Door de Sectie Militaire Geschiedenis (SMG) werd door een tweetal auteurs een boek uitgegeven met de titel 'Mei 1940 - De strijd op Nederlands grondgebied'. Onder het begrip 'ontmythologisering' werd getracht aan te tonen, dat bij de eerder beschreven gebeurtenissen vaak vooringenomenheid ten grondslag lag. Dit resulteerde in begripvolle en opzienbarende uitspraken over onze toenmalige tegenstander. Vooral die over het optreden van de SS mogen uiterst merkwaardig heten. Zo wordt beweerd dat de schendingen van het oorlogsrecht niet als typerend voor de SS mogen worden beschouwd. Ze moesten gezien worden als incidentele afwijkingen van de norm, die "net als aan Nederlandse kant" spontaan voorkwamen. Later ging een van de auteurs zelfs een stapje verder door te stellen dat er door de Duitsers niet opvallend meer inbreuken op het oorlogsrecht zijn gepleegd dan aan Nederlandse zijde!

Het waren vooral deze uitspraken die bij de betrokken oud-strijders verbazing, verontwaardiging en zelfs woede opwekten. Zij voelden deze duidelijke onwaarheden als een belediging van hun gevallen kameraden. Ook de wetenschappelijk kritiek op het boek was in meerdere gevallen niet lovend...

Klik hier voor een uitvergroting
Boek Geschiedvervalsing over de Meidagen van 1940
Jagtenberg nam in maart 1991 het voortouw en vroeg per brief om uitleg, bewijzen. Ze kwamen er niet; wel - en vervolgens onophoudelijk - ontwijkende antwoorden die de indruk wekten dat er prestiges op het spel stonden. Jagtenberg liet zich niet ontmoedigen en bleef hardnekkig duidelijkheid eisen. In 1995 publiceerde hij een brochure. Het werd een vlammend protest, op wetenschappelijke wijze beargumenteerd en kreeg de titel 'Geschiedvervalsing over de Meidagen van 1940', met als ondertitel 'Kiest Defensie vóór de SS en tegen haar veteranen?' Hij ontving vervolgens van vele kanten steun, onder meer van onze nationale geschiedschrijver prof.dr. L.de Jong, prof. H.A. van Wijnen, bijzonder hoogleraar in de geschiedenis en vele andere deskundigen die in zijn werk worden genoemd. Ook van andere medestanders, onder wie Eric Hazelhoff Roelfzema, de bekende 'Soldaat van Oranje'. Maar ondanks de herhaaldelijke vragen om duidelijkheid, bleven de antwoorden even zo vele malen ontwijkend en niet ter zake dienend. Maar Jagtenberg gaf niet op en beet zich als een terriër in de zaak vast. Er kwam zelfs een kort geding dat door de bekende advocaat prof.dr. G.G.J. Knoops geheel belangeloos werd aangespannen.

Twee keer zou hij na veel aandringen toestemming krijgen voor een gesprek met de omstreden auteurs. Het werd een trieste zaak. In verband met zijn slechte gehoor wilde hij bij de eerste ontmoeting enkele deskundigen meenemen. Het werd geweigerd, zij mochten niet aanwezig zijn. Voorts mocht er beide malen geen bandopname worden gemaakt en een schriftelijk verslag opstellen werd verboden.

Klik hier voor een uitvergroting
Grebbebergveteraan Wim Jagtenberg (10 mei 2005)
Ziekte en ouderdomsgebreken dwongen de thans 94-jarige Jagtenberg zijn strijd tijdelijk te staken. Met hulp van zijn dochter, drs. Toppie Jagtenberg, kwam er toch een nieuw manuscript tot stand, waarin hij voor de laatste maal zijn ervaringen voor het nageslacht wil vastleggen. Het is gebaseerd op de 2e druk van zijn genoemde brochure, waaraan tal van aanvullingen en nieuwe ontwikkelingen zijn toegevoegd. Jagtenberg geeft daarin tevens een bewogen, doch goed gedocumenteerd overzicht van vijftien jaar discussie met ons Ministerie van Defensie. Het kreeg de titel IK BESCHULDIG. Een titel die enigszins doet denken aan het bekende werk van Emil Zola: J'accuse . De overeenkomst is dat ook daarin een ondervonden en ondraaglijk onrecht werd beschreven.

Het boek (222 pagina's) wordt als paperback uitgegeven door Uitgeverij Aspekt B.V. en is naar verwachting eind 2009 verkrijgbaar. De door de uitgever vastgestelde verkoopprijs bedraagt EUR 19.95.

2257