Grebbeberg » Nederlandse militaire rapporten » 3e Bataljon (III-8 R.I.) » 3e Compagnie (3-III-8 R.I.)

3-III-8 R.I. (3e Compagnie)

Stam

Hoofdonderdeel:	2e Legerkorps, 4e Divisie
Eigen eenheid:	3e Bataljon, 8e Regiment Infanterie

Locatie

Vak Voorposten front Oost tussen het Nieuwe Kanaal en de Rijksstraatweg.

Kader

Commandant:	A. Zwarts	res. kapitein
Staf: Commandogroep
Toegevoegd officier	H.Hoorn	res. 1e luitenant
Sergeant toegevoegd:	G.W. Gijsbers	dpl. sergeant
Tamboer:	G.W. Willems	dpl. korporaal
Tamboer:	H. Jansen	dpl. soldaat
Ordonnans:	G.B. Gasseling	dpl. soldaat
Ordonnans:	G. Roskam	dpl. soldaat
Telefonist:	H. Krajenbrink	dpl. korporaal
Telefonist:	C. Magendans	dpl. soldaat
Fourier?	H. Steenbergen	dpl. sergeant
Cmdt 1e sectie:	J. Vrieling	Cad.vaandrig
Groepscmdt:	G.J. te Selle	dpl. sergeant
Groepscmdt:	W.F. Jackl	dpl. sergeant
Groepscmdt:	G.G.J. Schut	dpl. sergeant
Cmdt 2e sectie:	A. Bijkerk	res. 2e luitenant
wegens ziekte vervangen door:	J.T.E. Driessen	dpl. sergeant
Groepscmdt:	J.T.E. Driessen	dpl. sergeant
vervangen door:	V.J.M. Dederen	dpl. korporaal
Groepscmdt:	K. Hofman	dpl. sergeant
plv groepscmdt:	P. de Vries	dpl. korporaal
Groepscmdt:	W.A. Franken	dpl. sergeant
Cmdt 3e sectie:	J.E. Garssen	res. 1e luitenant
Sergeant toegevoegd:	P. Smidt van Gelder	dpl. sergeant
Groepscmdt:	M. van Dam	dpl. sergeant
Groepscmdt:	M.J. Somer	dpl. sergeant
Groepscmdt:	A.B. Gallis	dpl. sergeant
Cmdt 4e sectie:	G.J. van den Esschert	sergeant cap.
Groepscmdt:	J.B.H. Wissink	dpl. sergeant
Groepscmdt:	W. Hartog	dpl. sergeant
Groepscmdt:	G. van Lutterveld	dpl. sergeant

Oorspronkelijke opstelling 10 mei 1940

Deze compagnie, die voor het overgrote deel bestond uit militairen uit de omgeving van Arnhem en de Achterhoek, stond opgesteld in de voorposten van de Grebbelinie op Wagenings grondgebied in de Nude tussen de Grebbeberg en de stad Wageningen, ten noorden van de Lawickse Allee N225 en ten zuiden van het Nieuwe Kanaal, ten noorden van het Nieuwe Kanaal geflankeerd door een sectie van 3-II-19 R.I. en een grote inundatiekom, ten zuiden van de N225 lagen de stellingen van 1-III-8 R.I. In het vak van 3-III-8 R.I. waren ook twee stukken 6-veld van de 8e batterij 6-veld alsmede de derde en vierde sectie van MC-III-8 R.I. geplaatst (6 stukken). De mannen van 3-III-8 R.I. waren verdeeld over 12 steunpunten en een commandopost. Elk steunpunt werd bemand door een groep (10-11 man) onder leiding van een sergeant of korporaal waarbij een lichte mitrailleur M20 (link) was ingedeeld. De steunpunten waren gezien de mogelijk hogere waterstand niet in het maaiveld ingegraven maar op het maaiveld in opgehoogd grondwerk (ruim 2 meter hoog) met gevechtsloopgraaf voornamelijk bij de drie belangrijkste accessen; het Nieuwe Kanaal (4e sectie), de Haarweg (3e sectie) en de Lawickse Allee (2e sectie en groep 1-III-8 R.I.) De 1e sectie lag meer in de diepte tussen de 4e en 3e sectie.

Voorname gebeurtenissen

In de vroege ochtend van 10 mei 1940 betrokken de mannen de voorbereidde steunpunten. De wegen langs het Nieuwe Kanaal, de Haarweg en de N225 werden versperd (foto Haarweg). In de loop van de dag ontvingen de voorposten berichten over vreemd uitgedoste figuren in Wageningen; de vijand was gesignaleerd. In de late avond van 10 en vroege ochtend van 11 mei vonden diverse Duitse verkenningen in het noordelijke deel van dit vak plaats [1]. Van Nederlandse kant gingen patrouilles richting Wageningen om te verkennen waar de vijand zich precies bevond. Gedurende die nacht waren in het stellingengebied koeien en paarden terecht gekomen die bij de Grebbesluis niet waren doorgelaten.

In de vroege ochtend van 11 mei werd de noordflank 3-II-19 R.I. aangevallen. Van de drie steunpunten lijken er twee krijgsgevangen te zijn gemaakt en voor de Duitsers uit langs het Nieuw Kanaal richting Kruiponder gedreven [2], de mannen van het zuidelijkste steunpunt gingen met luitenant de Haas terug naar de commandopost van 3-III-8 R.I. [3].

Derde sectie

De steunpunten van 3-III-8 R.I. werden voornamelijk omtrokken vanuit het noorden vanaf het Nieuwe Kanaal terwijl de sectie bij de Haarweg om 8.00 uur meldde dat een kudde koeien met drie begeleiders vanuit het oosten over de weg door de stellingen was getrokken. De drie (burger) begeleiders werden neergeschoten. Hoogstwaarschijnlijk zijn de SS-ers, gebruikmakend van de dekking van de koeien, achter de stellingen van de 3e sectie gekomen [4]. De 3e sectie werd kort daarop krijgsgevangen genomen, ontdaan van bovenkleding op de stellingen geposteerd [5] en er werden provisorische witte vlaggen op de stelling geplaatst; waarschijnlijk hemden aan bajonet. In meerdere verslagen kom terug dat er witte vlaggen op de stellingen van de 3e sectie stonden. Op die manier konden de SS-troepen langs de Haarweg optrekken.

Intussen kregen de mannen van vierde sectie onder sergeant capitulant van den Esschert en de groepen van 3-II-19 R.I. een aanval vanuit het noorden en oosten te verwerken terwijl ze dreigden te worden omtrokken De groep van 3-II-19 R.I. met luitenant de Haas trok terug op de commandopost van 3-III-8 R.I. [6].

Vierde sectie

Nadat de Duitsers buiten het schootsveld van de 4e sectie langs het Nieuwe Kanaal ongehinderd voorbij de stellingen konden komen en de 4e sectie vanuit haar linkerflank en van achteren werd beschoten keerden de groepen van respectievelijk sergeant Hartog, sergeant Lutterveld 10.50 uur [6] en sergeant Wissink ongeveer om 12.00 uur terug naar de compagnies commandopost die enkele honderden meters zuidwestelijk lag [7]. De commandopost werd kort verdedigd, maar al snel omsloten zodat kapitein tot overgave was gedwongen.

Eerste sectie

Bij de eerste sectie raakte tijdens de gevechten, bij gevangenname of kort daarna sergeant W.F. Jackl gewond; hij werd overgebracht naar de Duitse verbandplaats in de Maria Hoeve en overleed op 12 mei in het Elisabeth ziekenhuis te Arnhem. Dirk van Breemen was eveneens overgebracht naar de Duitse verbandplaats in de Maria Hoeve waar hij later overleed. Soldaat Lardinois raakte gewond en ging naar de Maria Hoeve, later naar het Elisabeth ziekenhuis. De groepen van sergeant Schut en te Selle werden krijgsgevangen afgevoerd.

Tweede sectie

Rond 13.00 uur op 11 mei 1940 waren de steunpunten van de 1e, 3e en 4e sectie alsmede de commandopost gevallen en bood de 2e sectie van luitenant Bijkerk als enige van de compagnie weerstand. De luitenant zelf was afwezig in verband met ziekte, dus was zijn plaatsvervanger J.T.E. Driessen sectiecommandant geworden.

De 2e sectie had twee steunpunten in de boomgaarden van de boerderij Heijmaten van de familie Krechting, de noordelijke stond onder commando van sergeant Hofman, de ander onder korporaal van Dederen. De laatste groep onder commando van sergeant Franken verzorgde de nabijverdediging van de commandopost en de 4e sectie van MC-III-8 R.I. bij de Anna Hoeve.

Rond 9 uur zag men vanuit het steunpunt van Dederen de eerste Duitsers in het voorterrein die zich gedekt achter loslopende koeien tussen de steunpunten door trachten te verplaatsen. De steunpunten van Hofman en van Dederen kwamen na enige tijd onder mortiervuur, nadat het mitrailleursnest van Hofman een voltreffer kreeg en deze voortdurend onder mortiervuur bleef, ging de groep naar het steunpunt bij de boerderij van Krechting [8] Toen de boerderij van Krechting in brand werd geschoten, probeerde de twee groepen richting Rijn te ontsnappen. Ze kwamen tot de boomgaard van de familie van Eck aan het Huppelpad. Daar werden ze overvallen door een zug SS-ers. Negen van 23 mannen van de groepen van Hofman en van Dederen werden in de boomgaard teruggevonden, allen hadden een schot door het hoofd gekregen. [9] . De gewonden moest men achterlaten. Sectiecommandant sergeant Driessen werd, terwijl zij gevangen genomen waren, door een schot in zijn hoofd zwaar gewond en overleed op 13 mei in een ziekenhuis te Arnhem. De overlevenden werden gekleed in witte hemden gedwongen om twee PAK 37 vuurmonden over de Lawickse Allee richting Grebbe te trekken [10] . Daarbij raakten enige van hen gewond. De groep van sergeant Franken werd tezamen met de 3e sectie MC-III-8 R.I. gevangen genomen bij de boerderij Anna Hoeve.

Bijzonderheden

Bij 3-III-8 R.I. vielen in totaal 16 dodelijke slachtoffers: T.G. Bloemers, D. van Breemen, H. Bruntink, J.T.E. Driessen, G.C. Esmeijer, W.F. Jackl, O.B. Koomen, T.A. te Lintum, H.H.T. Pastoor, J.C. Pouwels, C.C. Rutten, J.H. Rutten, J.J. Thijssen, G.J. de Valk, P. de Vries, G.J. Wichers.

Verder raakten gewond: P.T. Ermers (kogel in rechtervoet), R. Geurts (kogelschot rechterkaak benevens granaatscherf door linkerwang waarbij gedeelte gebit verloren ging), H.K.H. Lardinois (kogel door linkeronderbeen, amputatie linkeronderbeen), H. Schimmel (kogelschot door linkeronderbeen, linkerknie), H.T. Thuis (geweerkogel in rechtervoet) , B.H.W. Wentink (linkerbovenarm geheel doorschoten), zie gewondenlijst ....

Fotopagina's

3540

Verslag onderzoek inzake reserve-kapitein... »

« 3e Compagnie (3-III-8 R.I.)