De tegenstoot - Bataljon Jagers gesteld voor onmogelijke opdracht

Auteur: Jaap A. Kip

Klik hier voor een uitvergroting
Eind april 2005 verscheen bij uitgeverij Aspekt het boek getiteld 'De tegenstoot'. Het beschrijft de belevenissen van het 1e Bataljon 24e Regiment Infanterie (I-24 RI) vanaf de opkomst te Delft, eind augustus 1939 en het daaropvolgende ruim acht maanden durende verblijf in Puiflijk tot en met de oorlogsdagen van mei 1940. Veel Haagse en Westlandse, maar ook elders uit het land afkomstige dienstplichtigen waren aan dit bataljon verbonden en hadden voor de oorlog hun opleiding genoten bij het Regiment Grenadiers en Jagers in Kamp Waalsdorp.

Op 12 mei 1940 kreeg het bataljon, nadat het in de nacht van 10 op 11 mei Puiflijk had verlaten, de opdracht om op de Grebbeberg een tegenstoot uit te voeren. Temidden van de chaos en verwarring die de Grebbeberg op dat moment al in hun greep hadden gekregen, zou het bataljon in de loop van de avond en nacht van 12 op 13 mei 1940 grotendeels uit elkaar vallen. Desondanks wisten enkele secties en groepen de stellingen in de stoplijn te bereiken, het beoogde uitgangspunt van de tegenstoot. De korte aanwezigheid op de Grebbeberg, minder dan 24 uur, kon overigens niet verhinderen dat van het bataljon totaal 31 militairen sneuvelden, van wie 13 uit Den Haag en omgeving.

Het bataljon werd aangevoerd door de uit Den Haag afkomstige reserve kapitein W.H. Bückert. Ook andere officieren kwamen uit de regio Den Haag, zoals de adjudant van Bückert, reserve 1e luitenant N.W. Lingen en de commandant van de 2e Compagnie reserve kapitein J.J. van Heyst. Beiden woonden voor de oorlog in Voorburg.

In het boek is een belangrijke plaats ingeruimd voor de Loosduiner Alsemgeest, die als enige van een ruim dertig man sterke stelling op de Grebbeberg een aanval van de Duitsers wist te overleven. In een overigens fictief, maar overwegend op historische feiten gebaseerd dagboek maakt hij de lezer door het hele boek heen in ongeveer veertig pagina's deelgenoot van de verrichtingen van zijn sectie en vertelt hij op indringende wijze hoe hij de gevechten op de Grebbeberg heeft ervaren.

Het boek bevat voorts een uitvoerige nabeschouwing, waarin onder meer wordt ingegaan op de factoren die de tegenstoot van I-24 hebben doen mislukken, de door de Duitsers begane schendingen van het oorlogsrecht en de na de oorlog tegen enkele officieren van I-24 RI (Bückert en Van Heyst) aangespannen, maar verloren rechtszaken. Verder bevat het boek een fotokatern met vijftig foto's, voornamelijk uit de mobilisatieperiode.

Het ruim 300 pagina's tellende boek (kosten 24,95 euro) is gebaseerd op diverse dagboeken en mondelinge verklaringen van veteranen en nabestaanden van gesneuvelde militairen en op een groot aantal bij het Instituut voor Militaire Geschiedenis berustende gevechtsverslagen. Belangrijke bronnen van veteranen zijn met name die van de dpl. korporaal D.A. de Korte (dagboek) en van de reserve 1e luitenant N.W. Lingen (overgebleven bataljonsarchief en privé fotocollectie).

Auteur van het boek is J.A. (Jaap) Kip, neef van de gesneuvelde J.A. (Jaap) Vermeer uit Wateringen. Zijn onderzoek begon enkele jaren geleden, nadat onverwacht nieuwe feiten bekend werden over de omstandigheden die aan de dood van zijn oom vooraf waren gegaan.

Het werk (329 pagina's) wordt uitgegeven door de Uitgeverij Aspekt te Soesterberg.
ISBN nr: 90-5911-481-7. De door de uitgeverij vastgestelde prijs is € 24.95 voor de paperback uitgave (formaat: 15,5 cm x 23,5 cm).

86