Trouw zonder eer - het gewelddadige leven van een SS-officier
Auteur: Gerard Terwisscha van Scheltinga
Gerard Terwisscha van Scheltinga werd enkele jaren geleden 'getriggerd' om een boek te schrijven rondom de ook in Nederland bekende Waffen SS officier Hilmar Wäckerle door een voetnoot in 'Grebbelinie 1940' van E.H. Brongers bij deze met de Grebbeberg verbonden naam. De voetnoot gaf aan dat Wäckerle als eerste kampcommandant van het concentratiekamp Dachau was ontslagen wegens wreedheid. Een SS'er, als commandant van een concentratiekamp die wegens wreedheid was ontslagen? Een dergelijke schijnbare innerlijke tegenstrijdigheid was voor Gerard Terwisscha dé uitdaging om zich in de persoon Wäckerle meer te gaan verdiepen. Het gevolg was dat er een onderzoek op gang kwam dat uiteindelijk zou leiden tot het buitengewoon boeiend geschreven 'Trouw zonder Eer'.
De meeste geïnteresseerden zullen Wäckerle slechts kennen als de aanvoerder van het 3e Bataljon van de Standarte 'Der Führer', dat een prominente rol opeiste bij de Slag om de Grebbeberg. Met name de doorbraak in de late avond van 12 mei van 'Draufgänger und Frontschwein' Obersturmbannführer Wäckerle en een selecte groep van zijn SS'ers kent vrijwel iedereen die over de Slag om de Grebbeberg heeft gelezen.
De auteur gaat in twee uitgebreide hoofdstukken diep in op de betrokkenheid van het - toen in feite nog SS-Verfügungstruppe geheten - Waffen SS regiment waarin Wäckerle een bataljon aanvoerde. De rest van het boek gebruikt de auteur Wäckerle voornamelijk als paard waarop de auteur als ruiter de lezer langs de vele mijlpalen van de Waffen SS historie stuurt. Over de persoon Wäckerle is niet heel veel bekend, maar hij was wel betrokken bij uitzonderlijk veel van de markante gebeurtenissen in het Duitsland van voor 1940. Het boek gaat dan ook diep in op de zware bevalling en moeilijke puberteit die het ontstaan en de uitbouw van de SS Verfügungstruppen typeerde in een Duitsland dat naar buiten toe weliswaar een hechte eenheid leek, maar intern een ongekende machtstrijd zag waarbij de belangen van prominente organisaties en individuen werden uitgevochten in de slipstream van Hitler's machtsvacuüm.
De carrière van Wäckerle ná 1940 bracht hem wederom in verband met Nederland. Hij kreeg na de Westfeldzug de opdracht om een Standarte met buitenlandse vrijwilligers gevechtsgereed te maken en deze uiteindelijk te gaan leiden. Dat werd de Standarte Westland, dat later zou opgaan in de roemruchte Waffen SS divisie Wiking. Nederlanders zouden in de Standarte Westland een voorname rol spelen. Aan het hoofd van de Standarte Westland trok Standartenführer Wäckerle de voormalige Sovjet Unie binnen in juni 1941. Het zou voor hemzelf een korte veldtocht worden. Binnen enkele dagen zond een Sovjet sluipschutter de goede vriend van Reichsführer der SS Heinrich Himmler naar het Grote Leger.
'Trouw zonder eer' is een boek dat voor iedere in de Tweede Wereldoorlog geïnteresseerde lezer een aanrader is. De schrijfstijl van Terwisscha verraadt een bedreven pen en degelijk onderzoek in combinatie met een zeer lezenswaardige schrijfstijl. De schrijver is erin geslaagd een beladen onderwerp als de Waffen SS op een neutrale toon te presenteren, waarmee men in een met vooroordelen beladen Nederland desondanks risico's loopt. Gerard Terwisscha is voor die risico's niet weggelopen, heeft de uitdaging met verve aangepakt en heeft daarom de uitdijende sectie der krijgsgeschiedenisboeken over de Tweede Wereldoorlog met zijn werkstuk weten te verrijken.
'Trouw zonder eer - het gewelddadige leven van een SS-officier' is een aanrader, zeker voor de lezers die de Slag om de Grebbeberg tot hun interessegebied rekenen.
Allert Goossens - Stichting de Greb / Stichting Kennispunt mei 1940
Deze geïllustreerde paperback (410 pagina's) wordt uitgegeven door de Uitgeverij Aspekt te Soesterberg. ISBN-nummer: 90-5911-664-X. De prijs bedraagt € 29.95 en het boek is leverbaar vanaf augustus 2008.
88