Algemeen » Nederlandse bewapening » Stuk van 12 lang staal

Stuk van 12 lang staal

Zijaanzicht stuk 12 lang staal. (Foto: Kennis der Artillerie 1933 - K.M.A. Breda)

De eerste stalen getrokken achterlader van de Nederlandse Artillerie gemaakt door Krupp-Essen in Duitsland. Vanaf 1875 in onderzoek door de Commissie van Proefnemingen, in de zomer van 1877 beproefd in de Legerplaats bij Oldebroek en in 1878 ingevoerd bij de vestingartillerie ingevolge Koninklijke machtiging van 11 januari 1878. Na 1922 werd dit kanon bij de veldartillerie ingedeeld. In 1926 werd de gasafsluiting d.m.v. 'plaat-en-ring' vervangen door een plastische gasafsluiting en deze kanonnen werden in 1928 voorzien van brede stalen velgen. In Mei 1940 beschikte het Nederlandse leger nog over 157 van deze, toen al 62 jaar oude, vuurmonden, waarvan er 144 waren ingedeeld bij 4 gemobiliseerde artillerieregimenten. Het stuk werd vervoerd met 4 tot 6 paarden van 'zwaar slag' en de bediening bestond uit een wachtmeester, een stukscommandant en 6 kanonniers.

In verband met het grote gewicht diende voor het in stelling brengen van het kanon een houten bedding te worden aangebracht die meegevoerd werd op een speciale zgn. beddingwagen. Het kanon was vast verbonden met het affuit met als gevolg dat na ieder schot het kanon naar achteren liep en de loop van het kanon naar beneden zakte. Het naar achterlopen van het kanon werd deels verholpen door het plaatsen van wiggen achter de wielen. Hoe dan ook, bij elk schot moest de bemanning zich verwijderen en daarna opnieuw richten.

Een batterij 12 cm. lang staal heeft haar stelling gehad naast Ouwehands Dierenpark op de Grebbeberg. Deze stelling werd in de mobilisatiemaanden gebouwd door I-15-R.A., maar ongeveer 6 weken voor het uitbreken van de oorlog vond een wisseling plaats met II-19 R.A. (onder leiding van reserve-majoor Dr. H. de Groot). Op dit gebied is veel vijandelijk vuur afgegeven omdat de Duitsers exact wisten waar de Nederlandse stellingen zich bevonden.

De bediening en opstelling van een enkel stuk 12 l. St. (volgens reglement No. 282 IIIe van 1935)
1. richter 2. sluitstukbediende en aftrekker 3. lader en helper bij het richten 4. lader, helper bij het richten en wigbediende 5. helper bij het laden en richten en wigbediende 6. munitiewerker en tempeerder () ( regelaar van het ontstekingsmechanisme)

Kenmerken

Fabriek:	Krupp, Essen (Duitsland)
Kaliber:	12,5 cm.
Materiaal:	staal
Lengte kanonloop:	2,925 m.
Vuursnelheid:	3 schoten per 2 minuten (max. 5 min.)
Aanvangssnelheid:	430 à 450 m/sec.
Soorten munitie:	stalen en ijzeren granaat van 20,5 kg. stalen brisantgranaat van 16,5 kg. stalen granaatkartets van 20,5 kg. met 525 kogels ijzeren granaatkartets van 20,5 kg. met 372 (à 13 gram) kogels ijzeren granaatkartets van 20,5 kg. met 190 (à 25 gram) kogels kartets van 16,5 kg. met 140 (à 83 gram) kogels
Gewicht:	kanonloop:	1420 kg.
	vuurmond:	3540 kg.
Vuurhoogte:	1.80 m.
Max. dracht:	brisantgranaat:	7.500 m.
	granaatkartets:	8.300 m.
Ingevoerd bij Nederlandse leger:	vanaf 1878
Aantal beschikbare stukken in mei 1940:	144 stuks in gebruik bij de Regimenten 13, 14, 18 en 19 R.A.
Overige details:	heeft korte tijd ook nog als luchtdoelgeschut dienst gedaan

Beeldmateriaal

2046

Houwitsers van 12 cm »

« Stuk van 10-veld